تره تیزک یا شاهى ، گیاهى است از تیره ى چلیپاییان . قسمى از بقولات خوردنى است که مزه اش کمى تیز دارد. از این جهت ، به تره (سبزى ) تیزک نامیده شده و در اصفهان ، آن را ((شاهى )) گویند و در عربى ((جرجیر)). (لغت نامه دهخدا)
* * *
علامه مجلسى مى نویسد: مقصود از ((بیرون کشیدن رگ ها)) بیرون کشسدن رگ از میان گوشت است ، چنان که یهودیان ، اکنون نیز این کار را انجام مى دهند. در برخى از روایت هاى ما هم نهى از خوردن رگ گوشت ، آمده است .
* * *
مقصود از سفیدى ، همان پیسى است و این احتمال که مقصود از آن ، سفیدى چشم باشد، بعید است .
* * *
وسمه یا کتم ،
گیاهى است که آن را با حنا مى آمیزند و موها را بدان ، خضاب مى کنند و رنگش بر جاى مى ماند. اگر ریشه آن را در آب بپزند، مرکب قلم از آن بدست مى آید.
* * *
دیدگاه امام صادق (ع) در مورد علل برخى بیمارى ها
یکى از نظریه هاى امام صادق (ع) که نبوغ علمى ایشان را به اثبات مى رساند آن که مى فرمود بعضى از بیمارى ها نه از راه هوا یا میکروب یا... بلکه فقط توسط تابش برخى امواج از بدن فرد بیمار به فرد سالم منتقل مى شوند.
این عقیده از نظر دانشمندان زیست شناسى و پزشکان در آن زمان و حتى دوره هاى بعد خرافات به شمار مى آمد زیرا در آن زمان علل رایج بیمارى را ابتدا از بوها مى دانستند و سپس آب یا هوا یا تماس بین فرد بیمار و سالم را به عنوان علّت انتقال بیمارى در نظر گرفتند. امّا در هیچ دوره اى ابراز نشد که امواج ساطع شده از بدن شخص بیمار ممکن است سبب ایجاد بیمارى در فرد سالم شود.
ولى امروزه تحقیقات علمى جدید که پایه ى آن در آزمایشگاههاى شوروى سابق گذاشته شد، نشان مى دهد که چنین نظریه اى کاملا صحیح است و احتمال منتقل شدن و سرایت بیمارى از راه امواج وجود دارد.
در شهر نوو-وو-سیبیرسک در شوروى سابق که یکى از مراکز بزرگ تحقیقات پزشکى و شیمیایى و زیست شناسى روسیه مى باشد، به صورتى کاملا علمى و غیر قابل تردید ثابت شد که اولا از سلولهاى بیمار اشعه ساطع مى شود و ثانیا نوعى از اشعه ها که از سلول هاى بیمار ساطع مى شود در صورتى که به سلولهاى سالم برسد آنها را بیمار خواهد کرد و این سرایت بدون کوچک ترین تماس بین سلول هاى بیمار و سالم صورت مى گیرد. نحوه ى آزمایش به این ترتیب بود که دو دسته سلول از یک بافت را انتخاب کرده و به طور جداگانه کشت مى دادند و با استفاده از ابزارهاى آزمایشگاهى مشاهده مى کردند که از هر دسته سلول چند نوع فوتون (واحد تشکیل دهنده ى امواج نورانى ) ساطع مى شود. دانشمندان سپس سلول هاى سالم را به دو گروه تقسیم کردند و یک گروه از آنها را تحت تاثیر یک عامل بیمارى قرار دادند و بیمار کردند و باز هم با استفاده از ابزارهاى مخصوص مشاهده کردند که اشعه اى از سلول هاى بیمار ساطع مى شود. سپس سلول هاى سالم به دو دسته تقسیم و هر دسته در یک محفظه ى شیشه اى قرار داده شدند. محفظه ى اول از جنس شیشه و دومى از جنس کوارتز بود. شیشه داراى این خاصیت است که تمام امواج به جز نور ماوراى بنفش را از خود عبور مى دهد. و در مقابل ، کوارتز فقط نور ماوراى بنفش را از خود عبور مى دهد. پس از چند ساعت که سلول هاى سالم موجود در محفظه هاى شیشه اى و کوارتزى در مجاورت سلول هاى بیمار قرار گرفتند، مشاهده شد سلول هاى موجود در محفظه ى کوارتزى بیمار شدند ولى سلول هاى موجود در محفظه ى شیشه اى سالم ماندند. نتیجه ى این آزمایش آن بود که از سلول هاى بیمار اشعه هاى گوناگونى ساطع مى شود ولى اشعه ى ماوراى بنفش است که باعث بیمار شدن سلول هاى سالم مى شود. این آزمایش در مدّت بیست و پنج سال (!) با بیمارى هاى مختلف تکرار شد تا نتیجه ى آن قطعى و قابل استناد باشد و در همه موارد نتیجه یکسان بود. و اشعه ى ماوراى بنفش ساطع شده از سلول هاى بیمار علّت بیمار شدن سلول هاى سالمى بود که در مجاورت آنها قرار داشتند.
از مجموعه هاى این آزمایش ها این نتیجه به دست مى آید که هر یک از سلول هاى بدن ما مانند یک فرستنده و گیرنده است که از خود اشعه ساطع مى کند. تحت تاثیر اشعه نیز قرار مى گیرد و آنها را ضبط مى کند و اگر اشعه اى که ضبط مى کند از نوع ماوراى بنفش باشد و از یک سلول بیمار ساطع شده باشد، سلول سالم را بیمار خواهد کرد.
همچنین در آزمایش هاى متعدد این دانشمندان این نکته هم به اثبات رسید که هر گاه عامل بیمارى دسته اى از سلول هاى مادّه ى شیمیایى ((توکسین )) باشد، اشعه ى ماوراى بنفش ساطع شده از این سلول ها، سلول هاى سالمى را که هیچ تماسى با آنها ندارند، بیمار مى کنند. ((توکسین )) در واقع سمّى است که بعضى از موجودات ذره بینى و انگل در بدن ما تولید کرده و موجب بیمارى مى شوند.
به هر حال این یافته ها افق جدیدى را پیش روى دانشمندان گشود. به طور مثال در مقابله با بیمارى هایى مانند سرطان یکى از روش هاى جدید آن است که ابتدا مانع رسیدن اشعه از سلول هاى بیمار به سلول هاى سالم شوند و سپس مانع از پیشرفت بیمار در سلول هاى بیمار گردند.
این کشف علمى به قدرى قابل توجه است که کار زیادى بر روى آن انجام شده است و دانشمندان دریافته اند که هر نوع بیمارى خاص فوتون با طول موج مخصوص به خود را ساطع مى کند و با تکیه بر این یافته اکنون دانشمندان مشغول تهیه ى جداول مربوط به فوتون ها و طول موج هاى مربوط به بیمارى هاى مختلف هستند.
به طور مثال اگر طول موج فوتون هاى ساطع شده از سلول هاى مبتلا به ویروس آنفلوانزا به دست مى آمد، مى توان اقدام حساب شده اى در جهت معالجه آنفلوانزا و جلوگیرى از ابتلاى سلول هاى سالم به عمل آورد.
از آنچه گفته شد نتیجه گرفته مى شود که نظریه ى امام صادق (ع) مبنى بر این که بعضى امواج باعث تولید بیمارى مى شود، کاملا صحیح است و ما امروزه مى دانیم اشعه ى ماوراى بنفش تابیده شده از سلول هاى بیمار، سلول هاى سالم را نیز بیمار مى کند.
اکتشافات زیست شناسى و پزشکى جدید پس از هزار و سیصد سال ، صحت نظریه ى امام صادق (ع) را به اثبات رساند.
البته هنوز مشخص نشده است که چگونه تابش نور ماوراى بنفش سبب بیمارى در سلول سالم مى شود و تحقیقات بر روى این موضوع ادامه دارد. طبق نظریه اى گفته مى شود شاید هر فوتون نور، بخشى مؤ ثر از عامل بیمارى را با خود حمل مى کند و به سلول سالم مى رساند. البته این تنها یک نظریه است زیرا عقل مى گوید، ذرّه اى از نور به کوچکى فوتون ، تا بخشى از عامل بیمارى را با خود حمل نکند نمى تواند در سلول سالم بیمارى تولید کند.
نظریه مادّه و ضد مادّه
یکى دیگر از نظریه هاى بدیع امام صادق (ع) در زمینه ى فیزیک ، نظریه ى ماده و ضد ماده است . بر اساس این نظریه هر چیز در این جهان که موجودیت ذاتى دارد (غیر از خداوند) داراى ضد خود است ، امّا بین این دو ضد تصادم و برخورد به وجود نمى آید زیرا در این صورت ممکن است جهان ویران و منهدم شود.
این نظریه که قرن ها پیش از سوى امام صادق (ع) بیان شده است امروزه به طور علمى از سوى دانشمندان تاءیید شده و دانشمندان در کشورهاى مختلف به تدریج در حال کشف ضد ماده هاى مواد مختلف مى باشند. به طور ساده تفاوت ماده با ضد ماده را مى توان به این ترتیب بیان کرد: که در اتم هاى ماده ، بار منفى ، الکترون و بار مثبت ، پروتون است . امّا در ضد ماده بار الکتریکى الکترون مثبت و بار پروتون منفى است . هنوز این آزمایش به طور عملى انجام نشده است که اگر اتم هاى ماده با ضد ماده برخورد کند و انفجار به وجود بیاید، چه خواهد شد و هر چه در این مورد گفته مى شود بیشتر جنبه تئورى دارد. مانند نظریاتى که در مورد تفکیک اتم هاى اورانیوم قبل از سال 1944 میلادى که هنوز امریکا اوّلین بمب اتمى خود را آزمایش ‍ نکرده بود گفته مى شد. در آن زمان معتقد بودند که آزمایش بمب اتمى ممکن است موجب تفکیک زنجیرى گردد و تمام عناصر موجود در کره ى زمین تفکیک شود امّا در نهایت این گونه نشد. امّا بین انفجار بمب اتمى و انفجار ناشى از برخورد ماده و ضد ماده تفاوت وجود دارد زیرا وقتى یک بمب اتمى یا هیدروژنى منفجر مى شود، قسمت کمى از ماده به انرژى تبدیل مى شود و بخش زیادى از آن باقى مى ماند و تبدیل به انرژى نمى شود.
بر اساس قانون جرم و انرژى انیشتین ، انرژى برابر است با جرم ضرب در مجذور سرعت سیر نور. بر طبق این قانون اگر تمام آنچه که در یک بمب اتمى یا هیدروژنى هست به انرژى تبدیل شود، نیروى زیادى به وجود مى آید. ((ژول )) دانشمند انگلیسى در فیزیک که در قرن نوزدهم مى زیست این طور ابراز مى کرد که اگر یک کیلوگرم از ماده به طور کامل به انرژى تبدیل شود یعنى به طور کامل بسوزد و دود و خاکستر نداشته باشد، از قدرت زیاد آن جهان محو خواهد شد.
امّا نظریه انیشتین بر خلاف آن بود و اعتقاد نداشت که با تبدیل کامل یک کیلوگرم ماده به انرژى ، نیروى چنین عظیمى به وجود بیاید.
حتى در انفجار بمب اتمى که در هیروشیما روى داد نیز فقط 19/0 درصد از جرم بمب به انرژى تبدیل شد و بقیه ى آن به مرور زمان فرو پاشیده گردید. امّا هنگامى که دانشمندان قصد داشتند اوّلین بمب اتمى را در هیروشیما منفجر کنند، از نابودى کامل زمین بیم داشتند. امروزه نیز در بحث هاى مربوط به برخورد ماده و ضد ماده ، دانشمندان فیزیک اعتقاد دارند که هر دو ماده و ضد ماده در این برخورد به طور کامل تبدیل به انرژى مى شود. بر اساس نظر این دانشمندان برخورد یک کیلوگرم ماده با ضد ماده آن قدر انرژى در کره ى زمین به وجود مى آورد که تمام عناصر و مواد موجود در کره ى زمین به گاز تبدیل مى شوند. چون حرارت آن گاز بسیار زیاد است ، در فضاى منظومه شمسى پراکنده مى شود.
امّا پروفسور ((آلفون )) استاد دانشگاه ((لوند)) در سوئیس ، با این نظریه مخالف بود و مى گوید که منبع انرژى آینده ى نوع بشر نه تفکیک اورانیوم در کارخانه هاى تولید برق است و نه استفاده از هیدروژن آب رودها و دریاها، بلکه بشر در آینده از برخورد ماده و ضد ماده انرژى به دست مى آورد به طورى که یک صد کیلوگرم از این دو عنصر یعنى پنجاه کیلوگرم ماده و پنجاه کیلوگرم ضد ماده براى تاءمین تمام احتیاجات نوع بشر در کره ى زمین ، از لحاظ انرژى ، براى مدّت یک سال کافى است .
همان طور که گفته شد هنوز انفجار ماده و ضد ماده به طور عملى انجام نشده است تا مشاهده شود چه اتفاقى روى خواهد داد امّا از لحاظ تئورى و بنا بر نظریه ى پرفسور آلفون استاد دانشگاه لوند، انررژى خالص و بدن هیچ گونه عوامل آلوده کننده محیط به دست خواهد آمد.
بنا بر نظریه ى این دانشمند اگر نیم کیلوگرم از ماده با نیم کیلوگرم از ضد ماده برخورد کند صد میلیارد درجه (صد هزار میلیون درجه ) حرارت به وجود مى آید. در جهان منبعى وجود ندارد که بتواند چنین حرارتى تولید کند. حتى حرارت مرکز خورشید هم بنا بر نظریه ى ستاره شناسان ، ده میلیون درجه است .
اما آیا نوع بشر مى تواند این حرارت زیاد را مهار کند و از آن براى رفع نیازهاى خود استفاده نماید؟ ((پرفسور آلفون )) مى گوید بلى با انفجار ناقص ماده و ضد ماده ، مى توان از میزان حرارت به دست آمده کاست . منظور از انفجار ناقص ، انفجارى است که در بمب هاى اتمى صورت مى پذیرد که فقط قسمتى از ماده را به انرژى تبدیل مى کند و بقیه ى ماده فروپاشى مى شود.
عاملى که باعث شده برخورد ماده و ضد ماده جنبه ى علمى پیدا نکند، موضوع اقتصادى آن است . زیرا بر طبق نظریه ى پروفسور ((آلفون )) استاد فیزیک دانشگاه لوند، براى آن که ماده و ضد ماده با هم برخورد کنند و نیرو به وجود بیاید، در مرحله ى آزمایش ده تا پانزده میلیارد دلار اعتبار لازم است و امروزه هیچ مؤ سسه ى خصوصى و دولتى این آمادگى را ندارد که شرایط کار را فراهم کند. ولى تجربه نشان داده است وقتى برخورد بین ماده و ضد ماده انجام شد، به دست آوردن انرژى آسان مى شود.
همان طور که در هنگام بهره بردارى از انرژى هسته اى ، در بین تمام عناصر ((اورانیوم )) انتخاب گردید، به نظر مى رسد براى بهره بردارى از نیروى انفجار ماده و ضد ماده از عنصر هلیوم استفاده شود زیرا دانشمندان فیزیک توانسته اند ضد ماده ى هلیوم را به دست آورند.
بیمارى ها و درمان آن ها از دیدگاه امام صادق (ع)
1 - سردرد
داود رقى
مى گوید: در محضر امام صادق (ع) شرفیاب بودم . مردى از اهالى خراسان که عازم مکه بود از در وارد شد، سلام کرد و مساءله اى از مسایل دین را از امام پرسید. حضرت مساءله را برایش تجزیه و تحلیل فرمود.
مرد خراسانى گفت : یابن رسول الله ! از خراسان تا این جا به سردردى دچارم که مرا ناراحت نموده چاره ام چیست ؟ حضرت فرمود:
- به حمام برو، پیش از انجام هر کارى هفت کف دست آب گرم بر سرت بریز و نام خدا را هر بار بر زبان آور، این سردرد برطرف خواهد شد و دیگر به چنین بیمارى دچار نخواهى شد.
مرد خراسانى بى درنگ به حمام رفت و به دستور امام عمل کرد و شفا یافت . (اعتقاد راسخ به فرموده ى امام بر اساس اصل روانکاوى تلقین اثر درمانى را فزون تر مى سازد)
2 - زکام
مردى از یاران امام صادق (ع) مبتلا به زکام گردید. حضرت به او فرمود:
- زکام یکى از پدیده هاى طبیعى آفرینش خداوند و لشکرى از سپاه خداست که به سوى تو آمده تا تو را از عارضه ى دیگرى نجات بخشد. اگر مى خواهى زکام برطرف شود به وزن یک گرم از ((سیاه دانه )) و نیم گرم از ((کُندس ⁽⁹⁾)) بردار و این دو دانه را بکوب تا آرد شود و بعد آن را همراه نفس به بینى بالا بکش زکام تو برطرف خواهد شد. امّا اگر مى توانى عارضه ى زکام را به حال خود بگذار زیرا در زکام منفعت هاى فراوانى است .
3 - ضعف چشم
مردى از اصحاب امام در حضور وى از ضعف بینایى خود سخن به میان آورد. امام فرمود: از ((مُرِّ)) مکى یا ((مرّ)) حجازى و ((صبرزرد)) و ((کافور)) به نسبت مساوى سرمه تهیه کن و آن را به چشم بکش ، بینایى تو قوى خواهد شد.
4 - لکه ى چشم
مردى حضور امام صادق (ع) شرفیاب شد که بر سیاهى چشم وى لکه اى سپید افتاده بود و او را ناراحت مى داشت . امام فرمود:
از فلفل سفید و دارفلفل به وزن یک مثقال . از نوشادر صاف و پاک به وزن 2 گرم با هم بکوب تا همچون سرمه نرم شود و سپس این کوبیده را از پارچه ى تنظیف رد کن و به چشم بکش . به این گونه که به هر چشم سه میل کشیده شود. ساعتى صبر کن . این عمل لکه ى سپید را از سیاهى چشمت برخواهد داشت و دردش را به فرمان خدا تسکین خواهد داد. بعد چشمانت را با آب سرد بشوى و سپس با ((اثمه ⁽¹⁰⁾)) (سنگ سرمه ) بکش .
5 - درد شکم
مردى گفت : یابن رسول الله دختر من از درد شکم سخت ناتوان و رنجور شده است .
حضرت فرمود: چرا به وى برنج و دنبه ى گوسفند نمى دهى .
و بعد دستورش را نیز به او داد که چگونه دنبه و برنج را با هم بپزد.
آن مرد با همین غذا دخترش را درمان کرد.
6 - اسهال
عبدالرحمن بن کثیر مى گوید: در مدینه بیمار شدم ، بیمارى من اسهال بود. ابوعبدالله صلوات الله علیه به من دستور داد که آرد گاوَرس (ارزن ) را با آب کمون ⁽¹¹⁾ بیامیزیم و از آن تناول کنم . چنین کردم و اسهال من آرام گرفت .
7 - صداى شکم
یکى از یاران امام به نام ذریح از نفخ شکم شکایت داشت . حضرت فرمود:
- آیا شکم تو درد هم مى کند؟ جواب داد: آرى . فرمود: چرا از سیاه دانه و عسل استفاده نمى کنى ؟ ذریح بى درنگ عمل کرد و شفا یافت .
8 - ورم دردناک
جابر بن حسان صوفى عرضه داشت که بادى در بدن من افتاده و از فرق تا پایم را گرفته است ، در حق من دعا کن تا از این رنج ها رها شوم .
امام در حق او دعا کرد و برایش نوشت :
- از جیوه و عنبر شیاف درست کن . با استعمالش شفا خواهى یافت .
9 - ضعف بدن
مردى از ضعف بدن شکایت داشت . امام به او فرمود: شیر بیاشام . گفته شد: یابن رسول الله شیر نوشیده ام . مرا زیان رسانده است .
امام فرمود: شیر مایعى زیان آور نیست . تو چیز دیگر با شیر خورده اى و آن چه زیان آور بوده آن چیز دیگر است و تو گمان کرده اى که شیر آزارت داده است .
10 - تب نوبه
ابراهیم جعفى به حضور امام شرفیاب شده بود. به شدت رنگ پریده و علیل بود. حضرت فرمود: چه دردى دارى که این چنین بى رنگ و رویى ؟
عرض کرد: تب نوبه دارم . یک روز تب مى کنم و دو روز تب دار نیستم . امّا روز سوم باز تب مى کنم . این تب به فاصله هر دو روز به سراغم مى آید.
امام فرمود: پس چرا از این دواى مبارک و معطر استفاده نمى کنى . شکر سرخ را بکوب و در آب بریز. صبح ناشتا به جاى آب از این شربت بنوش . ابراهیم جعفى مى گوید: چنین کردم و دیگر تب نوبه بر من عارض نشد.
11 - اسهال شدید
خالد بن نجتح مى گوید: به حضور ابوعبدالله از درد شکم شکایت بردم
او گفت : برنج را شستشو کن و بعد بکوب و از کوبیده ى آن هر روز صبح یک کف دست تناول کن . سپس حضرت فرمود: به بیماران مبتلا به اسهال نان برنجى بدهید. نان برنجى براى معده هاى ضعیف از هر غذایى سودمندتر است . برنج معده را تقویت مى کند و درد را برطرف مى سازد.
12 - برص (لک و پیس )
مردى از لکه هاى سفیدى که بر تنش پدید آمده بود شکایت کرد. امام فرمود که به حمام برود و بر این لکه ها نوره و حنا بمالد. با این دستور که بیش از یک بار اجرا نشد، آن لکه هاى سفید برطرف شدند.
13 - بلغم
امام فرمود: از مصطکى ، کندر، آویشن ، انیسون و سیاه دانه به مقدارى مساوى اندکى فراهم آورید و با هم بکوبید آن چنان که مانند نشاسته نرم شوند و بعد از پارچه عبور دهید و آن را با عسل خمیر کنید و هر شب به قدر یک فندق از آن استفاده کنید. انشاالله سودمند خواهد بود.
14 - سخت ادرارى
فضل مى گوید که من به سخت ادرارى مبتلا بودم و در حضور امام صادق (ع) شکایت کردم .
حضرت فرمود: در آخر شب از سیاه دانه استفاده کنید.
به این توصیه چند بار عمل کردم و درمان یافتم .
15 - ضعیف بودن اسپرم
عمر بن ابى حسنه ى جمال از این که نطفه اش کمتر اثر مى بخشد و ضعیف است گله مند بود. امام فرمود:
- ابتدا استغفار کن و سپس تخم مرغ و پیاز فراوان بخور. افرادى که از نظر جنسى ضعیف اند باید فراوان تخم مرغ را همراه پیاز بخورند.
16 - ناتوانى جنسى
مردى به امام صادق (ع) عرض مرد که من دوست دارم از مسائل جنسى بهره ى بسیار ببرم امّا نمى توانم . راهنمایى بفرمایید که در این گونه موارد موفّق شوم .
امام فرمود: پیاز سفید را قطعه قطعه کن و در روغن زیتون تفت بده و بعد در ظرف دیگرى تخم مرغ بشکن و بر آن اندکى نمک بپاش و سپس تخم مرغ را به آن پیاز سرخ شده اضافه کن و بگذار در روغن طبخ شود. این خوراک به تو توانایى جنسى خواهد داد.
آن مرد مى گوید از برکت این غذا آن گونه که دلم مى خواست رسیدم .
تاءیید عمل جراحى در ضرورت هاى درمانى
امام صادق (ع) عمل جراحى را به هنگام ضرورت تجویز فرموده اند.
به حضورش معروض شد:
- بیمارى دوا مى خورد و گاهى لازم است او را فصد کنند (از سیاهرگ هاى او خون بگیرند) احتمال دارد در اثر این عمل فوت کند. آیا جایز است ؟
حضرت فرمود:
جایز است دوا بخورد و از رگ هاى او هم تا حد لازم خون بگیرند امّا در صورتى که خوف خطر باشد جایز نیست .
و نیز امام در پاسخ به استفاده از دواهاى سمى هم روى موافقت نشان مى داد. اسماعیل بن حسن ، طبیب بود. به عرض رسانید:
- من مردى عربم و از طب سررشته اى دارم . طب من عربى است . گاهى به وسیله ى عملیات جراحى به درمان بیمار مى پردازم . آیا جایز است .؟
- احیانا به بیمارم کمى سمّ مى دهم تا درمانش کنم .
امام فرمود: مانعى ندارد.
نسخه هاى درمانى امام صادق (ع) با خوراکى ها
اکنون به طرح نسخه هاى پیشنهادى از امام (ع) در درمان بیمارى ها به وسیله ى گیاهان و میوه ها که در این عصر نیز دانشمندان تغذیه از آن استفاده مى کنند، مى پردازیم : امام صادق (ع) در چهارده قرن پیش دستورات طبى و درمانى مطرح فرموده که با نظرات دانشمندان علوم تغذیه و پزشکى در این دوران کاملا مطابقت دارد.
1 - سیر
امام (ع) فرمود: به وسیله سیر دردهاى خود را درمان کنید امّا با دهانى که از آن بوى سیر به مشام مى رسد به مسجد نروید.
رسول اکرم فرمود: سیر شفاى هفتاد بیمارى است .
در آن روزگار کسى این گیاه پیش پا افتاده را نمى شناخت ولى در این قرن که قرن علوم است ((قرن بیست و یکم )) متخصصان علوم تغذیه خواص سیر را با تحقیقات گسترده مورد توجه و امعان نظر قرار داده اند.
دکتر ((ریم )) فرانسوى تحت عنوان ((خوشا به حال آنان که سیر مى خورند)) مى نویسد:
براى تقویت بدن و پیشگیرى از بیمارى هاى گوناگون سیر اثر بسزایى دارد.
و نیز تجربه ى پزشکان معروفى مانند ((سالین ))، ((بروت ))، ((لوتر)) و ((دوبریه )) و دیگران از خواص غذایى و درمانى این گیاه سودمند نتیجه هاى درخشانى گرفته اند و حاصل تجربه به این کشفیات ختم شده که سیر در تقویت بنیه و جلوگیرى از تصلّب شرایین و پایین کشیدن فشار خون دوایى کامل و مؤ ثر است .
کوتاه سخن آن که در طب جدید سیر را دارویى مستقل و مؤ ثر شناخته اند. سیر به عضلات قلب نشاط مى دهد. سیر جریان خون را در رگ ها تنظیم مى کند و خون را صاف مى کند. به طبیعت جسم نیرویى مى بخشد که بر بیمارى هاى خونى غلبه کند. از همین رو زنانى که به ناراحتى هاى دوران قاعدگى دچار هستند اگر از سیر استفاده کنند از عوارض آن در امان خواهند بود.
در پیرى هاى زودرس که نتیجه فساد خون است و روماتیسم و بواسیر این گیاه سودمند اثرى شفابخش دارد.
سیر این بیمارى ها را نیز درمان مى کند یا حداقل عوارض آن را کاهش ‍ مى دهد:
1 - سل ریوى
2 - آنفلوانزا
3 - تنگى نفس
4 - تیرگى رنگ پوست
5 - سوء هاضمه و عفونت روده
6 - دیفترى
7 - تیفویید
8 - سیاه سرفه
9 - التهاب معدى
10 - زخم معده ى حاد و مزمن
11 - تصفیه مجارى ادرار و حیض
12 - تصفیه ى کلیه
13 - کرم هاى نخ مانندى که در روده ى کودکان به وجود مى آید
گفته مى شود در شهرهایى که این گیاه مصرف مى شود عمر افراد طولانى و چهره ها گلگون و زندگانى مقرون به صحت و سلامت است .
با این کشفیات پیداست که آموزه هاى مختصر و مفید امام درباره ى سیر ((همین گیاه ناچیز)) تا چه درجه وسیع و عمیق و فراگیر و درمانگر است .
شاید در آینده اى نه چندان دور که علم به حد کمال خود مى رسد منافع و خواص سیر روشن تر شود. طبعا عظمت و ژرفاى کلام امام نیز آشکارتر خواهد شد.
پیاز
امام صادق (ع) مى فرماید: پیاز بخورید زیرا در پیاز سه حکمت سودمند نهفته است :
1 - لثه ى انسان را نیرومند و محکم مى سازد.
2 - دهان را خوشبو مى کند.
3 - بر نیروى جنسى مى افزاید.
نیز فرمود:
- پیاز بوى دهان را نیکو کند و رنگ چهره را بر افروزد و ((نیروى جنسى )) را تقویت کند.
و باز هم فرمود:
پیاز خستگى را از تن مى زداید و اعصاب را استوار مى کند و میل جنسى را زیاد سازد و بیمارى تب زا را درمان نماید.
این گفتار امام صادق (ع) در قرن دوم هجرى در قرنى که مردم از پزشکى و فیزیولوژى جز اندکى نمى دانستند، ثبت شده است . ولى در این که حقایق علمى در ((لابواتوار)) آشکار مى شود، این گونه گیاهان خوب مى توانند فلسفه ى وجودى خود را به جهانیان عرضه کنند و منافع و خواص خود را در دنیاى تکنولوژى جلوه گر سازند.