خواص سمنو
سمنو را از عصاره جوانه گندم تازه و آرد کامل گندم تهیه مى کنند. سمنو خوشمزه وشیرین است و این در حالى است که به آن هیچ نوع ماده شیرین کننده اضافه نمى کنند. علت شیرینى آن ترکیب عصاره جوانه گندم با آرد کامل است که طعم شیرین به آن مى دهد. مواد و ویتامین هاى موجود در گندم و جوانه آن ارزش غذایى فراوانى دارد. سمنو به سلامت افراد و پیشگیرى از پاره اى از بیماریها کمک مى کند. جدول زیر به بررسى مواد مفید آرد و عصاره و مقایسه آن با آرد تصفیه شده نشان مى پردازد.
سمنو داراى ویتامین هاى K-E-A و گروه ویتامین هاى B12,B8, B5, B3, B1 و مواد مهم دیگر مانند: فسفر، کرومیوم، روى، سلنیوم، آهن و مس است.
سمنو مغذى و انرژى زا است و بویژه براى ورزشکاران پرورش اندام بسیار مفید است.
سمنو داروى طول عمر و آرامش اعصاب است. سمنو شیرافزا است از این رو هم براى مادران شیرده و هم به علت مقوى بودن براى زنان باردار بسیار مفید است. از دیگر موارد مفید درمانى سمنو مى توان به اثرات شفابخش آن در درمان سوءهاضمه، نازایى، سختى زایمان، سنگ کیسه صفرا و اختلال صفرا، پادرد، کندى ضربان قلب، ریزش مو، لاغرى، یبوست، واریس، قندخون و دیابت، رشد قد، بى خوابى عصبى، احتلام، تصلب شرائین و کلسترول، ضعف حافظه، بیماران دوره نقاهت، S.M، بهت زدگى، پرکارى تیروئید، اسکیزوفرنیا، سایکوز، فسفات در ادرار، خون ادرارى، ترمیم زخم ها، فلج مغزى، مقاومت در برابر عفونت، بهبودى زخم هاى قرنیه، بیمارى رینود، اکرودینى، کولى باسیلوز، برى برى، شارکو، هوابلعى، مخملک، کوریزاى مزمن، پیستوریازیس، ورم دستگاه تناسلى، تب برفکى، ورم میزراه، سرگیجه هاى منى پر، کم خونى هیپوکروم، آرتروز، ورم زبان همراه بار، آرتریت پا و شبیکه، پارکینسون، عوراض یائسگى، پورپورا، اسپرو، اسکروفولوس، هپاتیت، یرقان، یرقان نوزادى، کمک به ترمیم شکستگى استخوان و عقیم بودن، به عنوان غذا و کمک درمانى مفید و مؤثر است. در داخل این غذاى بهشت که تزئین بخش سفره هفت سین است، بادام هاى شیرین (سنگى) مى ریزند که نماد و مایه برکت است. این بادام ها را پس از پختن از سمنو خارج مى کنند، تعدادى از آنها را به عنوان برکت کیف پول در داخل کیف پول قرار مى دهند تا باعث فراوانى پول و ثروت گردد.
بادام، حاوى ویتامین E و1 B و مقدار فراوانى از فسفر، پتاسیم، منیزیم، کلسیم، گوگرد، سدیم، آهن، قند، مواد ازته و چربى است که به هنگام طبخ سمنو، جذب آن شده و باعث مقوى شدن بیشتر این غذا مى گردد. مصرف سمنو باعث تقویت عمومى بدن بویژه استخوان ها مى گردد و غذاى بسیار مفیدى براى زنان بویژه زنان باردار، بچه شیرده و یائسه محسوب مى شود.
طرز تهیه سمنو
مواد لازم:
گندم یک کیلو
آرد نان سنگک 3 کیلو
طرز تهیه:
گندمرا تمیز کرده و بشویید. مدت سه روز آن را در آب خیس کنید و طی این مدت چندبار آب آن را عوض کنید تا نوک گندم جوانه بزند. سپس آن را در دستمالی تمیزو خیس بریزید تا ریشه درآورد.بعد از درآوردن ریشه آن را در چند عدد سینی پهن کرده و پارچه ای خیس روی آن بیندازید تا گندم ساقه نقره ای بزند.بعد گندم نقره ای شده را چرخ کرده یا بکوبید.مقداریآب روی آن بریزید و خوب مخلوط کنید. سپس از صافی رد کنید به طوری که شیرهاز پوسته گندم درآید. چون شیرینی سمنو از همین شیره سفید رنگ می باشد. باید دقت کنید که گندم خوب نرم شده و شیره ی آن گرفته شود.آرد رادر قابلمه ی مناسبی ریخته و شیره ی گندم را کم کم به آن اضافه کنید تا آرددر شیره حل شده و به صورت مایع رقیقی درآید. ظرف را روی شعله ی اجاق قراردهید و آن را مرتب هم بزنید تا مایع جوش آمده، کم کم غلیظ شود. مایع سمنورا باید مرتب هم بزنید تا ته نگیرد و مثل حلوا شود. وقتی آب سمنوکشیده شد، آن را کمی تفت دهید و در این مرحله مقداری آب سرد به سمنو اضافهکنید تا کمی رقیق تر و خوش رنگ تر شود. سمنو را در ظرف گردی ریخته و مدتنیم ساعت در فر یا روی اجاق با حرارت ملایم قرار دهید تا دم بکشد. در صورتتمایل می توانید مقداری خلال پسته و بادام به سمنو اضافه کنید.هرگز در سمنو شکر نریزید، زیرا شیره ی گندم به اندازه ی کافی شیرین می باشد.
نکات تغذیه ای :تغییراتیکه در یک دانه درحین جوانه زدن رخ می دهد، بسیار جالب است و این مسالهاست که ارزش تغذیه ای آن را افزایش می دهد. انرژی و کربوهیدرات آن کاهش مییابد و در عوض پروتئین، کلسیم، پتاسیم، سدیم، آهن و فسفر آن بسیار بالا میرود و ویتامینA،B2، B3وC آن هم بسیار بالا می رود. خصوصاً برای مردان مصرفآن بسیار پرفایده است.جوانه گندم منبع غنی ویتامین های گروهB و نیزویتامینE است. ویتامین های گروهB برای بهبود وضعیت پوست ، تقویت موی سر وجلوگیری از ریزش آن مفید هستند.ویتامینE نیز در تولید مثل نقش مؤثری دارد. همچنین به علت دارا بودن خاصیت آنتی اکسیدانی باعث پیشگیری از سرطان می شود.
چرا هفت سین؟ در مورد نمادهای هفتسین
نماد شناسی هفت سین:
سنجد ( Sorb ): نمادی است از زایش و تولد و بالندگی و برکت
سمنو (Samanoo): نماد خوبی برای زایش گیاهی و بارور شدن گیاهان
سبزه (Verdure): موجب فراوانی و برکت در سال نو شود، رنگ سبز آن رنگ ملی و مذهبی ایرانیان است.
سیب سرخ (Red Apple ): نمادی است از باروریو زایش
سماق (Sumac): برای گندزدایی و پاکیزگی
سیر (Garlic): برای گندزدایی و پاکیزگی
سرکه (Vinegar): برای گندزدایی و پاکیزگی
قرآن(Quran): کتاب مقدس هر آیین
تخم مرغ (Eggs): از نوع سفید یا رنگی نمادی است از نطفه و نژاد
ماهی سرخ (Gold Fish): ماهی یکی از نمادهای آناهیتا فرشته آب و باروری است و وجود آن باعث برکت و باروری میگردد.
سکه (Silver & Gold Coin): موجب برکت و سرشاری کیسه است
نقل (Comfit ): نمادی است از زایش و تولد و بالندگی و برکت
شیرینی (Sweets ): نمادی است از زایش و تولد و بالندگی و برکت
آجیل (Nuts): نمادی است از زایش و تولد و بالندگی و برکت
اسپند ( Wild Rue): در زمانهای قدیم مقدس بوده و در رسمهای نیایشی بکار برده میشده.
انار (Pomegranate): پردانگی انار نشان از برکت و باروری است.
مقالات مفید - آیین و جشنها - تاریخچه هفت سین از گذشته تا به امروز
خوان نوروزی (سفره هفت سین) باید سفید باشد چرا که نشانه پاکی و سفید بختی و روشنایی است و نیز نشانه جهان بی پایان است که بارگاه یزدان در آن است. به گزارش ایسنا، در سفره و یا همان خوان نوروزی مواد و چیدنیهایی گذاشته میشود که هرکدام نشانه و نمادی از سلامتی، رزق و روزی، زایش، برکت و ... است...
سبزه
شاید زیباترین ویژگی سفره هفت سین را میتوان به وجود سبزه آن دانست، به این دلیل که سبزه با رنگ و طراوت خود دلها را شادمان می سازد و با نگریستن به آن طلوع سال جدید را زیباتر میکند.
در ایران باستان رسم بر این بود که بیست و پنج روز قبل از نوروز در کاخ پادشاهان دوازده ستون از خشت خام برپا میساختند و بر هرکدام یک نوع غله میکاشتند و معتقد بودند اگر سبزهها خوب بروید سال پر برکتی است.
در ایران باستان دانههای گندم، جو، برنج، لوبیا، عدس، ارزن، باقلا، نخود و کنجد را بر این ستونهای خشتی میکاشتند و روز ششم فروردین آنها را برمی چیدند و به نشان برکت و باروری در تالارها پخش میکردند و معمولا سه قاب از سبزه به نماد اندیشه نیک، گفتار نیک و کردار نیک بر خوان میگذاشتند و اغلب کنار آنها گندم، جو و ارزن که نقش مهمی در خوراک مردم داشتند سبز می کردند تا سبب فراوانی این دانهها در سال جدید گردد.
امروزه نیز آن چیزی که وجودش بر سر سفره هفت سین ضرورت دارد، سبزه است. مردم یزد از نیمه اسفند به سبز کردن سبزه در کاسه و بشقاب و حتی بر روی کوزههای سفالی میپردازند. زرتشتیان رویش سبزه را در نوروز نشان تازه شدن زندگی و فصل رویش دانهها که خود برکت زندگی محسوب میشود، میدانند.در گذشته زرتشتیان یزد بیشتر "تره تیزک" را که در گویش خود بدان "ششه" میگویند بر روی کوزههای سفالی سبز میکردند.
دانههایی که امروزه کشت میشود بیشتر گندم و عدس است ولی ماش و تره تیزک را نیز سبز میکنند. معمولا تره تیزک را یک شبانه روز خیس میکنند سپس آن را در کیسههای پارچهای نازک می ریزند و در جایی گرم قرار میدهند تا جوانه بزند، جوانه زدن دانهها را در گویش زرتشتیان یزد روز آمدن میگویند، بعد از آن که دانههای روز آمده را در بشقابهای پهن بی لبه که معمولا سه عدد و مخصوص کاشتن سبزه هستند، ریختند، روی جوانهها را پردهای از ماسه نرم میریزند و آب میدهند تا سبز شود.
آتشدان (مجمر)
بر سر سفره هفت سین زرتشتیان وجود آتشدان، نماد اردی بهشت امشاسپند، اهمیت خاصی دارد. آتش این مجمر از آتش مقدس مایه میگیرد معمولا در کنار آتشدان دانههای اسفند کندر اشتره و نیز چوبهای خوشبو چون عود و صندل وجود دارد.
روشنایی تجلی اهورا مزدا است و نماد درستی و نیک اندیشی و راستی بنابراین باید بر سر سفره هفت سین باشد. در ایران باستان در دو سوی آتشدان شمعدانهای گرانبها یا چراغ مینهادند و آنها را میافروختند و این نشانی از دنیای پرفروغ بی پایان بود که اهریمن بدانجا راه ندارد.
کتاب مقدس
یکی دیگر از چیدنیهای خوان نوروزی وجود کتاب مقدس به عنوان نماد اهورا مزدا است. در دوران ساسانیان کتاب اوستا را برخوان می گذاشتند و قبل از فرا رسیدن سال قسمتی از آن را که معمولا "فروردین یشت" است، می خواندند و از فرورهای شاهان، پاکان، پارسایان، دلاوران و شهسواران که در "فروردین یشت" نام آنها آمده، یاد میکردند.
امروز بر سر سفره نوروزی ما مسلمانان قرآن و بر سر خوان نوروزی کلیمیان تورات گذاشته میشود و هر کس قسمتی از کتاب دینی خود را میخواند تا سال نو را با آیههای مبارک الهی شروع کرده باشد.
کوزه آب
در گذشته کوزه آب که توسط دختران نابالغ از چشمهها پر میشد با زینتی از گردنبندها بر سر خوان نوروزی نهاده میشد. امروزه کوزه سفالی را پر از آب میکنند و به جای جواهرات با سبزه و روبان تزیین میکنند و همراه با تاس مسین پر از آب و برگهای آویشن در حالی که یک عدد انار سرخ هم در آن نهادهاند، بر سفره می گذارند.
نان
نان که نمادی از برکت است، چه در گذشته و چه در حال بر سر سفره نوروزی میگذاشتند و اکنون نیز یا نان سنگک بزرگی می پزند و برای برکت سفره بر آن میگذارند یا اینکه نان را به صورت کماج شیرین درآورده بر خوان نوروزی مینهند. در زمان ساسانیان گرده نانهایی به اندازه یک کف دست یا اندکی کوچکتر می پختند که به آنها "درون" میگفتند و گاهی بر آن نوعی نیایش میخواندند و بدین ترتیب نانهای نوروزی را برکت میبخشیدند.
امروزه زرتشتیان علاوه بر نان معمولی نانهای دیگری مانند کماج، نان شیر و چند نوع شیرینی خانگی که بیشتر جنبه تشریفاتی دارد، میگذارند.
بر سر سفره هفت سین یزدیها شیرینیهای معروف یزدی هم به چشم میخورد که معمولا در دیسهای بزرگ به طرز زیبایی چیده میشود و در اعیاد و جشنها و به ویژه عید نوروز مصرف فراوان دارد.
تخم مرغ
تخم مرغ بن مایه خوان نوروزی است و به صورت رنگ کرده میبایست بر سر سفره هفت سین جلوه نمایی کند، زیرا که تخم و تخمه نمادی است از نطفه و نژاد و در روز جشن تولد آدمیان که تخمه و نطفه پدیدار میگردد تخم مرغ تمثیلی است از نطفه باروری که به زودی باید جان بگیرد و زندگی یابد و زایش کیهانی انجام پذیرد. پوست آن هم نمادی است از آسمان و طاق کیهان.
آیینه
به اعتقاد زرتشتیها چون آخرین ماه سال زمان تولد آدم ابوالبشر است، بنابراین باید نمادی از آن در خوان نوروزی باشد تا شکل پذیری آسان شود. از این رو آیینهای در بالای خوان نهاده میشود و در اطراف آن شمع یا چراغی میگذارند. اغلب تعداد شمعها با تعداد فرزندان خانواده ارتباط دارد و نیز آیینهای دیگر در زیر تخم مرغ گذاشته میشود تا انعکاس وجود آدمی در آیینه دیده شود و نیز آیینه زیر تخم مرغ هم نمایانگر تحویل سال است.
وقتی که گاو آسمانی، کره زمین را از شاخی به شاخ دیگر میافکند در آن زمان تخم مرغ بر روی آیینه خواهد جنبید، در جلوی آیینه هم مشتی گندم به نشانه روزی فراخ میپاشند.
سمنو
سمنو که از جوانههای تازه رسیده گندم تهیه میشود، نماد فراوانی خوراک و غذاهای خوب و پر نیرو است و نیز نمادی برای زایش گیاهی و بارور شدن گیاهان توسط فرورهاست.
سنجد
سنجد که عطر برگ و شکوفههای آن محرک عشق و مهر است و از مقدمات اصلی زایندگی به شمار میآید، باید بر سر خوان نوروزی نمایان باشد. وجود سنجد در سفره نوروزی انگیزه زایش کیهانی است گاه زرتشتیان دانههای سنجد را با آویشن در هم میآمیزند و همراه با نقل و سکه بر سر سفره نوروزی میگذارند.
سیر
نماد میکروب زدایی و پاکیزگی محیط زیست و سلامت بدن و نیز زدودن چشم زخم است که باید حتما بر سر سفره نهاده شود.به اعتقاد زرتشتیان بوی سیر دیوان را میگریزاند. زرتشتیان سیر را با تکههای نان که در آن ترید کردهاند، در مراسم پرسه با سداب به کار میبرند و بر سر سفره نیایش میگذارند.
پوست سیر را هرگز در جایی نمیگذارند زیرا معتقدند از سحر هم بدتر است، به همین جهت برای کندن پوست آن ابتدا سیر را در آب میخیسانند و بعد پوستش را میکنند، هم چنین معتقدند اگر پوست سیر را با پیاز گلپر و اسفند در خانه بسوزانند، به خصوص در صبح روز پنجشنبه، بویش، خانه را پاک میکند.
سرکه
همانند سیر نمایانگر پاکی محیط، زدودن آلودگی و باطل کردن سحر و جادو است.
سماق
سماق نماد عشق مهر و پیوند دلها است که بر سر سفره هفت سین نهاده میشود.
سپند(اسفند)
اسفند نیز نشانهای است از دفع چشم زخم که در زمانهای کهن مقدس بوده، است و در مراسم نیایشی به کار می رفته است. امروزه نیز ار آن برای دفع چشم زخم و به نیت درود فرستادن برای عزیزان از دست رفته و همچنین ضد عفونی کردن محیط استفاده میشود.
زرتشتیان اسفند را در خوانچه مخصوصی مینهند چراکه نشانه همه امشاسپندان و مقدسان است. اسفند همراه با کندر و دیگر خوشبوهای مخصوص آتش همیشه در خانه زرتشتیان وجود دارد و روزی 2 تا 3 بار آنها را برآتش می ریزند به خصوص در مراسم سوگواری و شادی اسفند دود کردن امری رایج است.
سکه
پول زرد و سفید در خوان نوروزی نمادی است از شهریور امشاسپند که موکل است بر فلزات و بودن آن بر سر خوان که موجب برکت و سرشاری کیسه است.
بر سر خوان نوروزی زرتشتیان و گاه غیر زرتشتیان چیدنیهای دیگر هم نهاده میشود؛ شیرینی و نقل که نماد شیرین کامی است؛ گلابدان پر از گلاب و همچنین سبزی خوردن، پنیر و کاهو که طراوت و نیز زیبایی سفره را دو چندان میکند.در برخی از سفرهها آرد هم وجود دارد که آن هم نمادی است از برکت نوروزی اما دو چیز مهم دیگر بر سر سفره هفت سین نمادین است، یکی انار و دیگری تنگ ماهی.
انار
انار از مقدس ترین درختان است که تقدسش را همچنان تا به امروز حفظ کرده است. درخت انار به سبب رنگ سبز تند برگهایش و نیز به جهت رنگ و شکل غنچه و گل مانندش، همانند آتشدان است و همیشه مقدس بوده است. پردانگی انار نماینده برکت و باروری و رزق فراوان است و نمادی است از باروری ناهید.
زرتشتیان معمولا در تاس مس پر از آب یک عدد انار هم میگذارند با این باور که این میوه پردانه در سال جدید برکت و رزق فراوان برای خانواده به همراه داشته باشد، به ویژه انارهای خوش آب و رنگ و آبدار شهر کویری یزد که اکثرا برای استفاده در سفرههای هفت سین در پوششی از کاه در گودالهای زمینی نگه داری می شود تا در سال نو به زیبایی سفره هفت سین بیفزاید.
ماهی
یکی دیگر از زینت دهندگان سفره هفت سین، ماهی است، اسفند ماه در برج حوت است و حوت یعنی ماهی. در هنگام نوروز برج حوت به برج حمل تحویل میگردد و از این رو نمادی از آخرین ماه سال در خوان نوروزی گذاشته میشود. علاوه بر آن ماهی یکی از نمادهای آناهیتا فرشته آب و باروری است که وظیفه اصلی نوروز را که باروری است بر عهده دارد. خوردن سبزی پلو با ماهی نیز در شب عید از این روست و ظرف پر از آب با چند ماهی قرمز نمادیست از روزی حلال.
گل بیدمشک
گل بیدمشک نمادی است از اسپندارمذامشاسپند و گل نیز ویژه اسفند ماه است به خصوص گل بیدمشک که از عطر خاصی نیز برخوردار است و در معطر ساختن فضای خانه نقش بسزایی دارد.
نارنج
نمادی است از گوی زمین و هنگامیکه در ظرف آبی نهاده شده باشد، نمادی است از گوی زمین در کیهان و گردش آن بر روی آب نمودار گذاشتن برجهای دوازده گانه و تحویل سال است.
علاوه بر اینها بر سر سفره زرتشتیان کاسهای پر از پالوده خانگی و نیز کاسهای از خشکبار ترش مزه مانند برگه شفتالو، برگه زردآلو، آلبالو و آلوچه را که قبلا در آب خیساندهاند، نیز میگذارند و نیز مقداری پسته، فندق، بادام زمینی و تخمه را که قبلا خندان کرده و بو دادهاند، داخل کیسهای به نام دولک میریزند و به عنوان آجیل نوروزی بر سر سفره مینهند.
علاوه بر آن بر سر سفره هفت سین گلهای زیبا و خوشبویی چون گل نرگس، گل سنبل و گل شب بو که نوید بخش بهار هستند، دیده میشود.
زمانیکه سفره چیده شد همه اهل خانه حمام رفته و لباس نو پوشیده، گرد سفره هفت سین مینشینند و چند دقیقه مانده به تحویل سال همگی با هم خواندن سرودهایی، خداوند را سپاس و نیایش میکنند.
سال که تحویل شد جملگی با شادی وصف ناپذیری سال جدید را تبریک گفته، روبوسی میکنند؛ بانوی خانه آینه و گلاب پاش را از سر سفره برداشته و گلاب را در دست هر کدام می ریزد و همزمان آیینه را رو به روی چهره آنها میگیرد تا روی خود را ببیند. این کار از سالخورده ترین فرد خانواده شروع می شود.
آن گاه همگی به وسیله نقل خوشمزه یزدی(معمولا نقل بیدمشکی، نقل بادام و یا نقل پسته) که در قنادیهای یزد تهیه میشود و نیز سایر شیرینیها پذیرایی شده، دهانشان را شیرین می کنند. سپس پدر خانواده به همه اعضای خانواده عیدی میدهد و بعد از آن مقداری از غذاهای درون سفره با شادی صرف میشود.
سورة یس
از حضرت صادق علیه السلام منقول است که : هر چیزرا قلبى است ، و قلب قرآن سوره یاسین است ، هر که این سوره را در روز پیش از شام بخواند در آن روز از بلاها محفوظ باشد، و خدا او را روزى فراوان عطا فرماید تا شام ، و کسى که در شب پیش از خواب بخواند، حق تعالى هزار ملک را به او موکل گرداند که او را از شر هرشیطان مردودى و هر آفتى حفظ نمایند، و اگر در آن روز بمیرد حق تعالى او را داخل بهشت گرداند، و در غسل او سى هزار ملک حاضر شوند که استغفار از براى او کنند، و مشایعت او نمایند تا قبرش با استغفار، و چون در لحدش گذارند آن ملائکه را در میان قبرش ساکن گرداند، و عبادت الهى کنند، و ثواب عبادت ایشان از او باشد، و قبرش را فراخ کنند تا چشم کار کند، و او را ایمن گرداند از فشارقبر، و پیوسته از قبر او نور ساطع باشد تا اطراف آسمان ، تا وقتى که قبر بیرون آید. پس چون حق تعالى او را از قبر بیرون آورد، آن سى هزار ملک با او باشند، و مشایعت او نمایند، و با او سخن گویند، و بر رویش خنده کنند، و به هر چیزى او را بشارت دهند تا او را از صراط و میزان بگذرانند، و او را در مقام قرب به محلى بدارند که هیچ خلقى قربش از او بیشتر نباشد، مگر ملائکه مقرب و پیغمبران مرسل ، و او با پیغمبران بایستد نزد حق تعالى . و هنگامى که مردم اندوه داشته باشند او اندوه نداشته باشد، و در حالتى که مردم جزع نمایند او جزع نکند، پس پروردگار عالم به او خطاب فرماید: اى بنده من هر که را خواهى شفاعت کن که شفاعت تو را قبول مى نمایم ، و هر سوالى که خواهى از من بکن که سوالت را رد نمى کنم ، پس او شفاعت کند و خدا قبول نماید، و او سوال کند کند و خداعطا فرماید، و دیگران را احساب کند و او را حساب نکنند، و با دیگران در مقام حسابش باز ندارند، و مذلت و خوارى در آن صحرا به او نرسد، و به هیچ گناهى از گناهان او را نگیرند، پس نامه خود را بگیرد و به جانب بهشت روان شود، پس مردم تعجب کنند که سبحان الله این بنده را هیچ گناهى نبوده ، و از رفیقان پیغمبر آخرالزمان صلى الله علیه و آله باشد. (345)
و به سند معتبر از حضرت امام محمد باقر علیه السلام منقول است : هر که در عمر خود یک مرتبه سوره یس بخواند، حق تعالى به عدد هر خلقى که در دنیاست ، و هر خلقى که در آخرت است ، و هر خلقى که در آسمان است به عدد هر یک از ایشان دو هزار حسنه از براى او بنویسد، و دو هزار گناه از او محو فرماید: و به فقر و قرض و خانه فرود آمدن و به تعب و مشقت و دیوانگى و خوره و وسواس و دردهاى ضرر رساننده مبتلا نشود و حق تعالى سکرات و احوال مرگ را از او تخفیف دهد، و خود قبض روح او نماید، و ضامن شود از براى او فراخى روزى را، و در قیامت او را شاد گرداند، و چندان ثواب به او کرامت فرماید که او راضى شود، و حق تعالى فرماید به ملائکه آسمان ها و زمین که : من از فلان بنده راضى شدم ، براى او استغفار نمائید. (346)
و به سند دیگر منقول است که : شخصى به خدمت حضرت امام رضا علیه السلام از بواسیر شکایت نمود، حضرت فرمود: یس را با عسل بنویس و حل کن و بخور. (347)
و در حدیث دیگر از حضرت صادق علیه السلام منقول است که : از براى رفع ککهاى سفید و برص که در بدن به هم رسد سوره یس را به عسل بنویسند و بیاشامند. (348)
در حدیثى به سند معتبر منقول است : مردى در حضور امیرالمومنین علیه السلام برخواست و عرض کرد: یا امیرالمومنین از (آن چه براى پیدا کردن حیوان ) گمشده (فایده دارد) مرا آگاه فرما، فرمود: سوره یس را در دو رکعت نماز بخوان و بگو: ((یا هادى الضالة رد على ضالتى )) (یعنى اى راهنماى گمشده ، گمشده مرا به من بازگردان ) پس آن را انجام داد و خداى عز و جل حیوان گمشده اش را به او برگردانید. (349)
37 - سورة الصافات
از امام صادق علیه السلام منقول است : هر که سوره صافات را در هر روز جمعه بخواند، پیوسته از جمیع آفتها و بلاها محفوظ باشد، و در دنیا روزیش فراخ باشد و به بدن و مال و فرزندانش مکروهى نرسد، نه از شیطان مردودى و نه از جبار معاندى ، و اگر در آن روز و در آن شب بمیرد، حق تعالى او را شهید بمیراند و شهید مبعوث کند و با شهیدان او را داخل بهشت گرداند و در درجه شهیدان او را جا دهد. (350)
و به سند معتبر از سلیمان جعفرى منقول است که : حضرت موسى علیه السلام به فرزند خود قاسم فرمود. برخیز اى فرزند و بر بالاى سر برادرت سوره ((والصافات صفا)) را بخوان تا تمام کنى ، او شروع به خواندن کرد، چون به آیه ((اهم اشد خلقا ام من خلقنا)) رسید، قبض روحش شد، چون جامه بر روى میت کشیدند و بیرون آمدند، یعقوب بن جعفر به حضرت عرض کرد: ما چنین مى دانستیم که براى آسانى جان کندن سوره یس مى باید خواند، شما فرمودید و الصافات بخوان ، حضرت فرمود: و الصافات را بر سر هر کس که به شدت جان کندن گرفتار باشد بخوانند حق تعالى راحتش را نزدیک مى گرداند. (351)
و به سند معتبر از حضرت امیرالمومنین علیه السلام منقول است : هر که از گزیدن عقرب ترسد این آیه را بخواند:
سلام على نوح فى العالمین . انا کذلک نجزى المحسنین . انه من عبادنا المومنین (352) / (353).
و به سند معتبر از حضرت امیرالمومنین علیه السلام منقول است : کسى که خواهد او را در قیامت اجر وافى و ثوابى کامل بدهند، بعد از هر نماز این آیه را بخواند:
سبحان ربک رب العزة عما یصفون . و سلام على المرسلین ، و الحمد لله رب العالمین (354) / (355).
و در حدیث دیگر وارد شده است : از هر مجلسى که برخیزند این آیه را (180 تا 182 سوره الصافات ) بخوانند، کفاره گناهان اهل آن مجلس مى گردد. (356)
38 - سورة ص
از حضرت امام محمد باقر علیه السلام منقول است : هر که سوره ص را در شب جمعه بخواند، حق تعالى از خیر دنیا و آخرت آن قدر به او عطا فرماید که به احدى از خلق عطا نفرموده باشد، مگر به پیغمبر مرسلى یا ملک مقربى ، و او را داخل بهشت گرداند، و هر که را او خواهد از اهل خانه اش حتى خادم که او را خدمت مى کرده است . (357)
39 - سورة الزمر
از امام صادق علیه السلام منقول است : هر که سوره زمر را بخواند، حق تعالى شرف دنیا و آخرت به او کرامت فرماید، و او را عزیز گرداند بى مال و خویشان ، به حدى که هر که او را ببیند از او مهابتى در دلش به هم رسد، و بدنش را بر آتش جهنم حرام گرداند، و در بهشت از براى او هزار شهر بنا کند که در هر شهرى هزار قصر باشد، و در قصرى صد حوریه ، و از چشمه ها و حوران و درختان و میوه ها آن چه در قرآن وصف فرموده به او کرامت فرماید. (358)
40 - سورة المومن
از امام محمد باقر علیه السلام منقول است : هر که سوره حم مومن را در هر شب بخواند، خدا گناهان گذشته و آینه او را بیامرزد، و ایمان را از او سلب ننماید، و آخرت او را بهتر از دنیا گرداند براى او. (359)
41 - سورة السجده
از امام صادق علیه السلام منقول است : هر که سوره حم سجده را بخواند، حق تعالى در قیامت او را نورى عطا فرماید آن قدر که چشم کار کند، و او را سرور و شادى در آن روز کرامت فرماید، و در دنیا به حالى باشد که دیگران آرزوى حال او کنند.(360)
42 - سورة الشورى
از امام صادق علیه السلام منقول است : هر که مداومت نماید بر تلاوت سوره حم عسق ، چون روز قیامت مبعوث شود روى او مانند برف سفید باشد، و مانند آفتاب نورانى باشد، و چون به نزد عرش آید، حق تعالى فرماید: اى بنده مومن مداومت نمودى بر قرائت حم عسق و نمى دانستى چه ثواب دارد، اگر منزلت آن سوره و ثوابش را مى دانستى ، هرگز از خواندن آن ملول نمى شدى ، و اکنون جزاى خود را خواهى دانست ، اى ملائکه او را داخل بهشت گردانید، و از براى او قصرى مقرر ساخته ام از یاقوت سرخ ، و درها و کنگره ها و درجه هایش از یاقوت سرخ است ، و از لطافت ، از اندرون بیرون را مى توان دید، و از بیرون اندرون را مى توان دید. و در آن قصر دختران باکره جوان از حورالعین و هزار کنیز و هزار غلام از پسران گوشواره درگوش پیوسته در حسن پاینده به او عطا کرده ام . (361)
43 - سورة الزخرف
از حضرت امام محمد باقر علیه السلام منقول است : هر که مداومت نماید برقرائت سوره حم زخرف ، خدا او را در قبر از جانوران زمین و از فشار قبر ایمن گرداند و چون او را به مقام حساب بیاورند آن سوره بیاید و به امر الهى او را داخل بهشت گرداند. (362)
44 - سورة الدخان
از حضرت امام محمد باقر علیه السلام منقول است : هر که سوره دخان را در نمازهاى واجب و سنت بخواند، حق تعالى او را در زمره ایمنان مبعوث گرداند، و او را در سایه عرش خود جا دهد، و حساب او را آسان کند، و نامه او را به دست راست او دهد. (363)
و به سند معتبر منقول است : شخصى به حضرت امام محمد باقر علیه السلام عرض نمود چگونه شب قدر را بشناسم ؟ فرمود: چون ماه رمضان بیاید، هر شب صد مرتبه سوره دخان را بخوان ، و چون شب بیست و سوم شود، تصدیقى خواهى کرد به آن چه سوال نمودى . (364)
45 - سورة الجاثیة
از امام صادق علیه السلام منقول است : هر که سوره جاثیه را بخواند، ثوابش آن است که جهنم را نبیند، و آواز و خروشش را نشنود، و با رسول خدا صلى الله علیه و آله بوده باشد. (365)
46 - سورة احقاف
از حضرت صادق علیه السلام منقول است : هر که در هر شب یا هر جمعه سوره احقاف را بخواند، در دنیا خوفى به او نرسد، و از فزع روز قیامت ایمن گردد. (366)
و از حضرت صادق علیه السلام منقول است که : سوره هاى حم ریاحین بهشتند، پس چون توفیق خواندن آن ها را بیابید خدا را حمد و شکر و سپاس بسیار کنید که توفیق تلاوت آن ها به شما کرامت فرموده است ، به درستى که بنده اى که از خواب برخیزد و در نماز حم بخواند، از دهانش نسیمى خوشبوتر از مشک خوش بو و عنبر بیرون آید، و حق تعالى رحم مى کند تلاوت کننده و خواننده این سوره ها را و رحم مى کند همسایگان و آشنایان و مصاحبان و خویشان او را در قیامت و عرش و کرسى ، و ملائکه مقرب از براى او استغفار مى نمایند. (367)
سورة الانفال و سورة البرائة
از حضرت صادق علیه السلام منقول است : هر که سوره انفال و سوره توبه را در هر ماه بخواند هرگز نفاق بر او راه نیابد، و از شیعه حضرت امیرالمومنین علیه السلام باشد. (294)
در حدیثى به سند معتبر منقول است مردى درحضور امیرالمومنین علیه السلام برخواست و عرض کرد: اى امیرمومنان سرزمین ما جاى درندگان است و درندگان به خانه من در آیند و تا شکار خود را نگیرند از آن جا نگذرند، فرمود این دو آیه را بخوان :
لقد جاءکم رسول من انفسکم عزیز علیه ما عنتم حریص علیکم بالمومنین روف رحیم .فان تولوافقل حسبى الله لا اله الا هو علیه توکلت و هو رب العرش العظیم . (295)
پس آن مرد این دو آیه را خواند و درندگان از او دور شدند. (296)
10 - سورة یونس
از حضرت صادق علیه السلام منقول است : هر که سوره یونس را هر دو ماه یا سه ماه یک بار بخواند، بیم آن نیست که از جمله جاهلان گردد، و در قیامت از جمله مقربان باشد. (297)
11 - سورة هود
از امام محمد باقر علیه السلام منقول است : هر که سوره هود را هر جمعه بخواند، حق تعالى او را در قیامت در زمره پیغمبران مبعوث گرداند، و در قیامت گناهى از او ظاهر نشود. (298)
و به سند معتبر از حضرت امیرالمومنین علیه السلام منقول است : هر که از غرق شدن ترسد این آیات را بخواند:
بسم الله مجریها و مرسها ان ربى لغفور رحیم (299).
و ما قدروالله حق قدره و الارض جمیعا قبضته یوم القیمة و السموات مطویات بیمینه سبحانه و تعالى عما یشرکون (300) / (301).
12 - سورة یوسف
از امام صادق علیه السلام منقول است : هر که سوره یوسف را بخواند در هر روز یا در هر شب چون در قیامت مبعوث شود، جمال او مانند حضرت یوسف باشد، و در آن روز به او فزعى و خوفى نرسد و از همسایگان بندگان صالح خدا باشد. (302)
13 - سورة الرعد
از حضرت صادق علیه السلام منقول است : هر که بسیار سوره رعد را بخواند، هرگز صاعقه اى به او نرسد اگرچه ناصبى باشد ؛ و اگر مومن باشد خدا او را داخل بهشت گرداند بى حساب ، و شفاعت او را قبول فرماید در اهل بیت و برادران مومنش . (303)
از شیخ بهاء الدین نقل شده جهت حمل زنان این آیه را:
و لو ان قرانا سیرت به الجبال او قطعت به الارض اوکلم به الموتى بل لله الامر جمیعا افلم یایئس الذین امنوا ان لو یشاء الله لهدى الناس جمیعا. (304)
به حروف مقطعه (ول و ان ق ران ا تا آخر) بنویسید و بر پهلوى زن بندند حامله شود انشاء الله ، فرمودند به نهصد زن دادم حامله شدند. (305)
14 و 15 - سورة ابراهیم و سورة حجر
از امام صادق علیه السلام منقول اسن : هر که سوره ابراهیم و سوره حجر را در دو رکعت نماز در هر جمعه بخواند، هرگز به او فقر و دیوانگى و بلیه عظیمى نرسد. (306)
16 - سورة نحل
از حضرت صادق علیه السلام منقول است : هر که سوره نحل را در هر ماه بخواند، در دنیا به قرض مبتلا نشود، و هفتاد نوع ازبلا از او دور گردد که سهل تر آن ها دیوانگى و خوره و پیسى باشد، و مسکن او در جنت عدن باشد که در میان بهشت ها واقع است . (307)
17 - سورة بنى اسرائیل (اسرى )
از حضرت صادق علیه السلام منقول است : هر که سوره بنى اسرائیل را در هر شب جمعه بخواند نمیرد، تا قائم آل محمد صلى الله علیه و آله رادریابد و از اصحاب او باشد. (308)
جابر گوید: شنیدم حضرت باقر علیه السلام مى فرمود: هرکس همه مسبحات (یعنى سوره هائى که اول آن سبح یا یسبح است ) (309) پیش از آن که بخوابد آن ها را بخواند، آن کس نمیرد تا حضرت قائم علیه السلام را درک کند و اگر بمیرد در جوار نبى اکرم حضرت محمد صلى الله علیه و آله خواهد بود. (310)
و منقول است که عمر بن حنظله به حضرت صادق علیه السلام شکایت نمود از صداع (311) حضرت فرمود: دست بر بالاى سرت بگذار، و این دو آیه را بخوان :
قل لو کان معه الهة کما یقولون اذا لا بتغوا الى ذى العرش سبیلا. (312) و اذا قیل لهم تعالوا الى ما انزل الله و الى الرسول رایت المنافقون یصدون عنک صدودا.(313) / (314)
در حدیثى به سند معتبر مردى در حضور امیرالمومنین علیه السلام برخواست و عرض کرد: یا امیرالمومنین براى ایمنى از دزدى چیزى بفرما زیرا که پیوسته پشت سر هم شبها از من دزدى شود، فرمود: چون به بستر خواب رفتى این آیه را بخوان :
قل ادعو الله اوادعوا الرحمن ایا ما تدعوا فله الاسماء الحسنى و لا تجهر بصلاتک و لا تخافت بها و ابتغ بین ذالک سبیلا، و قل الحمد لله الذى لم یتخذ ولدا و لم یکن له شریک فى الملک و لم یکن له ولى من الذل و کبره تکبیرا. (315) / (316)
و ایضا اگر بر مکانى یا متاعى که از دزد یا آتش گرفتن بترسید این دو آیه را (آیه 110 و 111 سوره اسرا) با آیة الکرسى بر حلقه هاى در و بر قفل آن بخوانید انشاء الله از دزد و آتش گرفتن حفظ بماند. (317)
18 - سورة الکهف
از حضرت صادق علیه السلام منقول است که : هر که سوره کهف را در هر شب جمعه بخواند، نمیرد مگر شهید، و خدا او را در زمره شهدا محشور گرداند و در قیامت با شهیدان بایستد. (318)
و به سند معتبر از آن حضرت منقول است : هر که سوره کهف را در شب جمعه بخواند، کفاره گناهانى باشد که جمعه تا جمعه کرده است . (319) و در روایت دیگر وارد شده است که : کسى که در روز جمعه بعد از نماز ظهر و عصر بخواند همین ثواب را داشته باشد. (320)
امیرالمومنین علیه السلام فرمودند: هیچ بنده اى آیه
قل انما انا بشر مثلکم یوحى الى انما الهکم اله واحد فمن کان یرجوا لقاء ربه فلیعمل عملا صالحا و لا یشرک بعبادة ربه احدا(321)
را نمى خواند، مگر این که نورى خواهد داشت از خوابگاه خود تا کعبه و اگر از اهل مکه باشد نور او تا بیت المقدس خواهد بود. (322)
و از حضرت رسول اکرم صلى الله علیه و آله منقول است که : هر که آیة ((قل انما انا بشر مثلکم )) را تا آخر سوره بخواند در وقت خواب ، از خوابگاه او تا کعبه نورى ساطع گردد که میان او پر باشد از ملائکه ، و استغفار از براى او کنند تا صبح . (323)
و در حدیث دیگر از حضرت صادق علیه السلام وارد شده است : که فرمود: هیچ کس نیست که آیه آخر سوره کهف یعنى آیه ((قل انما انا بشر مثلکم )) را هنگام خوابیدنش بخواند جز این که در هر ساعتى که بخواهد از خواب بیدار شود. (324)
19 - سورة مریم
از حضرت صادق علیه السلام منقول است : هر که مداومت نماید بر سوره مریم ، نمیرد تا آن چه خواهد در خود و مال و فرزند ببیند، و در آخرت به او بدهند مثل ملکى که حضرت سلیمان علیه السلام در دنیا داشته است ، و در آخرت از یاران آن حضرت عیسى علیه السلام خواهد بود. (325)
20 - سورة طه
از حضرت صادق علیه السلام منقول است : ترک مکنید سوره طه را که خدا این سوره را دوست مى دارد، و هر که این سوره را مى خواند دوست مى دارد، و کسى که بر قرائتش مداومت نماید حق تعالى در قیامت نامه اش را به دست راستش دهد.
و از او به آن چه که در اسلام (موقع مسلمان بودن ) عمل نموده محاسبه نمى فرماید و در آخرت آن قدر مزد به او عطا فرماید که او راضى شود. (326)
21 - سورة الانبیاء
ازحضرت صادق علیه السلام منقول است که : هر که سوره انبیا را بخواند از روى محبت و خواهش ، در باغستانهاى بهشت با همه پیغمبران رفاقت کند، و در دنیا در نظر مردم با هیبت باشد. (327)
22 - سورة الحج
از حضرت صادق علیه السلام مروى است : هر که سوره حج را در هر سه روز یک مرتبه بخواند، در آن سال توفیق حج بیابد، و اگر در آن سفر بمیرد داخل بهشت شود، راوى پرسید که : اگر مخالف (ولایت ) باشد چطور؟ فرمود که عذابش تخفیف مى یابد. (328)
23 - سورة المومنون
از امام صادق علیه السلام منقول است : کسى که سوره مومنین را قرائت نماید، خداوند او تا آخر عمر سعادتمند مى نماید. و اگر بر قرائت آن در هر جمعه مداومت نماید، منزل او در فردوس اعلا همراه با پیامبران و رسولان خواهد بود. (329)
24 - سورة النور
از حضرت صادق علیه السلام منقول است فرمود: حفظ کنید اموال و فروج خود را از حرام به تلاوت سوره نور، و به این سوره زنان خود را نیز از حرام حفظ نمائید، به درستى که هر که این سوره را درهرشب یا در هر روز مداومت نماید، هیچ یک از اهل خانه او زنا نکند تا او بمیرد، و چون بمیرد، هفتاد هزار ملک تا قبر او را مشایعت نمایند، و از براى او دعا کنند و استغفار نمایند تا به قبرش گذارند. (330)
و به سند معتبر منقول است که : شخصى از وجع و ضعف چشم به حضرت امام موسى علیه السلام شکایت نمود، حضرت فرمود: آیه نور را سه مرتبه در جامى بنویس ، پس آن را بشور، در شیشه اى ضبط کن و مکرر به دیده بکش ، راوى گوید که صد میل کمتر کشیدم دیدم ام صحیح تر از اول شد. (331)
در حدیثى به سند معتبر منقول است : مردى در حضور امیرالمومنین علیه السلام برخاست و عرض کرد: اى امیرمومنان براى بنده گریخته دستورى فرما فرمود: بخوان این آیه را:
او کظلمات فى بحر لجى یغشه موج من فوقه موج من فوقه سحاب ظلمات بعضها فوق بعض اذا اخرج یده ،لم یکد یرها و من لم یجعل الله له نورا فماله من نور. (332)
و آن مرد آن را گفت و بنده فراریش به سوى او بازگشت . (333)
25 - سورة الفرقان
از امام موسى علیه السلام منقول است که : ترک مکن تلاوت سوره فرقان را، به درستى که هر که درهر شب این سوره را بخواند حق تعالى او را حساب و عذاب نکند و منزلش درفردوس اعلى باشد. (334)
26 و 27 و 28 - سورة الطواسین
امام صادق علیه السلام فرمودند: کسى که سوره هاى طواسین (سه سوره نمل ، شعرا و قصص ) را در شب جمعه بخواند، از دوستان خدا و در پناه او خواهد بود، هیچ گاه دچار فلاکت نخواهد شد ؛ در آخرت به اندازه رضایت و حتى بالاتر از رضایت او از بهشت به او خواهند داد ؛ و خداوند صد همسر از حورالعین به او عطا مى نماید. (335)
29 و 30 - سورة العنکبوت و الروم
به سند معتبر از حضرت صادق علیه السلام منقول است : هر که سوره عنکبوت و روم را در شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان بخواند، و الله که اهل بهشت است ، و در این حکم استثنا نمى کنم و نمى ترسم که خدا در این قسم بر من گناهى بنویسد، و این دو سوره را نزد حق تعالى منزلت عظیم هست . (336)
31 - سورة لقمان
از حضرت امام محمد باقر علیه السلام منقول است : هر که سوره لقمان را در شب بخواند، حق تعالى در آن شب ملکى چند موکل گرداند بر او که او را از شیطان و لشکرهایش حفظ کند تا صبح ، و اگر در روز بخواند او را از شیطان و لشکرهایش حفظ نمایند تا شب . (337)
32 - سورة السجده
از حضرت صادق علیه السلام منقول است : هر که سوره سجده را در هر جمعه بخواند، حق تعالى نامه اش را به دست راست او دهد و او را حساب نفرماید هر چند گناه کار شد و در بهشت از رفقاى محمد صلى الله علیه وآله و اهل بیت او علیهم السلام بوده باشد. (338)
33 - سورة الاحزاب
عبدالله بن سنان مى گوید: امام صادق علیه السلام فرمودند: کسى که سوره احزاب را زیاد بخواند، در روز قیامت در پناه حضرت محمد صلى الله علیه و آله و ازواج او مى باشد، سپس آن حضرت علیه السلام فرمود: رسواییهاى مردان و زنان قریش و غیر آن ها در سوره احزاب است . اى ابن سنان ! همانا سوره احزاب زنهاى قریش را رسوا نمود. و این سوره طولانى تر از سوره بقره بود ولى آن را ناقص و تحریف نمودند. (339)
34 و 35 - سورة سبا و فاطر
از حضرت صادق علیه السلام منقول است : هر که سوره سبا و سوره فاطر را در شب بخواند، در آن شب در حفظ الهى باشد، اگر در روز بخواند در آن روز مکروهى به او نرسد، و حق تعالى از خیر دنیا و آخرت به او کرامت فرماید که در خاطرش خطور نکرده باشد و آرزویش به آن نرسیده باشد. (340)
و به سند معتبر از حضرت امام موسى علیه السلام منقول است : هر که در وقت خواب این آیه را بخواند:
ان الله یمسک السموات و الارض ان تزولا و لئن زالتا ان امسکهما من احد من بعده انه کان حلیما غفورا.(341)
خانه بر سرش خراب نشود. (342)
و به سند دیگر منقول است که : شخصى از اهل مرو به حضرت صادق علیه السلام شکایت نمود از درد سر، حضرت فرمود: نزدیک بیا، پس دست بر سر او گذاشتند، و این آیه را خواندند:
ان الله یمسک السموات و الارض ان تزولا و لئن زالتا ان امسکهما من احد من بعده انه کان حلیما غفورا.(343) / (344)
با خواندن دعاى عهد(235) از یاران حضرت ولى عصر علیه السلام باشید
از حضرت صادق علیه السلام منقول است که : هر که چهل صباح این عهد را بخواند، از یاوران قائم ما باشد، و اگر پیش از ظهور آن حضرت بمیرد، خدا او را از قبر بیرون آورد، که در خدمت آن حضرت باشد، و حق تعالى به هر کلمه ، هزار حسنه او را کرامت فرماید، و هزار گناه از او محو کند. (236)
رباعى در مدح امام عصر علیه السلام
تنگ است بسى به سینه ام راه نفس |
از بس که به راه حق نمى بینم کس |
پر گشته جهان سراسر از ظلم و نفاق |
اى پادشه عصر به فریاد برس |
فصل سوم : شفا و درمان به قرآن
شفا و درمان به قرآن
کلمات قصار حضرت رسول اکرم صلى الله علیه و آله درفضائل قرآن
((القرآن هو الدواء)) قرآن دواست . (237)
((القرآن غنى لا فقر بعده و لا غنى دونه )). قرآن غنائى است که پس از آن فقرى نیست و غنائى جز آن نیست . (238)
لا فاقة لعبد یقرء القرآن و لا غنى له بعده بنده اى که قرآن خواند فقیر نشود و او را بالاتر از قرآن بى نیازى اى نیست . (239)
ان هذه القلوب تصدء کما یصدء الحدید قیل فما جلاءها قال ذکر الموت و تلاوة القرآن دلها مانند آهنگ زنگ مى زند، گفتند صیقل آن چیست ؟ گفت یاد مرگ و خواندن قرآن . (240)
اقرء و القرآن و عملوا به و لا تجفوا عنه و تغلو فیه و لا تاکلوا به لا تستکثروا به . قرآن بخوانید و بدان عمل کنید و از آن دورنشوید و در آن غلو نکنید، به وسیله قرآن نان نخورید و به کمک آن فزونى مجوئید. (241)
حضرت صادق علیه السلام از پدرانش علیهم السلام حدیث کند که مردى از درد سینه به پیغمبر صلى الله علیه و آله شکایت کرد، حضرت فرمودند: به وسیله قرآن شفا بجوى زیرا خداى عز و جل فرماید: (و شفاء لما فى الصدور) (242) (و این قرآن شفا است براى آن چه در سینه ها است .) (243)
بى نیازى با خواندن قرآن
معاویة بن عمار گوید: امام صادق علیه السلام فرمود: هر که قرآن بخواند او بى نیاز شود و نیازى پس از آن نیست ، و گرنه (اگر قرآن بى نیازش نکند) هیچ چیز او را بى نیاز نکند. (244)
سفارش روزى پنجاه آیه قرآن خواندن
حضرت صادق علیه السلام فرمود: قرآن عهد خداوند و فرمان اوست است به خلقش پس سزاوار است براى شخص مسلمان که در این عهد و فرمان خدا نظر افکند و روزى پنجاه آیه از آن بخواند. (245)
فضیلت خانه هایى که در آن ها قرآن خوانده شود
پیغمبر اسلام صلى الله علیه و آله فرمود: خانه هاى خود را با تلاوت قرآن روشن کنید و آن ها را گورستان نکنید چنانچه یهود و نصارى کردند، در کلیساها و عبادتگاههاى خود نماز کنید، ولى خانه هاى خویش را معطل گذارند (و در آن عبادتى انجام ندهند) زیرا که هرگاه در خانه بسیار تلاوت قرآن شود خیر و برکتش زیاد شود، و اهل آن به وسعت رسند، و آن خانه براى اهل آسمان درخشندگى دارد چنان چه ستارگان آسمان براى اهل زمین مى درخشند. (246)
ثواب خواندن ده تا هزار آیه در شب
حضرت باقر علیه السلام فرمود: که رسول خدا صلى الله علیه وآله فرموده : هر کس در یک شب ده آیه از قرآن بخواند از غافلین نوشته نشود، و هر کس پنجاه آیه بخواند درزمره ذاکرین نوشته شود و هر کس صد آیه بخواند در زمره قانتین نوشته شود، و هر که دویست آیه بخواند از خاشعین نوشته شود، و هر که سیصد آیه بخواند از فائزین نوشته شود، و هر که پانصد آیه بخواند از جمله مجتهدین نوشته شود، و هر که هزار آیه بخواند براى او (ثواب انفاق ) یک قنطار از طلا نوشته شود، و هر قنطار پانزده هزار مثقال طلا است ، که هر مثقالى بیست و چهار قیراط است ، که کوچکترین آن ها به اندازه کوه احد و بزرگترین آن ها به اندازه آن چه میان زمین و آسمان است . (247)
ثواب خواندن صد آیه از قرآن
و به سند معتبر ازحضرت امیرالمومنین علیه السلام منقول است : هر که صد آیه بخواند از هر جاى قرآن که باشد، و بعد از آن هفت مرتبه ((یا الله )) بگوید، اگر بر سنگى دعا کند خدا آن را بشکافد. (248)
و به سند معتبر از حضرت امام موسى کاظم علیه السلام منقول است : هر که از بلیه اى ترسد، و صد آیه بخواند از هر جاى قرآن که خواهد، بعد از آن سه مرتبه بگوید: ((اللهم اکشف عنى البلاء)) خدا آن بلا را دفع نماید. (249)
فضائل و فوائد بعضى از آیات و صد و چهارده سوره قرآن کریم
1 - سورة الفاتحة
به سند معتبر منقول است که حضرت امام رضا علیه السلام فرمود: ((بسم الله الرحمن الرحیم )) نزدیکتر است به اسم اعظم الهى از سیاهى چشم به سفیدى چشم . (250)
امام صادق علیه السلام فرمودند: اسم اعظم خداوند در سوره حمد است . (251)
به سند معتبر از حضرت امام صادق علیه السلام منقول است که به بعضى از اصحاب خود فرمود: مى خواهى به تو تعلیم کنم اسم اعظم الهى را، بخوان سوره حمد، و سوره قل هو الله احد و آیة الکرسى ، و سوره انا انزلناه فى لیلة القدر را، پس رو به قبله کن و هر حاجتى را دارى از خدا بطلب . (252)
در روایتى منقول است که ابوذر انه پرسید یا رسول الله انبیاء چند نفرند فرمود: 124 هزار، گفتم مرسل از آن ها چنداند فرمود 313 نفر، گفتم خدا چند کتاب نازل نمود، فرمود 104 کتاب ، بر آدم ده صحف و بر شیث پنجاه صحیفه و او اول کسى بود که به قلم نوشت و بر ابراهیم ده صحف و تورات و انجیل و زبور و فرقان . در خبر آمده هر کس فاتحه الکتاب را بخواند گویا تمام کتبى که از آسمان آمده خوانده و هر کس معناى آن را بداند گویا معناى تمام آن ها را دانسته است . على علیه السلام فرمود: اگر معانى فاتحة الکتاب را مى نوشتم 70 بار شتر مى شد. (253)
به سند معتبر از حضرت صادق علیه السلام منقول است : هر که را علتى عارض شود در همان وقت هفت مرتبه سوره حمد را بخواند، اگر علتش برطرف شد اکتفا نماید، و اگر نه هفتاد مرتبه بخواند، و من ضامنم از براى او عافیت را. (254)
و ایضا به سند دیگر منقول است که : سوره حمد را بر دردى هفتاد مرتبه نمى خوانند مگر آن که آن درد ساکن مى شود. (255)
و ایضا به سند معتبر از حضرت صادق علیه السلام منقول است که : اگر سوره حمد را بر میتى هفتاد مرتبه بخوانند و روح به او برگردد عجب نخواهد بود. (256)
و به سند معتبر از حضرت امام محمد باقر علیه السلام منقول است که : هر که را سوره حمد عافیت ندهد، او را هیچ چیز عافیت نمى دهد. (257)
و ایضا منقول است که حضرت صادق علیه السلام به بعضى از اصحاب خود که شکایت کرد از تب فرمود: بندهاى پیراهنت را بگشا و سر در گریبان کن و اذان و اقامه بگو، و هفت مرتبه سوره حمد را بخوان آن شخص چنان کرد و شفا یافت . (258)
از لب اللباب قطب راوندى از حضرت رسول الله صلى الله علیه وآله روایت نموده که ملکى بر آن حضرت نازل شد و گفت به درستى که خداوند تو را به دو سوره بشارت مى دهد که قبل از توبه پیامبرى اعطا نفرموده : فاتحة الکتاب و خاتمه هاى سوره بقره ، و از آن حضرت روایت است که فرمودند: فضل سوره حمد مانند فضل حاملین عرش مى باشد کسى که سوره حمد را بخواند ثواب حاملین عرش الهى به او عطا مى شود. و نیز روایت است که فرمودند: اگر فاتحة الکتاب در یک کفه میزان قرار گیرد و بقیه قرآن در کفه دیگر، به درستى که فاتحة الکتاب هفت برابر بر کفه دیگر رجحان دارد. (259)
ختم سوره حمد جهت فتح امور
از روز جمعه هر روزى 41 بار تا چهل و یکروز بخواند بى فاصله ، و اگر فاصله شود باید از سر گیرد و هر روز بعد از ختم این دعا را سیزده بار بخواند:
یا مفتح فتح یا مفرج فرج یا مسبب سبب یا میسر یسر یا مسهل سهل یا متمم تمم و حسبنا الله و نعم الوکیل .
هر کس این را با خلوص و تقوى و حضور قلب بجا آرد، از توانگرى بجائى رسد که ضبط نتواند کرد. (260)
علامه مجلسى قدس سره گوید: بعد از نماز صبح جمعه با غسل بعد از تسبیح فاطمه زهرا علیهاالسلام صد بار بگوید: ((الحمد لله رب العالمین على کل حال )) و صد صلوات فرستد و با کسى سخن نگوید. (261) (مجرب است )
2 - سورة البقرة
از حضرت رسول الله صلى الله علیه و آله روایت است که فرمودند: سوره بقره را یاد بگیرید، پس به درستى که خواندن سوره بقره برکت است وترک خواندن آن حسرت مى باشد و ساحران راهى بر سوره بقره ندارند. (262)
2 و 3 - سورة البقرة و آل عمران
به سند معتبر از حضرت امام جعفر صادق علیه السلام منقول است : هر که سوره بقره و آل عمران را بخواند، این دو سوره در قیامت بر سر او سایه افکنند مانند دو ابر یا دو عبا.(263)
ثواب خواندن چهار آیه اول سوره بقرة ، آیة الکرسى و دو آیه پس از آن و سه آیه آخر این سوره
امام زین العابدین علیه السلام نقل مى نمایند که رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمودند: کسى که چهار آیه اول سوره بقره ، آیة الکرسى و دو آیه بعد از آن و سه آیه آخر این سوره را قرائت نماید، خودش و مالش دچار هیچ گونه آفتى نخواهند شد؛ شیطان به او نزدیک نشده و قرآن را فراموش نخواهد کرد. (264)
از حضرت امام رضا علیه السلام منقول است : هر که آیة الکرسى را در وقت خواب بخواند از فالج شدن ایمن گردد، و هر که بعد از نماز بخواند هیچ صاحب نیشى به او ضرر نرساند. (265)
و به سند معتبر از حضرت محمد باقر علیه السلام منقول است : هر که یک مرتبه آیة الکرسى بخواند، حق تعالى از او برگرداند هزار بلا از بلاهاى دنیا، و هزاربلا از بلاهاى آخرت را که از سهل ترین بلاهاى دنیا فقر و احتیاج باشد، و کمترین بلاهاى آخرت عذاب قبر باشد. (266)
و به سند دیگر منقول است که : شخصى به حضرت صادق علیه السلام از تب شکایت کرد، حضرت فرمود: آیة الکرسى را در ظرفى بنویس ، و به آب حل کن و بخور. (267)
و از حضرت امام موسى علیه السلام منقول است که : یکى از پدرانم شنید کسى سوره فاتحه مى خواند، فرمود: شکر خدا کرد و مزد یافت ، بعد از آن شنید که قل هو الله احد مى خواند، فرمود: ایمان آورد و ایمن شد، بعد از آن شنید سوره انا انزلناه مى خواند، فرمود: تصدیق پیغمبر کرد آمرزیده شد، بعد از آن شنید آیة الکرسى مى خواند، فرمود: به به نازل شد برات بیزارى این مرد از جهنم . (268)
و به سند معتبر از حضرت امیرالمومنین علیه السلام منقول است : کسى که چشمش آزارى داشته باشد آیة الکرسى بخواند و در خاطر خود قرار دهد برطرف مى شود، به توفیق الهى عافیت مى یابد انشاء الله ؛ و هر که پیش از طلوع آفتاب یازده مرتبه سوره قل هو الله احد و یازده مرتبه سوره انا انزلناه و یازده مرتبه آیة الکرسى بخواند، خدا مالش را از تلف حفظ نماید؛ و چون کسى خواهد از خانه بیرون رود، چند آیه آل عمران را یعنى (ان فى خلق السموات و الارض ) تا آخر سوره با آیة الکرسى و سوره انا انزلنا و سوره حمد بخواند که موجب قضاى حاجتهاى دنیا و آخرت مى گردد. (269)
و ایضا به سند معتبر از حضرت رضا علیه السلام منقول است که حضرت رسول صلى الله علیه و آله فرمود: هر که صد مرتبه آیة الکرسى بخواند، چنان باشد که مدت حیات خود عبادت کرده باشد.(270)
و از حضرت رسول صلى الله علیه و آله منقول است که : حق تعالى فرمود: به تو و امت تو گنجى از گنجهاى عرش خود را کرامت کرده ام ، فاتحة الکتاب و خاتمه سوره بقره یعنى آمن الرسول تا آخر سوره . (271)
و به سند معتبر از حضرت رسول صلى الله علیه و آله منقول است : هر که بعد از نماز واجب آیة الکرسى بخواند تا وقت نماز دیگر در امان خدا باشد.(272)
و ایضا حدیث دیگر منقول است : یا على بر تو باشد به تلاوت آیة الکرسى بعد از نماز فریضه ، به درستى که محافظت و مداومت نمى نماید بر خواندن آن مگر پیغمبرى یا صدیقى یا شهیدى . (273)
و به سند معتبر از حضرت امام جعفر صادق علیه السلام منقول است : چون حقتعالى امر فرمود که سوره فاتحه و آیه شهد الله (274) و آیة الکرسى و قل اللهم مالک الملک (275) را به زمین آوردند، ایشان در عرش الهى در آویختند و گفتند: پروردگارا ما را به کجا مى فرستى ، به نزد اهل خطاها و گناهان مى فرستى ، حق تعالى وحى فرمود به ایشان که : بروید به زمین ، به عزت و جلال خود قسم مى خورم هر که از آل محمد صلى الله علیه و آله و شیعیان ایشان شماها را تلاوت نمایند بعد از نمازهاى واجب ، البته به سوى او نظر نمایم به نظر مخفى خود، یعنى الطاف خاصه خود را شامل حال او گردانم ، هر روز هفتاد نظر و در هر نظر کردنى هفتاد حاجت او را برآورم ، و توبه او را قبول کنم هر چند معصیت بسیار کرده باشند.(276)
و به سند معتبر از حضرت امام على نقى علیه السلام منقول است که : اشجع سلمى به حضرت صادق علیه السلام گفت : بسیار سفر مى کنم ، و در بیابانهاى مخوف واقع مى شوم ، مى خواهم چیزى تعلیم من فرمائى که موجب ایمنى من گردد، حضرت فرمود: هرگاه خوف بر تو غالب گردد دست راست خود را بالاى سر خود بگذار و به آواز بلند این آیه را بخوان :
(افغیر دین الله یبغون و له اسلم من فى السموات و الارض طوعا و کرها و الیه یرجعون ). (277)
اشجع گفت : چون به سفر رفتم به وادى رسیدم که مى گفتند: جن در آن جا بسیار است ، ناگاه شنیدم شخصى مى گوید: بگیریدش من آیه را خواندم ، دیگرى گفت ، چگونه بگیریمش و حال آن که پناه به آیه طیبه برد. (278)
در حدیثى به سند معتبر منقول است : مردى عرض کرد یا امیرالمومنین حیوانى که زیر پاى من هست چموشى مى کند و من از آن ترسانم ، فرمود: در گوش راستش این آیه را بخوان :
و له اسلم من فى السموات و الارض طوعا و کرها و الیه یرجعون . (279)
و آن مرد این آیه را خواند و آن حیوان براى او رام گردید. (280)
و ایضا در حدیثى به سند معتبر منقول است : مردى عرضکرد: اى امیرمومنان در شکم من آب زردى است (که موجب بیمارى من شده است ) آیا شفائى دارد؟ فرمود: آرى (بى پول ) و بدون صرف کردن درهمى و نه دینارى ، بنویس آیة الکرسى را بر شکمت و آن را بشوى و بیاشام و آن را در شکمت ذخیره کن (محتمل است مقصود این باشد که تا مقدارى از زمان روى آن چیزى مخور که در شکمت بماند) بخواست خداى عز و جل بهبودى یابى ، و آن مرد انجام داد و بخواست خداوند بهبودى یافت . (281)
4 - سورة النساء
از امیرالمومنین علیه السلام منقول است : هر که سوره نساء را در هر جمعه بخواند، از ضغطه یعنى فشار قبر ایمن گردد. (282)
5 - سورة المائدة
به سند معتبر از حضرت امام محمد باقر علیه السلام منقول است : هر که سوره مائده را در هر روز پنج شنبه بخواند، ایمانش به ظلم و گناه آلوده نشود، و هرگز به خدا مشرک نشود. (283)
سورة انعام
به سند معتبر از امام صادق علیه السلام منقول است : سوره انعام یک دفعه نازل شد، و هفتاد هزار ملک آن را مشایعت کردند تا نزد حضرت رسول صلى الله علیه و آله آوردند، پس این سوره را تعلیم نمائید و بزرگ دارید، که اسم اعظم الهى درهفتاد موضع این سوره هست ، و اگر مردم بدانند در قرائتش چه فضیلت و ثواب هست هرگزترک ننمایند قرائتش را. (284)
و از عبدالله بن عباس منقول است : کسى که سوره انعام را هر شب بخواند، در روز قیامت از جمله ایمنان باشد، و به دیده خود هرگز جهنم را نبیند. (285)
و به سند معتبر از امام رضا علیه السلام منقول است که : سوره انعام را یک دفعه نازل ساختند و هفتاد هزار ملک مشایعت آن کردند، و آواز بلند کرده بودند به تسبیح و تکبیر و تهلیل تا نزد حضرت رسول صلى الله علیه و آله آوردند. پس هر که این سوره را بخواند، آن هفتاد هزار ملک تسبیح بگویند از براى او تا روز قیامت . (286)
و از امام محمد باقر علیه السلام منقول است : اگر علتى داشته باشى که خوف هلاک از آن داشته باشى ، سوره انعام را بخوان که مکروهى به تو نمى رسد از آن علت . (287)
7 - سورة الاعراف
به سند معتبر از امام صادق علیه السلام منقول است : هر که سوره اعراف را در هر ماه بخواند، در روز قیامت از جمله جماعتى باشد از دوستان خدا که حق تعالى در شان ایشان فرموده است که : خوفى بر ایشان نیست و اندوهناک نمى شوند. و اگر در هر جمعه بخواند او را درقیامت حساب نکنند، و به درستى که آیات محکمات در آن بسیار است ، پس قرائت این سوره را ترک منمائید که گواهى مى دهد در قیامت براى کسى که آن را خوانده باشد. (288)
در حدیثى به سند معتبر منقول است : مردى درحضور امیرالمومنین علیه السلام برخاست و عرض کرد: یا امیرالمومنین مرا آگاه کن از آن چه براى محافظت از سوختن و غرق شدن است ؟ فرمود: این آیات را بخوان :
ان ولیى الله الذى نزل الکتاب و هو یتولى الصالحین (289).
و آیه و ما قدروا الله حق قدره و الارض جمیعا قبضته یوم القیمة و السموات مطویات بیمینه سبحانه و تعالى عما یشرکون . (290)
پس هر که این آیات را بخواند از سوختن و غرق شدن ایمن است . گوید پس مردى آن را خواند و آتش در خانه هاى همسایگانش درگرفت و خانه او هم وسط آن خانه ها بود و (از برکت آن آیات که خوانده بود) آسیبى به او نرسید.(291)
و ایضا به سند معتبر از امیرالمومنین علیه السلام منقول است : هرکس دربیابانى خالى از سکنه شبى را به سر برد و این آیه را بخواند:
ان ربکم الله الذى خلق السموات و الارض فى ستة ایام ثم استوى على العرش یغشى الیل النهار یطلبه حثیثا و الشمس و القمر و النجوم مسخرات بامره الا له الخلق و الامر تبارک الله رب العالمین . (292)
فرستگان او را محافظت کنند و شیاطین از او دور شوند. (293)
.: Weblog Themes By Pichak :.