در پاى او نیز 43 استخوان است . از این تعداد، سى و پنج استخوان در قسمت پایین تر از مچ ، دو تا در ساق ، سه تا در زانو، یکى در ران ،. دو تا در سرین اوست ؛ و به همین اندازه نیز در پاى دیگر.
در پشت او هم هجده مُهره است ، در هر یک از پهلوهاى او نُه دنده است ، در گردنش هشت (استخوان )، در سر وى نیز 36 استخوان ، در دهانش 28 استخوان و (آن گاه ) 32 استخوان است .
آنچه استخوان ها را استحکام و از پوکى استخوان جلوگیرى مى کند
امام صادق علیه السلام : خوردن (قاووت گندم و جو) با روغن زیتون ، گوشت بر مى رویاند، استخوان را استحکام مى بخشد، پوست را نازک مى کند و بر توان جنسى مى افزاید.
طب الائمه (علیهم السلام )- به نقل از بکیر بن محمد -: نزد امام صادق (ع) بودم . مردى به او گفت : اى پسر پیامبر خدا! فرزند، زاده مى شود ؛ اما در او کمْ عقلى و سستى است .
پرسید: ((چه چیزى تو را از (قاووت گندم و جو)، باز داشته است ؟ آن را بخور. همسرت را نیز بدان فرمان ده ؛ چرا که گوشت مى رویانَد، استخوان را استحکام مى بخشد و سبب مى شود که جز فرزندانى قوى از شما زاده نگردد)).
امام صادق علیه السلام : خوردن باقلا، استخوان هاى ساق را تراکم درونى مى دهد، توان مغز را افزون مى سازد و خون تازه تولید مى کند.
امام صادق علیه السلام : سنجد، گوشتش گوشت مى رویاند، هسته اش استخوان را رشد مى دهد، پوستش پوست را مى پرورد... رگ جذام را به کلى از میان مى برد. با این همه ،... ساق پا را نیز قوى مى کند.
امام صادق علیه السلام : به تبدار، سه بار (قاووت گندم و جو) شسته شده ، داده مى شود. این تب را مى بَرَد، صفرا و بلغم را مى خشکانَد و ساق پاها را تقویت مى کند.
آنچه مفاصل را نرم مى کند
طب الائمه (علیهم السلام )- به نقل از ازرق بن سلیمان -: از امام صادق (ع) درباره آلو پرسیدم . فرمود: ((براى تلخه مفید است و مفاصل را نرم مى کند. البته ، از آن فراوان مخور؛ چرا که بادهایى را در مفاصل تو در پى مى آورد)).
سودمند برا درد پهلو
قصص الانبیاء- به نقل از عبدالله بن سنان - : از امام صادق (ع) پرسیدم : آیا عیسى (ع) به آنچه آدمى زادگان بدان مبتلا مى شوند، مبتلا مى شد؟
فرمود: ((آرى . او در خردسالى به درد بزرگسالان و در بزرگسالى به درد خُردسالان ، گرفتار مى شد و بیمار هم مى شد. چون در دوران خردسالى به درد پهلو - که از بیمارى بزرگسالان است - مبتلا مى شد، به مادرش ‍ مى گفت : برایم عسل و سیاه دانه و روغن زیتون فراهم کن و از آن ، خمیر بساز و برایم بیاور. مادرش آن را برایش مى آورد، امّا او آن را خوش ‍ نمى دانست . مادرش از او مى پرسید: چرا آن را خوش ندارى ، در حالى که خود، آن را طلبیده اى ؟ او در پاسخ مى گفت : بده به من . به دانش نبوت آن را برایت نسخه کردم و به بى تابى کودکان ، آن را خوش نداشتم . او دارو را مى بویید و پس از آن مى نوشید)).
امام صادق علیه السلام : پیامبر خدا، به درگاه پروردگار خویش (عز و جل ) از کمردرد نالید. خداوند به او فرمود که دانه اى (احتمالا گندم یا نخود) با گوشت بخورد، یعنى هلیم .
امام صادق علیه السلام : پیامبر خدا، به درگاه پروردگار خویش (عز و جل ) از کمردرد نالید. خداوند به او فرمود که دانه اى با گوشت بخورد، یعنى هلیم .
دستگاه تناسل و دفع ادرار
اشاره به حکمت نهفته در آن
امام صادق علیه السلام : خطاب به مفضّل بن عمر -: اى مفضّل ! در این بیندیش ‍ که چگونه آلت هاى آمیزش در مرد و زن ، به گونه اى همخوانِ این کار، قرار داده شده است . براى مرد، آلتى انبساطپذیر قرار داده شده است که دراز مى شود تا نطفه به زهدان برسد چه این که کرد، بدان نیاز دارد که آب خویش در دیگرى بیفکند. براى زن هم ظرفى گود آفریده شده تا هر دو آب را در خود، جاى دهد و فرزند را در درون خود بپذیرد، گنجایش او را داشته باشد و او را حفظ کند تا زمانى که استحکام یابد. آیا این ، برخاسته از تدبیر خدایى حکیم و پُر مهر نیست ؟ از آنچه برایش شریک مى گیرند، پیراسته و فراتر باد!...
چه کسى گذرگاه پیشاب و مدفوع را خود جمع شونده قرار دهد تا آنها را مهار کند و نگذارد پیوسته در جریان باشند و زندگى انسان را بر او تباه سازند؟ چه اندازه نعمت از این دست را هر شمارنده اى مى تواند در شمار آورد؟...
اگر آلت تناسلى مرد، همیشه سست و فروهِشته بود، چگونه مى توانست به ژرفاى زهدان برسد تا در آن جا نطفه را خالى کند؟ و اگر نیز همیشه در حالت نعوظ بود، چگونه مرد مى توانست در بستر، از این پهلو بدان پهلو بچرخد و یا در حالى که چیزى پیش آمده در جلو او هست ، در میان مردم راه برود؟ چنین چیزى ، افزون بر زشتى چشم انداز، تحریک شهوت را در زن و مرد، در همه وقت ، در پى مى آورد.
بدین سان خداوند - جل اسمه - تقدیر کرد که بیشتر آن در همه ى اوقات ، به چشم نیاید و از آن ، دشوارى اى بر مردان تحمیل نشود؛ بلکه خداوند در آن نیرویى قرار داد که به گاه نیاز، راست شود؛ چرا که او خود تقدیر کرده که استمرا و ماندگارى نسل ، از رهگذر آن باشد.
کارکردها
عادت ماهانه زنان
امام صادق علیه السلام : زن ، هنگامى که به پنجاه سالگى برسد، خون نمى بیند، مگر آن زنى که از قریش باشد.
الکافى - به نقل از عبدالرحمن بن حجاج - : امام صادق (ع) فرمود: ((سه کس اند که در هر حالتى مى توان با آنها عقد نکاح بست : آن که هنوز خون ندیده است و همانندهایش نیز هنوز خون نمى بینند))
پرسیدم : اندازه سنّى آن چیست ؟
فرمود: ((وقتى کمتر از نه سال بر او گذشته باشد. ( سپس ادامه داد: دوم ) آن که کسى با او دخول نکرده است و (سوم ) آن که از حیض نومید شده و همانندهایش نیز حائض نمى شوند)).
گفتم : حدّ آن چیست ؟
فرمود: ((وقتى پنجاه سال داشته باشد)).
الکافى - به نقل از حفض ین بخترى - : زنى بر امام صادق (ع) وارد شد و از ایشان در این باره پرسید که زنى ، خونش استمرار مى یابد و نمى داند این خون ، حیض است یا چیزى دیگر.
امام به او فرمود: ((خون حیض ، گرم ، خالص ، سیاه رنگ و داراى جهش و حرارت است ؛ اما خون استحاضه ، زرد و سرد است . پس اگر خون ، داراى حرارت و جهش و سیاهى بود، زن باید نماز را واگذارد)).
آن زن پس از شنیدن بیرون رفت ، در حالى که مى گفت : به خداوند سوگند، اگر یک زن هم مى بود، بر این نمى افزود.
مایع پروستات
امام صادق علیه السلام : اگر از آلتت چیزى از مَذى و وَدى بیرون آید و در حال نماز باشى ، نه آن را بشوى و نه وضوى خود را به سبب آن باطل بدان ، هر چند که (از فراوانى ) به پس تو نیز رسیده باشد؛ چرا که این به منزله آب بینى است . هر چیز هم که پس از وضو از تو بیرون مى آید، از رگ هاى پشت (غده ها) یا از بواسیر است و چیز مهمى نیست . آن را از جامه ات مشوى ، مگر این که جامه را آلوده کند.
امام صادق علیه السلام : منى ، مَذْى ، وَدْى و وذى از آلت بیرون مى آیند. منى ، آن چیزى است که به سببش استخوان ها شُل مى شوند و بدن سست مى گردد و موجب غسل است . مَذى از شهوت بیرون مى آید و در آن چیزى نیست . وَدى ، آن چیزى است که پس از پیشاب بیرون مى آید. وَذى هم آن چیزى است که به سبب بیمارى ها بیرون مى آید، چیزى نیست .
نمونه هاى از بیمارى هاى زنان
الف - شاخک و فنج
امام صادق علیه السلام : زن را به واسطه ى چهار چیز پس دهند: به واسطه ى پیسى ، جذام ، دیوانگى و شاخک - که همان فنج است - البته تا زمانى که مرد با او همبستر نشده باشد؛ اما اگر با او همبستر شده باشد، نه .
ب - فقدان دوشیزگى
امام صادق علیه السلام : درباره مردى که به زنش گفته بود: تو دوشیزه به حجله ام نیامده اى -: بر او چیزى نیست ؛ زیرا دوشیزگى بدون آمیزش نیز از بین مى رود.
تکیه زدن بر حمام
امام صادق علیه السلام : در حمام (به دیوار) تکیه مزن ؛ چرا که پیهِ کلیه ها را آب مى کند.
برخى از عوامل سلامت دستگاه ادرارى و تناسلى
امام صادق علیه السلام : نوزاد را در روز هفتم ، عقیقه و ختنه کنید.
امام صادق علیه السلام : سوراخ کردن گوش پسر بچه از سنت است و ختنه کردن او در هفت روزگى هم از سنت است .
پلیدى زدایى و شستن
امام صادق علیه السلام : سنت در پلیدى زدایى (از مخرج ) بر استفاده از سنگ دست نخورده جریان یافته است و پس از آن هم از آب استفاده مى شود.
خوردن تُرُب
امام صادق علیه السلام : تُرُب بخور، چرا که در آن سه ویژگى : برگش بادها را دور مى کند، قسمت میانى اش پیشاب را روان سازد و ریشه اش بلغم را از میان مى برد.
امام صادق علیه السلام : تُرُب ، ریشه اش بلغم را از میان مى برد، قسمت میانى اش ، گوارش مى دهد و برگش ، ادرار را به طور کامل به جریان مى اندازد.
خوردن خربزه
امام صادق علیه السلام : درباره ى ویژگى هاى خربزه - : سنگ را در مثانه ذوب مى کند.
امام صادق علیه السلام : خربزه بخورید؛ چرا که در آن ده ویژگى است : پیه زمین است ، نه دردى در آن است و نه فسادى ، خوراک است ، آب است ، میوه است ، سبزى است ، شست وشودهنده است ؛ خورش است ؛ توان جنسى مى افزاید؛ مثانه را مى شوید؛ و ادرار آور است .
سودمند براى درمان احساس درد به هنگام دفع پیشاب
مکارم الاخلاق - به نقل از فضل - : به امام صادق (ع) اظهار کردم که در هنگام ادرار با سختى رویاروى مى شوم .
فرمود: ((در آخر شب قدرى شونیز استعمال کن .))
حرمت آمیزش با زن حائض
امام صادق علیه السلام : زن که حائض شود، بر همسرش حرام گردد که با او از شرمگاه ، کارى کند؛ چرا که خداوند متعال فرموده است : (نزدیکشان مشوید تا پاک شوند)
زیان هاى آمیزش با زن حائض
الکافى - به نقل از عُذافر صیرفى - : امام صادق (ع) فرمود: ((آیا این ناهنجارى آفریده شدگان را مى بینى ؟))
گفتم : آرى .
فرمود: ((اینان کسانى اند که پدرانشان خود در دوران آلودگى آنان ، آمیزش ‍ مى کردند.))
مواردى که در آنها آمیزش مکروه است
امام صادق علیه السلام : سه چیز، بدن را فرسوده مى کند و شاید هم (فرد را) بکشد: حمام رفتن با شکم پُر، آمیزش کردن با شکم پر، و همبسترى با پیرزنان
آداب آمیزش
چیرگى شهوت
امام صادق علیه السلام : جز از سر چیرگى شهوت ، آمیزش مکن .
پوشیده داشتن
امام صادق علیه السلام : انسان ، نباید با وجود پسر بچه در خانه ، با همسر یا کنیزش آمیزش کند؛ زیرا این کار پیامد زنا دارد.
دعا
امام صادق علیه السلام : هر که بخواهد زنش بچه دار شود، پس از نماز جمعه دو رکعت نماز بگذارد و در آنها رکوع و سجده را طولانى سازد و سپس بگوید: ((خداوندا! به حرمت آنچه زکریا بدان از تو مسئلت داشت ، از تو مى خواهم . پروردگارا! مرا تنها مگذار که خود، برترین وارثانى . خداوندا! از نزد خویش مرا فرزندانى پاک ببخش که تو شنواى دعایى . خداوندا! به نام تو او را بر خویش حلال ساختم و به امانت تو، او را در اختیار گرفتم . اکنون ، اگر در رحم او برایم فرزندى تقدیر کرده اى ، او را فرزندى خجسته و پیراسته قرار ده و در او براى شیطان بهره و سهمى قرار مده .))
آنچه به هنگام آمیزش بایسته است
امام صادق علیه السلام : جز از سر چیرگى شهوت ، آمیزش مکن .
خوددارى از سخن گفتن
امام صادق علیه السلام : به گاه به هم رسیدن ختنه گاه ها، از سخن گفتن بپرهیزید؛ چرا که گُنگى مى آورد.
آنچه پس از آمیزش بایسته است
غسل
امام صادق علیه السلام : در پاسخ زندیقى که پرسید: علت غسل چیست ؟ همانا آمیزش کننده ، کارى حلال انجام داده است و کار حلال هم مایه ى آلودگى نیست - : جنابت ، همانند حیض است ؛ چرا که نطفه ، خونى است استحکام نایافته و آمیزش هم امکان پذیر نیست ، مگر به حرکتى سخت و شهوتى چیره . پس چون به پایان رساند، بدن نفس مى کشد و مرد از نفس ‍ آن ، در خود بویى بد احساس مى کند. غسل براى همین واجب شده است و البته غسل جنابت ، افزون بر این امانتى است که خداوند بر بندگان خویش ‍ سپرده است تا از این رهگذر، آنان را بیازماید.
آنچه انسان را بر آمیزش جنسى یارى مى دهد
خوردن زردک
امام صادق علیه السلام : زردک ، مایه ى ایمنى از قولنج و بواسیر است و به جماع ، کمک مى کند.
امام صادق علیه السلام : خوردن زردک ، کلیه ها را گرم مى کند و آلت را بر مى خیزاند.
خوردن پیاز
امام صادق علیه السلام : پیاز بخورید؛ بوى دهان را خوش مى سازد، لثه را استحکام مى بخشد؛ و آب و توان آمیزش را زیاد مى کند.
خوردن تخم مرغ همراه با پیاز و روغن زیتون
مکارم الاخلاق - به نقل از یکى از یاران امام صادق (ع) - : به امام (ع) گفتم : فدایت شوم ! من کنیز مى خرم . دوست دارم چیزى به من تعلیم فرمایى که بر (آمیزش با) آنها توانایى یابم .
فرمود: ((پیاز را در روغن زیتون کمى سرخ کن ، تخم مرغى هم در ظرفى بشکن و قدرى نمک بر آن بپاش . آنگاه این تخم مرغ را روى پیاز و روغن زیتون بریز و اندکى بجوشان و سپس از آن بخور.))
راوى گوید: این کار را انجام دادم و از آن پس ، هر گاه قصد آمیزش بر آن کنیزان مى کردم ، بر آن توانایى داشتم .
خوردن تخم مرغ با گوشت
امام صادق علیه السلام : یکى از پیامبران ، از کمى فرزندان به درگاه خداوند (عز و جل ) شکایت برد. خداوند فرمود: ((گوشت با تخم مرغ بخور.))
خوردن هلیم
امام صادق علیه السلام : یکى از پیامبران ، از ضعف و کمى توان آمیزش به درگاه خداوند (عز و جل ) اظهار ناراحتى کرد. خداوند، او را به خوردن هلیم ، فرمان داد.
خوردن سویق با روغن زیتون
امام صادق علیه السلام : خوردن (قاووت گندم و جو) با روغن زیتون ، گوشت مى رویاند. استخوان را استحکام مى بخشد، پوست را نازک مى کند و بر توان جنسى مى افزاید.
استفاده از مُشکَک
امام صادق علیه السلام : مُشکَک به لا به لاى دندان ها خویش در آورید، چرا که دهان را خوشبو مى کند و بر توان همبسترى مى افزاید.
بوى خوش
امام صادق علیه السلام : بوى خوش ، قلب را استوارى مى بخشد و بر توان جنسى مى افزاید.
سرمه کشیدن
امام صادق علیه السلام : سرمه ، توان همبسترى را افزون مى سازد.
امام صادق علیه السلام : سرمه ، توان همبسترى را افزایش مى دهد. حنا نیز بر آن مى افزاید.
آنچه از توان جنسى مى کاهد
الکافى - به نقل از سنان بن سدیر - : در حالى که کفش سیاه پوشیده بودم ، بر امام صادق (ع) وارد شدم .
فرمود: ((اى حنّان ! تو را به رنگ سیاه چه کار!؟ آیا نمى دانى که در آن ، سه ویژگى است : دیده را ضعیف مى کند، آلت را سست مى سازد و پیرى مى آورد و افزون بر این جامه ى جباران است ؟))
گفتم : پس چه پاى افزارى بپوشم ؟
فرمود: ((بر تو باد زرد، چرا که در آن سه ویژگى است : دیده را جلا مى دهد، آلت را استحکام مى بخشد، و اندوه را از انسان دور مى کند و افزون بر این از جامه ى پیامبران است .))
آداب خوردن و مصرف خوراکى ها
فایده باطنى کم خورى
امام صادق علیه السلام : نزدیک ترین حالت بنده به خداوند (عز و جل ) هنگامى است که شکم وى سبک باشد.
مصباح الشریعة - در حدیثى که به امام صادق (ع) منسوب است - : کم خورى ، در میان هر طایفه اى ، ستوده است ؛ زیرا منفعت باطن و ظاهر، در آن است .
تشویق به پرهیز غذایى
امام صادق علیه السلام : خطاب به طبیب هندى : من برتر از آنچه تو همراه دارى ، به همراه دارم ... . آنچه را پیامبر خدا فرموده است ، به کار مى گیرم و مى دانم که معده ، خانه همه دردها و پرهیز، یگانه درمان است . نیز بدن را بر آنچه بدان خو مى گیرد، عادت مى دهم .
درباره ى مدت پرهیز بیمار
معانى الاخبار - از جعفر بن اسماعیل ، از مردى ، در گفتگو با امام صادق علیه السلام : از ایشان پرسیدم : بیمار، چند روز پرهیز داده مى شود؟
فرمود: ((یک دِبْق )).
من نمى دانستم دِبق چیست . از همین روى ، در این باره از ایشان پرسیدم . فرمود: ((ده روز)).
طب الائمه (علیهم السلام )- به نقل از یعقوب بن زید، از یکى از معتمدین حدیث از امام صادق علیه السلام : ((پرهیز، یازده ((دین )) است و از آن پس پرهیزى نیست )).
مؤ لف طب الائمه گفته است : ((دین )) یک واژه رومى و به معناى یازده روز است .
امام صادق علیه السلام : پرهیز، پس از هفت روز، براى بیمار، سودى ندارد.
نکوهش پرخورى
امام صادق علیه السلام : پُرخورى ، ناخوشایند است .
زیان هاى پرخورى
کاهش تندرستى
امام صادق علیه السلام : تباهى تن ، در فراوانى خوراک است ، تباهى کِشت در ارتکاب گناه ، و تباهى شناخت ، در واگذاردن صلوات بر برترین مردمان (یعنى پیامبر خدا (ص) ).
زیان هاى باطنى پرخورى
الف - کمى عبادت
المحاسن - به نقل از حَفص به غیاث ، از امام صادق (ع) - : ((ابلیس براى یحیى بن زکریا چهره آشکار ساخت و ناگاه یحیى دید که از هر چیزى بر او آویزه هایى است و از او پرسید: اى ابلیس ! این آویزه ها چیست ؟
گفت : اینها، هوسهایى است که آدمیزاده را بدانها گرفتار ساخته ام .
پرسید: آیا از این ها چیزى براى من هم هست ؟
گفت : شاید (روزى ) سیر شده باشى و در نتیجه ، این سیرى ، تو را از نماز و یاد خدا، سنگین کرده باشد.
یحیى گفت : با خداوند، عهد مى بندم که هرگز شکم خویش را از خوراک ، پُر نکنم . ابلیس هم گفت : با خداوند، عهد مى بندم که هرگز مسلمانى را اندرز ندهم !))
امام صادق (ع)
سپس فرمود: ((اى حَفص ! جعفر و خاندان جعفر را با خدا این عهد است که هیچ گاه شکم خویش را از خوراک ، پر نکنند و جعفر و خاندان جعفر را با خدا این عهد است که هرگز براى دنیا کار نکنند)).
ب - دورى از خداوند
امام صادق علیه السلام : دورترین مردمان از خداوند، کسى است که شکمش پر باشد.
امام صادق علیه السلام : خداوند (عز و جل ) پرخورى را دشمن مى شمارد.
امام صادق علیه السلام : شکم با خوردن ، سرکش مى شود. نزدیک ترین حالت بنده به خداوند (عز و جل ) هنگامى است که شکمش سبک باشد و دورترین حالت بنده از خداوند (عز و جل ) نیز آن هنگام است که شکمش ‍ پر باشد.
ج - گرسنگى در روز قیامت
امام صادق علیه السلام : پیامبر خدا، صداى آروغ مردى را شنید. فرمود: ((اى بنده خدا! آروغت را کوتاه کن ، زیرا کسانى که در روز قیامت ، بیشترین گرسنگى را مى کشند، آنانى هستند که در دنیا سیرترین مردم بوده اند.))
سنگدلى ناشى از زیان هاى پرخورى
مصباح الشریعه - در حدیثى که به امام صادق (ع) منسوب است - : بسیار خفتن ، از نوشیدن بسیار، و بسیار نوشیدن از سیرى فراوان ، زاده مى شود و این دو، انسان را نسبت به فرمانبرى از خدا سنگین مى کنند و دل را سخت تر از آن مى کنند که تفکر و خضوع داشته باشد.
مصباح الشریعه - در حدیثى که به امام صادق (ع) منسوب است -: براى دل مؤ من ، هیچ چیزى زیانبارتر از پرخورى نیست و آن ، دو چیز را پدید مى آورد: سنگدلى و برانگیختگى شهوت .
آداب غذاخوردن
شستن دست ها
الامالى - به نقل از هشام بن سالم ، از امام صادق (ع) از پدرانش (علیهم السلام ) - : ((پیامبر خدا فرمود: هر کس از این خرسند مى شود که خیر و برکت خانه اش ‍ بسیار باشد، در هنگام آورده شدن غذا وضو بسازد، و هر کس پیش و پس از غذا وضو بسازد، در گشایش روزى به سر برد و از هر بلایى در تن خویش ، برکنار باشد)).
هشام بن سالم گفت : امام صادق علیه السلام : به من فرمود: ((اى هشام بن سالم ! مقصود از ((وضو)) در این جا، شستن دست ها پیش و پس از غذاست .))
امام صادق علیه السلام : هر چیز را زیورى و زیور سفره ، سبزى است .
الکافى - به نقل از حنّان -: با امام صادق (ع) بر سر سفره اى نشسته بودم . ایشان دست به سوى سبزى دراز کرد، در حالى که من به دلیل بیمارى اى که داشتم ، از آن پرهیز نمودم .
امام به من رو کرد و فرمود: ((اى حنّان ! مگر نمى دانى نزد امیر مؤ منان (ع) هیچ طبقى آورده نمى شد، مگر این که سبزى هم داشت ؟))
گفتم : فدایت شوم ! چرا؟
فرمود: ((زیرا دل هاى مؤ منان سبز است و به همانند خویش ، میل دارد.))
نام خدا مقدمه ى شروع غذا
امام صادق علیه السلام : امیر مؤ منان (ع) فرمود: ((براى کسى که بر غذاى خود نام خدا ببرد، ضمانت مى کنم که از آن غذا، به هیچ درد و رنجى گرفتار نمى شود.))
ابن کوّاء - که این را شنید - پرسید: اى امیر مؤ منان ! من دیروز غذایى خوردم و نام خدا را نیز به گاه خوردن آن بردم ، اما آن مرا آزار داد!
فرمود: ((اى نادان ! شاید چند گونه غذا خورده اى ، و بر برخى گونه ها نام خدا برده و بر برخى دیگر نام خداى نبرده اى )).
امام صادق علیه السلام : به نقل از پدرانش (علیهم السلام ) - امیر مؤ منان (ع) فرمود: ((هیچ گاه به بدگوارى ، مبتلا نشده ام )).
پرسیدند: چرا؟
فرمود (زیرا) هیچ لقمه اى به سوى دهان نبرده ام ، مگر این که نام خدا را بر آن یاد کرده ام )).
المحاسن - به نقل از مسمع بن عبدالملک -: به امام صادق (ع) گفتم : من گاه ، احساس ‍ بدگوارى مى کنم .
فرمود: ((آیا نام خدا مى برى ؟))
گفتم : بسم الله هم گفته ام !
فرمود: شاید غذاهاى گوناگون مى خورى ؟
گفتم : آرى .
فرمود: ((براى هر گونه ، بسم الله مى گویى ؟))
گفتم : نه .
فرمود: ((از همین جاست که به بدگوارى ، گرفتار مى شوى ؟))
الکافى - به نقل از مِسمَع - نزد امام صادق (ع) از این که پس از خوردن غذا از آن آزار مى بینم ، اظهار ناراحتى کردم .
فرمود: ((بسم الله نمى گویى ؟))
گفتم : بسم الله هم مى گویم ، اما غذا مرا آزار مى دهد!
فرمود: ((آیا هنگامى که با سخن گفتن ، رشته آن بسم الله پیشین را مى گسلى و سپس دیگر بار به غذا ادامه مى دهى ، دوباره نام خدا را مى برى ؟)).
گفتم : نه
فرمود: از همین جاست که غذا به تو زیان مى رساند. زنهار که اگر به گاه ادامه دادن به غذا، ( دیگر بار) نام خدا را مى بردى ، غذا تو را زیان نمى رساند.
آغاز کردن غذا با نمک و به پایان بردن آن با نمک یا سرکه
امام صادق علیه السلام : بنى اسرائیل ، ( غذا را) با سرکه آغاز مى کردند و با آن نیز به پایان مى بردند؛ ولى ما با نمک آغاز مى کنیم و با سرکه به پایان مى بریم .
خوردن غذا به هنگام گرسنگى و اشتها
امام صادق علیه السلام : در سفارش هایى به عنوان بَصرى -: تو را به نه چیز سفارش مى کنم و این ، سفارش من به همه کسانى است که جویاى راهى به سوى خداوند متعال هستند، و از خداوند مى خواهم که تو را در بکار بستن این سفارش توفیق دهد. سه تا از این توصیه ها در تربیت نفس است .