الحمدلله رب العالمین ، و الصلاة على محمد و آله اجمعین ، و لعنة الله على اعدائهم الى یوم الدین
خداوندا، آینه دل را به نور اخلاص روشنى بخش ؛ و زنگار شرک و دو بینى را از لوح دل پاک گردان ؛ و شاهراه سعادت و نجات را به این بیچارگان بیابان حیرت و ضلالت بنما؛ و ما را به اخلاق کریمانه متفلق فرما؛ و از نفحات و جلوه هاى خاص خود که مختص اولیاء درگاه است ما را نصیبى ده ؛ و لشگر شیطان و جهل را از مملکت قلوب ما خارج فرما؛ و جنود علم و حکمت و رحمان را به جاى آن ها جایگزین کن ؛ و ما را با حب خود و خاصان درگاهت از این سراى درگذران ؛ و در وقت مرگ و بعد از آن با ما با رحمت خود رفتار فرما؛ و عاقبت کار مارا با سعادت قرین کن ؛ بحق محمد و آل الطاهرین ، صلوات الله علیهم اجمعین .
بدان که دعا مغز عبادت است (1) و از این جهت در فضیلت آن و امر به آن آیات و اخبار بى شمار وارد شده دعا حقیقتى است که در تمام موجودات عالم ، اعم از غیبى و شهودى سریان ذاتى دارد، و اگر این حقیقت همراه موجودات آفرینش نبود، از عنایت و رحمت حضرت حق بى بهره بودند.
اگر دعا نبود، و اگر طلب و درخواست نبود، ادامه حیات براى هیچ موجودى امکان پذیر نبود! درست است که خداوند عزیز به تمام خواسته هاى بندگانش آگاه و عالم و آشناست ، اما همین خداى مهربان از آنان خواسته ، خواستهاى خود را با سوز دل و با حرکت زبان و اعلام نیازمندیهاى دنیا و آخرت ، همراه با اشک چشم و گذاشتن پیشانى به خاک درگاه من ابراز کنید که من عاشق این حال و علاقه مند به این زارى و درخواست و اشک چشم شمایم .
مسئله اهمیت و ارزش دعا و آثار آن بقدرى روشن و اشکار است که حتى دانشمندان بیگانه از اسلام هم بر اساس هدایت فطرى ، به این مسئله اشاره کرده و با یک دنیا و انصاف و وجدان دعا را عامل حرکت و از ضرورى ترین نیازهاى بشر و داروى درمان حتى براى دردهاى جسمى شمرده و در زمان ما در حال پایه گذارى مطب هائى هستند که طبیبان تربیت شده در این فن حتى سخت ترین بیماریهاى جسمى را از این طریق معالجه کنند.
گلن کلارک از دانشمندان غرب و باصطلاح موسس گروه نیایش گر، و پیشواى اردوگاه ((بسیج دعا)) است چنین میگوید:
امروز در آمریکا بزرگترین احتیاج ما به دعا است ، ارتش عظیم ، مردمان گوشه نشین ، پیرمدانى که فکر مى کنند زندگیشان به سر رسیده ، بیماران بسترى که در پى فرصتى هستند که زندگیشان ارزش و مفهومى پیدا کند.
در هر صورت دعا امرى است ، ضرورى و فطرى و مسئله اى است که خداوند به آن دستور داده ، و جزء حتمى اخلاق انبیاء گرام الهى قلمداد شده و با این که خداى بزرگ به تمام خواسته هاى محتاجان آگاه است ولى انسان با دعا شایستگى گرفتن عطاى حق را پیدا مى کند. (2)
در پایان کلیه حقوق معنوى این اثر را به پدرم جانباز جبهه هاى حق علیه باطل جناب آقاى حاج عباس موحدیان و مادر گرامیم تقدیم مى دارم . در ضمن از زحمات آقاى مهدى موحدیان درخصوص همراهى این جانب در نگارش و تدوین این اثر قدردانى مى شود.
والسلام
سعید موحدیان عطار
قرآن و مسئله دعا
قرآن مجید، دعا را در جهات مختلف طرح مى کند که دانستن آن لازم است :
1 - دعا علت رسیدن به فیوضات الهیه و خیر دنیا و آخرت است .
و قال ربکم ادعونى استجب لکم ان الذین یستکبرون عن عبادتى سیدخلون جهنم داخرین .(3)
و خدا مى فرماید:
مرا با خلوص دل بخوانید که من دعاى شما را مستجاب مى کنم ، و آنان که از دعا و عبادت سرکشى کنند با ذلت و زور و خوارى داخل جهنم شوند.
2 - دعا را علت گشایش کار، و نجات از هر هم و غم و رنجى مى داند.
قل من ینجیکم من ظلمات البر و البحر تدعونه تضرعا و خفیة لئن انجینا من هذه لنکونن من الشاکرین .
قل الله ینجیکم منها و من کل کرب ثم انتم تشرکون .(4)
بگو آن کیست که شما را از تاریکى ها و سختى هاى بیابان و دریا نجات دهد، که او را به زارى و از باطن قلب مى خوانید، که اگر ما را از این مهلکه نجات دهد، پیوسته شکر گذاریم .
بگو خداست که شما را از آن سختى ها و از هر اندوه نجات مى دهد، ولى شما باز هم به او شرک مى آورید!!
3 - اگر دعا نبود، روى توجهى از جانب خداوند به بندگان نمى شد.
(قل ما یعبوا بکم ربى لولا دعاؤ کم ...)(5)
به امت بگو اگر دعا و ناله وزارى و انابه و توبه شما نبود خداوند به شما توجه و اعتنائى نداشت .
روایات و مسئله دعا
فضیلت دعا
عن حنان ابن سدیر، عن ابیه قال : قلت لابى جعفر علیه السلام : اى العبادة افضل ؟ فقال : ما من شیى ء افضل عند الله عز و جل من ان یسال و یطلب مما عنده ، و ما احد ابغض الى الله عز و جل ممن یستکبر عن عبادته و لایسال ما عنده . (6)
سدید گوید: به امام باقر علیه السلام عرض کردم : کدام عبادت بهتر است ؟ فرمود: چیزى نزد خداى عز و جل بهتر از این نیست که از او درخواست شود و از آن چه نزد اوست خواسته شود، و کسى نزد خداى عز و جل مغبوض تر نیست از آن کس که از عبادت او تکبرورزد و سرپیچى کند و آن چه نزد او است درخواست نکند.
عن میسر بن عبدالعزیز، عن ابى عبدالله علیه السلام قال : قال لى : یا میسر ادع و لاتقل : ان الامر قد فرغ منه ، ان عندالله عز وجل منزلة لاتنال الا بمسالة ، و لو ان عبدا سد فاه و لم یسال لم یعط شیئا فسل تعط، یا میسر انه لیس من باب یقرع الا یوشک ان یفتح لصاحبه . (7)
میسر بن عبدالعزیز گوید: حضرت صادق علیه السلام به من فرمود: اى میسر دعا کن و مگو که کار گذشته است و آن چه مقدر شده همان شود (و دعا اثرى ندارد)، همانا نزد خداى عز و جل منزلت و مقامى است که بدان نتوان رسید جز به درخواست و مسئلت ، و اگر بنده اى دهان خود را ببندد و درخواست نکندچیزى به او داده نشود، پس درخواست کن تا به تو داده شود، اى میسر هیچ دردى نیست که کوبیده شود جز این که امید آن رود که بروى کوبنده باز شود.
عن ابى عبدالله علیه السلام قال : من لم یسال الله عز و جل من فضله (فقد) افتقر. (8)
و نیز حضرت صادق علیه السلام فرمود: هر که از فضل خداى عز و جل درخواست نکند نیازمند و فقیر گردد.
دعا سلاح مومن است
عن ابى عبدالله علیه السلام قال : قال رسول الله صلى الله علیه و آله : الدعاء سلاح المومن و عمود الدین و نور السماوات و الارض . (9)
امام صادق علیه السلام فرمود: رسول خدا صلى الله علیه و آله فرموده : دعاء سلاح مومن و ستون دین و نور آسمانها وزمین است .
عن ابى عبدالله علیه السلام قال : الدعاء انفذ من السنان الحدید. (10)
حضرت صادق علیه السلام فرمود: دعا از نیزه تیز نافذتر است .
دعا بلا و قضا را دفع مى کند
عن ابى عبدالله علیه السلام قال : ان الدعاء یرد القضاء و قد نزل من السماء و قد ابرم ابراما. (11)
حضرت صادق علیه السلام فرمود: دعا برگرداند قضائى که از آسمان نازل گردیده و به سختى ابرام شده (و محکم گردیده ) است .
بعضى از آداب و شرایط دعا
اول آن که : اوقات شریفه را از براى دعا کردن اختیار کند؛ مثل روز عرفه و ماه مبارک رمضان و روز جمعه و وقت سحر و شبهاى جمعه و شبهاى قدر و امثال اینها.
دوم آن که : حالتى را ملاحظه کند که در آن حالت ، استجابت دعا وارد شده ؛ مثل در حال آمدن باران و عقب نمازهاى واجب ، میان اذان و اقامه ، هنگام روزه بودن و وقت وزیدن باد، درنماز وتر و بعد از سپیده دم و بعد از ظهر و بعد از مغرب .
سوم آن که : با طهارت باشد، یعنى وضو یا غسل داشته باشد.
چهارم آن که : رو به قبله باشد.
پنجم آن که : کف دستهاى خود را بلند کند.
ششم آن که : تضرع و زارى کند و با خضوع و خوف و خشیت و هیبت باشد.
هفتم : جزم داشته باشد به این که دعاى او اجابت مى شود و یقین داشته باشد که رد نخواهد شد.
هشتم : اصرار به دعا کند و لا اقل سه مرتبه آن را تکرار کند.
نهم آن که : قبل از دعا، ذکر خدا کند و تمجید و تعظیم او کند و صلوات بر محمد صلى الله علیه و آله و آل او فرستد.
دهم آن که : توبه کند و از گناهان خود پشیمان شود و اگر مظلمه بر گردن او باشد ادا کند؛ یا عزم به ادا کردن آن نماید.
یازدهم آن که : به تمام همت خود رو به خدا آورد و از هر چه غیر اوست قطع امید نماید.
دوازدهم آن که : لباس و مکان و غذاى او از حلال باشد.
سیزدهم آن که : حاجات خود را یکى یکى نام ببرد.
چهاردهم آن که : فقط براى خود دعا نکند بلکه دیگران را در دعاى خود شریک سازد.
پانزدهم آن که : گریه کند و یا حالت گریه به خود بگیرد.
شانزدهم آن که : دعا را تا وقت حاجت تاخیر نیندازد، بلکه پیش از احتیاج دعا کند.
فصل اول : شفا و درمان با ذکر
شفا و درمان با ذکر
جناب علامه مجلسى رحمة الله علیه در بحار از رسول خدا صلى الله علیه و آله روایت کرده فرمود: چون مرا به آسمان دنیا بردند، قصرى از یک پارچه گوهر سرخ دیدم و آن قصر چهل درب داشت بالاى هر درى جاى بلندى بود که چهل فرش سندش و استبرق آنجا افکنده بودند و بالاى هر فرشى حورالعینى نشسته بود. از جبرئیل پرسیدم این قصر از کیست ؟ گفت : از کسى که بعد از نماز صبح چهل بار بگوید: یا باسط الیدین بالرحمة . و چون به آسمان دوم رسیدیم بر قصرى گذشتم که هفتاد درب داشت . نزد هر درى هفتاد درخت اززیتون و از انجیر، در زیر هر درختى سریرى نهاده و بالاى هر سریرى فرشى افتاده و بر هر فرشى حوریه اى نشسته . به جبرئیل گفتم : این قصر از کیست ؟ گفت : از کسى که بعد از نماز ظهر هفتاد بار بگوید: یا واسع المغفرة اغفرلى . و چون به آسمان سوم رسیدم قصرى از یاقوت دیدم که هفتصد در داشت و بر هر درى حورى مثل آفتاب درخشان نشسته .از جبرئیل پرسیدم این قصر از کیست ؟ گفت از کسى که بعد ازنماز عصر هفده بار بگوید: لا اله الا الله قبل کل احد لا اله الا الله بعد کل احد لا اله الا الله یبقى ربنا و یفنى کل احد.
و چون به آسمان چهارم رسیدم گذشتم به قصرى که دیوارهاى آن از زمرد و زبرجد بود و هزار و چهارصد درب داشت . برهر درى هزار علم نصب بود و در زیر هر علمى هزار حوریه مثل ماه تابان نشسته بود. از جبرئیل پرسیدم این قصر از کیست ؟ گفت از کسى که بعد از نماز مغرب چهل بار بگوید: یا کریم العفو انشر على رحمتک یا ارحم الرحمین .
و چون به آسمان پنجم رسیدم به قصرى رسیدم که در آن از نعمتها و ولدان ناشمار بود گفتم این قصر از کیست ؟ گفت : از کسى که بعد از نماز عشا هفتاد بار بگوید: یا عالم خفیتى اغفرلى خطیئتى .
و چون به آسمان ششم رسیدم قبه سفیدى دیدم که بادهاى بهشت بر آن میوزید، و هفتاد هزار درب از طلا در آن بود و نزد هر درى چندین هزار حوریه زیر درختان تکیه کرده بودند پرسیدم . از کیست ؟ گفت : از کسى که چون از خواب بیدار گردد سه بار بگوید:
یا حى یا قیوم یا حیا لا یموت ارحم عبدک الخاطى ء المعترف بذنبه یا ارحم الراحمین .
و چون مرا به آسمان هفتم بالا بردند، به قصرى از لولو سفید برخوردم که از وصف بیرون است ، گفتم : حبیبم جبرئیل ، این ازکیست ؟ گفت : براى کسى که هر روز پانزده مرتبه بخواند:
سبحان الله بعدد ما خلق سبحان الله بعدد ما هو خالق الى یوم القیمة .(12)
ذکر برخواستن از مجلس
امام پنجم علیه السلام فرمود هر کس خواهد بکیل تمام مزد برد، باید هرگاه مى خواهد از مجلس برخیزد بگوید:
سبحان ربک رب العزة عما یصفون و سلام على المرسلین و الحمد لله رب العالمین . (13)
امام صادق علیه السلام فرمود: البته صاعقه (بلاى ناگهانى ) بمومن و کافر مى رسد ولى به ذاکر نمى رسد. (14)
.: Weblog Themes By Pichak :.