ریه ، دو پاره قرار داده شده است تا قلب ، در لابه لاى فشارگاه هاى آن قرار گیرد و با حرکت آن ، خُنک شود.
امام صادق علیه السلام : عقل از قلب است ، اندوه از جگر، نَفَس از ریه .
سودمند براى درمان برخى بیمارى هاى بینى و حنجره
امام صادق علیه السلام : براى گلودرد، چیزى همانند شورباى شیر نیافته ایم .
فواید زکام
امام صادق علیه السلام : پیامبر خدا، زکام را درمان نمى کرد و مى فرمود: ((هیچ کس نیست که رگى از جذام در او نباشد؛ و چون زکام به شخص برسد، این رگ را در هم مى کوبد)).
سودمند براى درمان زکام
امام صادق علیه السلام : پنبه اى را به روغن بنفشه آغشته مى کنى و به هنگام خفتن در نشیمنگاهت مى گذارى . به خواست خداوند، براى زکام ، سودمند است .
طب الائمه (علیهم السلام)-به نقل از ابراهیم بن ابى یحیى ، از امام صادق (ع) -: از زکام نزد امام (ع) اظهار ناراحتى کردم . فرمود: ((پدیده اى از پدیده هاى خداوند، و سربازى از سربازان خداست که خداوند، آن را به پیکار با بیمارانى در تن تو برانگیخته ، تا آن را از جاى برکَنَد. پس چون آن را از میان برکَند، بر تو باد.
پیاز
الکافى - به نقل از محمد بن عبدالله بن محمد جعفى -: امام صادق (ع) از پیاز یاد کرد و فرمود: (( بوى دهان را خوش مى سازد، بلغم را مى برد و بر توان جنسى مى افزاید.))
حوک
امام صادق علیه السلام :
حَوْک (بادروج )، سبزى پیامبران است . بدانید که در آن هشت ویژگى است : گرفتگى هاى عروق و مجارى را مى گشاید؛ آروغ را خوشبو مى سازد؛ دهان را بوى خوش مى بخشد؛ اشتها آور است ....
تره
الکافى - به نقل از فرات بن احنف -: از امام صادق (ع) درباره ى تَره پرسیدند. فرمود: ((بخور؛ چرا که در آن چهار ویژگى است : بوى دهان را خوش ‍ مى سازد...))
مشکک
امام صادق علیه السلام : مُشکک را لا به لاى دندان هاى خویش کنید؛ چرا که دهان را خوش بو مى کند و بر توان همبسترى مى افزاید.
آویشن و نمک
مکارم الاخلاق :
امام صادق (ع) فرمود: ((چهار چیز است که دیده را جلا مى دهد و سود دارد و زیانى نمى آورد.
درباره آنها از او پرسیدند.
فرمود: ((آویشن و نمک که چون در کنار هم قرار گیرند (مخلوط شوند) بادها را از دل برون مى رانند، انسداد را مى گشایند، بلغم را مى سوزانند، آب را (در بدن ) به جریان در مى آورند، بوى دهان را خوش مى سازند: معده را نرمى مى دهند، بوهاى بد را از دهان ببرند و آلت را سفتى مى بخشند)).
سرمه کشیدن
امام صادق علیه السلام : سرمه کشیدن ، دهان را تَر و تازه مى کند.
امام صادق علیه السلام : سرمه کشیدن در هنگام شب ، دهان را خوش بو مى کند و منفعت آن تا چهل روز، استمرار مى یابد.
مکارم الاخلاق :
امام صادق (ع) فرمود: ((بر شما باد سرمه ، که دهان را خوش بو مى کند؛ و بر شما باد مسواک ، که دیده را جلا مى دهد)).
(راوى ) پرسید: چگونه ؟
فرمود: ((زیرا چون مسواک زند، بلغم فرو نشیند و در پى آن ، دیده ، جلا یابد؛ و چون سرمه کشد، بلغم برود و دهان ، خوش بو شود)).
امام صادق علیه السلام : سرمه ، مو را مى رویاند، اشک ریزش را مى خشکاند، آب دهان را گوارا مى سازد و دیده را جلا مى دهد.
خضاب کردن
امام صادق علیه السلام : حنا کردن ، بدبویى عَرَق را از میان مى بَرَد، و بر طراوت و تازگى چهره مى افزاید، بوى دهان را خوش مى سازد و فرزند را نکو مى کند.
آب نیم گرم (وِلَِرم )
امام صادق علیه السلام : پیامبر خدا به هنگام افطار با حلوایى آغاز مى کرد و بدان روزه مى گشود. اگر حلوا نمى یافت با شکرینه اى دیگر یا چند دانه خرما و اگر این نیز یافت نمى شد با آب نیم گرم . آن گاه مى فرمود: و ((معده و جگر را پاک مى کند، دهان را خوش بو مى سازد و دندان ها را تقویت مى کند...)).
آنچه دهان و لثه را استحکام مى بخشد
سرکه ى شراب
امام صادق (ع)- هنگامى که نزد ایشان از سرکه ى شراب یاد شد -: آن ، جنبندگان شکم را مى کُشد و دهان را استحکام مى دهد.
امام صادق علیه السلام : سرکه ى شراب ، لثه را تقویت مى کند، جنبندگان شکم را مى کُشد و عقل را نیز نیرو مى بخشد.
پیاز
امام صادق علیه السلام : پیاز بخورید، چرا که سه ویژگى دارد: بوى دهان را خوش مى سازد، لثه را نیرو مى بخشد، و آب و توان آمیزش را افزون مى کند.
آنچه دندان ها را تقویت مى کند
شانه زدن
امام صادق علیه السلام : شانه زدن ریش ، دندان ها را استحکام مى بخشد.
امام صادق علیه السلام : شانه کردن موى سر، بلغم را از میان مى بَرَد، شانه زدن ابروها، ایمنى از جذام است و شانه زدن موى گونه ها، دندان ها را استحکام مى دهد.
برخى از عوامل بیمارى هاى دهان و دندان
امام صادق علیه السلام : از مسواک زدن در حمام ، حذر کن ؛ چرا که وباى دندان ها را در پى مى آورد.
آنچه براى درمان دندان درد سودمند است
طب الائمه (علیهم السلام ) - به نقل از محمد بن ابى نصر، از پدرش ، از امام صادق (ع) -: نزد امام (ع) از ناآرامى سر و دندان هایم و از دردى شدید در چشم هایم - تا جایى که صورتم در اثر آن ورم کرده بود - اظهار ناراحتى کردم .
فرمود: ((بر تو باد این کاسنى . آن را بِفشُر و آبش را بگیر و از این شکر طَبَرزَد، به مقدار فراوان ، بر آن بریز، چرا که درد را تسکین مى دهد و ضرر آن را دفع مى کند))
من به خانه ى خود رفتم و همان شب ، پیش از آنکه بخوابم ، این دارو را ساختم و خوردم و بر آن خوابیدم . صبح که شد، به حمد و منت الهى بهبود یافته بودم .
سودمند براى درمان و رفع بوى بد دهان
امام صادق علیه السلام :: مسواک زدن ، دیده را جلا مى دهد و سرمه ، بوى بد دهان را مى برد.
دستگاه گوارش - اشاره به حکمت نهفته در دستگاه گوارش
امام صادق (ع)- خطاب به طبیب هندى -: کبد، قوسدار است تا معده را سنگینى کند و به تمامى بر روى آن قرار گیرد و آن را بفشُرد و در نتیجه ، بخارى که در آن هست ، بیرون رود.
امام صادق (ع)- خطاب به مفضّل بن عمر-: اى مفضّل ! در همه ى اندام هاى بدن و در این حقیقت بیندیش که چگونه هر کدام از آنها براى هدفى سامان یافته اند:... دهان را براى غذا خوردن ، معده را براى هضم کردن ، جگر را براى افشُره ساختن ، گذرها براى برون شدِ پس مانده ها، و روده ها براى انتقال آنها...
چه کسى معده را درشت و سخت قرار داده و آن را بر گوارش غذاهاى دیرْهضم ، توانمند ساخته است ؟ و چه کسى جگر را نازک و نرم قرار داده است تا غذاى ناب و نرم را پذیرا شود و گوارشى که دقیق تر و حساس تر از کار معده است ، انجام دهد؟ آیا به گمان تو در هیچ کدام از اینها، اهمال و به خود واگذاشتگى پذیرفته است ؟ نه ، هرگز! بلکه اینها همه تدبیرى است از سوى مدبرى حکیم ، توانا و آگاه به چیزها، پیش از این که آنها را بیافریند، هیچ چیز او را ناتوان نسازد، و همو لطیف و خبیر است ...
خداوند، مخرج انسان را در پوشیده ترین جاى بدن او قرار داده ، نه برآمده شسته از جلو، و نه برجسته از عقب ؛ بلکه نهفته در جایى بسته پوشیده و پنهان از بدن جایى که در آن دو سر ران به هم مى رسند؛ و سرین ها با گوشتى که در آن هاست بر آن پرده افکنده و آن را مى پوشاند و چون انسان را به قضاى حاجت نیاز افتد و آن سان بنشیند، آن مخرج براى بیرون دادن فضولات آماده مى شود. آفرین بر خدایى که منت هایش پى در پى رسیده و نعمت هایش از شمار بیرون است !...
در آب دهان و سودى که در آن است ، تاءمل کن . آن به گونه اى آفریده شده که پیوسته در دهان جریان داشته باشد تا حلق و زبان کوچک را تَر بدارد و نگذارد خشک شوند؛ چه این جاى هاى اگر بدین (گونه ) واگذاشته شوند، نابودى انسان را در بر دارند، افزون بر این که اگر در دهان ، رطوبتى نبود که در غذاها نفوذ کند، انسان نمى توانست هیچ غذایى را مزه کند و گواراتر را بیابد. تجربه ، بر این حقیقت ، گواهى مى دهد...
بدان که رطوبت ، مَرکب رَهوار غذاست و قدرى از این تَرى در جایى دیگر از صفرا نیز جریان مى یابد و این خود تندرستى کامل انسان را میسّر مى سازد، در حالى که اگر صفرا خشک شود، انسان نابود مى شود...
بدان که در بدن انسان ، چهار نیرو وجود دارد: نیروى جذب کننده که غذا را مى پذیرد و به معده مى رساند؛ نیروى نگه دارنده که غذا را حبس مى کند تا طبیعت ، اثر خود را در آن بگذارد؛ نیروى گوارش که غذا را مى پرورد و افشره ى آن را بیرون مى کشد و در بدن مى پراکند؛ و نیروى دفع کننده که فضولات پس مانده را پس از این که نیروى گوارش کننده ، نیاز خود را از آنها بر مى گیرد، بیرون مى راند.
در سامان یافتگى این نیروهاى چهار گانه در بدن ، در عملکرد آنها و به اندازه بودن آنها با نیازى که بدانها هست و هدفى که از وجود شان هست و سرانجام ، در تدبیر و حکمتى که در این همه هست ، بیندیش ، اگر آن نیروى جذب کننده نبود، چگونه انسان در جستجوى غذایى که مایه ى برپایى جسم است . به راه مى افتاد؟ اگر نیروى نگهدارنده نبود، چگونه غذا در درون مى ماند تا معده آن را هضم کند؟ اگر نیروى گوارش نبود، چگونه غذا پخته مى شد تا افشره اى که خوراک بدن را تاءمین مى کند و رخنه گاه هاى آن را پُر مى کند، از آن بیرون کشیده شود؟ و اگر آن نیروى دفع کننده نبود، چگونه فضولات که هاضمه بر جاى مى گذارَد، یک به یک ، از بدن رانده و بیرون فرستاده مى شد؟
اکنون مگر نمى بینى که چگونه خداوند به صُنع دقیق خود و حُسن تقدیر خویش ، این نیروها را به خدمت بدن انسان و انجام دادن آنچه درستى اش ‍ در آن است گمارد؟ در این باره ، برایت مثالى مى آورم . جسم انسان ، سراى پادشاهى را مى مانَد که در آن ، خدمتگزاران ، غلامانِ سبک پاى و سرگماشتگانى هستند و کار سراى را بر عهده دارند: یکى ، نیازمندیهاى خدمتگزاران را فراهم مى آورد و در اختیارشان مى نهد، یکى آنچه را آمده است ، تحویل مى گیرد و براى فراورده شدن و آماده شدن به انبار مى سپرد، دیگرى آن را آماده و پرورده مى سازد و مى پراکند؛ و دیگرى ، آلودگى را از خانه مى پالاید و بیرون مى برد. در این جا نیز، آفریدگار حکیم و پروردگار جهان و جهانیان ، همان پادشاه است . پیکر انسان ، آن سراى است خدمتگزاران ، اندام هاى بدن اند، و سرگماشتگان نیز همان چهار نیرو هستند.
شاید گمان کنى آنچه درباره ى این چهار نیرو و عملکرد آنها پس از بیان کلى درباره شان آورده ام ، زیادت و افزونى است ؛ امّا نه آنچه گفتم ، بر سیاق آن چیزى است که در کتاب هاى پزشکان آمده ، و نه سخن ما در این باره به سان سخن آنان است ؛ چه آنها این آگاهى را به عنوان چیزهایى که در فن طبابت و تندرستى بدان نیاز است ، یادآور شده اند و ما آنها را به عنوان آنچه در درستى دین و شفاى دل ها از گمراهى بدان نیاز مى افتد، یادآور شده ایم همانند آن تدبیر و حکمتى که در کار بدن است و آن را به توصیفى فراگیر و حکایتى آشنا، باز گفتم ...
اى مفضّل ! در طلوع و غروب خورشید، بیندیش که جا به جایى روز و شب را سامان مى دهد...؛ چه اگر غروب نبود، مردم آرام و قرار نداشتند، در حالى که آنان را به آرامش و راحتى ، نیازى فراوان است تا بدن هایشان بیاساید، حواسشان جمع شود، دستگاه گوارش ، به کار گوارش غذا برانگیخته گردد، و غذا به اندام ها راه بگشاید.
امام صادق (ع)- در روایتى از ایشان - : سپس در آدم ، نور، آتش ، باد و آب را به جریان انداخت . انسان ، به نور دید و اندیشید و فهمید، و به آتش خورد و نوشید. اگر در معده آتش نبود، معده غذا را نرم نمى کرد؛ اگر در درون آدمیزاد بادى نبود که آتش معده را شعله ور سازد، آن آتش بر نمى افروخت ؛ و اگر درون آدمیزاده آبى نبود که زبانه هاى آتش معده را فرو نشاند، آن آتش درون آدمى را یکسره مى سوزاند.
سلامت دستگاه گوارش
امام صادق علیه السلام : معده خانه ى درد است و پرهیز، یگانه درمان .
سودمند براى گوارش
خرما
الکافى - به نقل از ابوعمرو، از مردى از امام صادق (ع) -: ((بهترین خرماى شما، خرماى بَرنى است ؛ دردها را مى برد و خود، بیمارى نمى زاید، خستگى را مى زداید و زیانى در بر ندارد، بلغم را از میان مى برد و با هر خرمایى خوبى اى همراه است )).
در روایتى دیگر است که فرمود: (( (خرما) گوارا و سبک مى کند و خستگى را مى بَرَد و سیر مى کند)).
سویق
امام صادق علیه السلام : سویق (قاووت گندم یا جو)، کلّه پاچه را هضم مى کند.
به پشت دراز کشیدن پس از غذا خوردن
امام صادق علیه السلام : به پشت دراز کشیدن پس از غذا خوردن ، بدن را چاق مى کند، غذا را گوارا مى سازد و درد را (از درون انسان ) بیرون مى کند.
عوامل پالایش و تقویت معده
سیب
امام صادق علیه السلام : سیب پالاینده و خوش بو کننده معده است .
انار
امام صادق علیه السلام : انار مَلَس را با پیه آن بخورید؛ چرا که معده را پاک مى کند.
طب الائمه (علیهم السلام)-به نقل از حارث بن مغیره - از سنگینى اى که در قلبم احساس مى کردم و از بدگوارى و سوء هاضمه اى که داشتم ، نزد امام صادق (ع) اظهار ناراحتى کردم . فرمود: ((از این انار شیرین میل کن و آن را با پیه اش بخور چرا که معده را کاملا پاک مى کند، بدگوارى را درمان مى سازد، غذا را هضم مى کند و در درون بدن ، تسبیح مى گوید)).
گلابى
امام صادق علیه السلام : گلابى معده را مى پالاید و تقویت مى کند و با بِه ، همگون است . خوردنش روى غذا سودمندتر است تا چاشت ناخورده . هر کس هم که احساس سنگینى مى کند، از آن (بر روى غذا) بخورد.
بِه
امام صادق علیه السلام : بر تو باد خوردن بِه شیرین با دانه هایش ؛ چرا که قلب ضعیف را تقویت مى کند، معده را مى پالاید و معده را پاک مى سازد.
امام صادق علیه السلام : بِه ، معده را گشایش مى دهد، دل را استحکام مى بخشد و خداوند، هیچ پیامبرى را مبعوث نفرمود، مگر آن که بِه نیز خورده است .
باقلا
امام صادق علیه السلام : باقلا را با پوستش بخورید؛ چرا که معده را پاک مى کند.
حَزا
امام صادق علیه السلام : حزا به همراه آب سرد، براى معده سودمند است .
(حَزا، گیاهى است شبیه کرفس ، در فارسى آن را دینارویه مى گویند. مزه ى تلخى دارد).
موجبات زیان معده
بدگوارى
امام صادق علیه السلام : هر دردى از بدگوارى (سنگین خوارى است )، مگر تب ، که به خودى خود به بدن در مى آید.
نوشیدن آب سرد و فقاع در حمام
امام صادق علیه السلام : از نوشیدن آب سرد و فقاع در حمّام ، حذر کن ؛ چرا که معده را تباه مى کند.
سودمند براى برخى دردهاى شکم
گلابى
امام صادق علیه السلام : گلابى بخورید، که به اذن خداوند (عزوجل ) دل را جلا مى دهد و دردهاى درون را تسکین مى بخشد.
برنج و سماق
الکافى - به نقل از عمران -: امام صادق (ع) شکم درد داشت . فرمود براى او برنج بپزند و بر آن ، سماق بیفزایند. آن گاه ، آن را خورد و بهبود یافت .
تنقیه کردن
امام صادق علیه السلام : تنقیه کردن ، نوعى درمان است گفته اند که شکم را بزرگ مى کند، در حالى که مردان صالحى این کار را انجام داده اند.
آرد برنج
المحاسن - به نقل از محمد بن مروان -: نزد امام صادق (ع) بودم . ایشان شکم درد(اسهال ) سختى داشت . شامگاهان ، در حالى که بسیار بر حال ایشان نگران بودم ، از نزد وى رفتم . فردا روز، نزد ایشان بازگشتم و دیدم دردى که داشته ، فرو نشسته است . گفتم : فدایت شوم ! شامگاه دیروز که از تو جدا شدم ، آن چنان بیمار بودى ؟!
فرمود: ((گفتم قدرى برنج آوردند، شستند، خشک کردند و آسیاب کردند. سپس از آن دارویى (سفوفى ) ساختم (و خوردم ) و شکمم ، بند آمد)).
الکافى - به نقل از خالد بن نجیح -: از شکم درد، نزد امام صادق (ع) اظهار ناراحتى کردم . به من فرمود: ((قدرى برنج بگیر، آن را بشوى و در سایه ، خشک کن . سپس آن را آسیاب کن و در هر صبحگاه ، به اندازه یک کف دست از آن بردار)).
اسحاق جریرى بدین حدیث افزوده است : ((آن را در آبى به وزن یک اوقیه بجوشان و آن گاه بخور)).
امام صادق علیه السلام : سخت بیمار شدم و در ابن بیمارى به شکم درد گرفتار آمدم و تنم تحلیل رفت . گفتم که قدرى برنج در آب جوشاندند و از آن آشى ساخته شد و من ، از آن استفاده مى کردم . پس (نیروى ) تنم به من برگشت .
نان برنج
امام صادق علیه السلام : به کسى که شکم درد دارد، نان برنج بدهید، چرا که هیچ چیز، سودمندتر از آن به شکم چنین بیمارى در نیامده است . آن ، معده را پاک مى کند و درد را به کلى از بدن بیرون مى کشد.
آرد گاوَرس
الکافى - به نقل از عبدالرحمان بن کثیر -: در مدینه بیمار شدم و به اسهال ، گرفتار آمدم . امام صادق (ع) برایم گاوَرس نسخه کرد و مرا فرمود که آرد گاورس بگیرم و با آب زیره بخورم . این کار را کردم و اسهالم متوقف شد و بهبود یافتم .
مفید براى درمان بواسیر
الکافى - به نقل از فرات بن اَحنَف - از امام صادق (ع) درباره ى تره پرسیدند. فرمود: ((آن را بخور؛ چرا که در آن ، چهار ویژگى است : بوى بد دهان را خوش مى سازد؛ بادها را (از بدن ) مى راند؛ بواسیر را ریشه کن مى کند، و براى کسى که بر (خوردن ) آن مداومت ورزد، مایه ى ایمنى از جذام است )).
زردک
امام صادق علیه السلام : زردک ، مایه ى ایمنى از قولنج و بواسیر و توان نزدیکى را تقویت مى کند.
برنج
امام صادق علیه السلام : برنج ، خوب خوراکى است ! روده ها را فراخ مى کند و بواسیر را ریشه کن مى سازد. ما بر مردم عراق غبطه مى خوریم که برنج و خرما خرک مى خورند. این دو، روده ها را فراخ مى کنند و بواسیر را ریشه کن مى سازند.
سنجد
امام صادق علیه السلام : سنجد... کلیه ها را گرم مى کند، معده را پاک مى سازد و مایه ى ایمنى از بواسیر و تنگدستى است .
طهارت گرفتن با آب سرد
امام صادق علیه السلام : طهارت گرفتن با آب سرد، بواسیر را از میان مى برد.
فصد (رگزنى )
مکارم الاخلاق - به نقل از محسن وشّاء -: نزد امام صادق (ع) از درد کبد اظهار ناراحتى کردم . امام (ع) رگزنى را خواست و او پاى مرا رگ زد. همچنین فرمود: ((براى درد پهلو، آبِ زیره کوهى بنوشید)).
سیاه دانه
طب الائمه (علیهم السلام ) - به نقل از عبدالرحمان بن جَهم - : ذریح محاربى ، نزد امام صادق (ع) اظهار کرد که شکم وى غُرغُر مى کند. امام پرسید: ((آیا درد هم دارى ؟)) گفت : آرى .
فرمود: ((چرا براى درمان آن از سیاه دانه و عسل ، بهره نمى جویى ؟))
سرکه ى شراب
امام صادق علیه السلام : سرکه ى شراب ، جنبندگان شکم را مى کُشد.
خرما خوردن پیش از خواب
امام صادق علیه السلام : هر کس به هنگام خواب ، هفت خرماى عجوه بخورد، خرما کرم هاى شکم او را مى کشد.
آب درمانى
امام صادق علیه السلام : پیامبر خدا، به هنگام روزه گشودن ، با حلوا افطار مى کرد. اگر حلوا نبود، با شکرینه اى دیگر یا چند دانه خرما، و اگر آن نیز نبود، با آب خالى . مى فرمود: ((آب معده و کبد را تمیز مى کند، دهان را خوشبو مى کند، دندان ها را محکم مى سازد، چشم را قوت مى دهد و دیده را جلا مى بخشد، گناهان را از انسان مى شوید، رگ هاى برآشفته و تلخه ى تحریک شده را فرو مى نشاند، بلغم را از بین مى برد، حرارت را از معده بر مى دارد، و سردرد را نیز از میان مى برد)).
سودمند براى درمان بى اشتهایى
پنیر
امام صادق علیه السلام : چه نیکو لقمه اى است پنیر! دهان را تَر و تازه مى کند، بوى دهان را خوش مى سازد، غذاى پیشین را هضم مى کند. و براى غذاى بعد اشتها را باز مى کند.
حوک
امام صادق علیه السلام : حوک ، سبزى پیامبران است . بدانید که در آن هشت ویژگى است : هضم کنند است ، گرفتگى عروق و مجارى را مى گشاید، آروغ را خوشبو مى سازد، دهان را بوى خوش مى بخشد، اشتها آور است و درد را از (بدن ) بیرون ، مى کشد.
نشانه هاى بیمارى هاى خون
امام صادق علیه السلام : خون و جوش آمدنش ، سه نشانه دارد: جوشى که از اندام بر آید، خارش و حرکت جنبندگان .
سودمند براى درمان بیمارى هاى خون
امام صادق علیه السلام : هنگامى که خون کسى از خدمتگزارانش جوش ‍ مى آمد، به وى مى فرمود: - قدرى سویق عدس بخور؛ چرا که جوشش ‍ خون را آرام مى کند و حرارت بدن را فرو مى نشاند.
امام صادق علیه السلام : بر شما باد کاهو؛ چرا که خون را تصفیه مى کند.
خوردن انار پس از حجامت
مکارم الاخلاق - به نقل از زید شحّام - : نزد امام صادق (ع) بودم که حجامتگرى را طلبید پس به او فرمود: ((ابزارهاى حجامت خود را بشوى و بیاویز.))
آن گاه انارى طلبید و خورد. چون حجامت را به پایان برد، انار دیگرى طلبید و خورد و فرمود: ((این صفرا را فرو مى نشاند.))
آنچه خون تازه تولید مى کند
الف - باقلا
امام صادق علیه السلام : خوردن باقلا، استخوان هاى ساق را تراکم درونى مى دهد، توان مغز را افزون مى سازد و خون تازه تولید مى کند.
سودمند براى درمان درد طحال
امام صادق علیه السلام : درباره امام باقر (ع): مردى از دوستان وى ، نزد او از درد طحال اظهار ناراحتى کرد، در حالى که پیش تر هر درمانى را براى این درد به کار بسته بود، اما هر روز بر درد وى افزوده مى شد تا جایى که در آستانه ى مرگ قرار گرفته بود.
(امام باقر (ع) به او فرمود: ((با سکه اى نقره ، قدرى تَره بخر و آن را در روغن عربى ، کاملا بجوشان و هر کس را که چنین دردى دارد سه روز از این بخوران ؛ چرا که اگر چنین کند به خواست خداوند بهبود خواهد یافت .))
مالیدن روغن به بدن
الف - خواص چرب کردن پوست
امام صادق علیه السلام : روغن بدى را از میان مى برد.
ب - چرب کردن با روغن بنفشه
امام صادق علیه السلام : بنفشه ، مهتر همه ى روغنهاى شماست .
امام صادق علیه السلام : حکایت بنفشه در میان روغن ها، حکایت ما در میان مردم است .
امام صادق علیه السلام : برترى بنفشه بر دیگر روغن ها به سان برترى اسلام بر دیگر ادیان است . بنفشه ، خوب روغنى است ! درد را از سر و چشمان مى برد.
ج - استفاده از روغن بان
امام صادق علیه السلام : خوب روغنى است روغن بان !
امام صادق علیه السلام : بان روغن مردانه است . چه خوب روغنى است بان ! اما من از خَلوق خوشم مى آید.
د - استفاده از خیرى
امام صادق علیه السلام : از روغن بنفشه نام برد و آن را ستود و سپس فرمود -: خیرى ، نرم و لطیف است .
استفاده از خطمى
امام صادق علیه السلام : شستن سر با خطمى ، مایه ى شادابى است .