یکی از عبادتها و دعاهای معروف که در ماه رجب به انجام آن تأکید شده، اعمال ام داوود است. در کتب حدیث نقل شده، جوانی در عراق که اهل معرفت بود به دست منصور دوانیقی به مدت طولانی در زندان او گرفتار شده بود که نامش داوود بود. مادرش تاب و توان خود را در فراق پسر از دست داده بود، روزی به خدمت امام صادق(علیه السلام) رفت و داستان را نقل کرد و از آن حضرت چاره جویی نمود. حضرت فرمود: آیا میدانی این ماه، ماه رجب است و دعا در آن زود به اجابت میرسد آنچه را که میگویم دقیقاً انجام ده تا فرزندت از زندان رهایی یابد. ام داوود, مــادر هـم شــیـر و رضایى امام صادق (علیه السلام ) است , و محدث بزرگوار على بن موسـى بن جـعـفـربـن طاووس حسنى حسینى معروف به سید بن طاووس و متوفاى 664 هجرى , نویسنده کتاب عظیم اقبال الاعمال ام داوود, را با کنیه ام خالد یاد کرده , او را از جده هاى صالح و مومن و شایسته خود دانسته , و در باب اعمال نیمه رجب خصوصیات و شرح اعمال ام داوود را آورده است .
ابتدا سه روز، سیزدهم، چهاردهم و پانزدهم رجب را روزه بدار و روز پانزدهم هنگام ظهر غسل کن و 8 رکعت نماز به جا بیاور. (کیفیت نماز در مفاتیح الجنان ذکر شده به آن مراجعه کنید). همین که نماز را خواند پس از مدّت کمی پسرش آزاد شد پس از آن ام داوود خدمت امام صادق(علیه السلام) رسید و پس از عرض سلام خبر رهایی پسرش را به او رساند. امام صادق(علیه السلام) فرمود: منصور دوانیقی در یکی از شبها جدّم علی بن ابی طالب (علیه السلام) را در خواب دید که به او هشدار داد: هرچه زودتر فرزندم داوود را آزاد کن و گرنه تو را در آتش می اندازم. منصور هنگامی که آتش را در مقابل خود دید دستور داد که داوود را آزاد کنند.
داسـتـان اعـمـال نـیـمه رجب و دعاى معروف به ام داوود که شیخ صدوق , شیخ طوسى , علامه مـجـلـسى , وسیدبن طاووس , آن را از نظر سند معتبر, واز نظر تاثیر براى رسیدن به حاجت , رفع گرفتارى ها, و برطرف شدن ظلم و ستم دیگران تجربه شده , شناخته اند بدین قرار است :.
دعاى ام داوود.
فـاطـمـه , مادر داوود پسر زاده امام حسن مجتبى (علیه السلام ) و مادر رضاعى امام صادق (علیه السلام ) روایت کرده است : منصور دوانیقى , لشکرى به مدینه فرستاد, و بامحمدبن عبداللّه بن حسن مثنى جنگید, او را و بـرادر او ابـراهـیـم را کـشـت , عـبـداللّه مـحـض , پـدر مـحمد و ابراهیم را با تعدادى از سادات حسنى دستگیر و اسیر کردند, و به بند و زنجیر کشیده بودند, و فرزند من داوود هم در میان آنان بود, که او رااز مدینه به بغداد منتقل نمودند, و به سیاه چال زندان انداختند!.
حـادثه دستگیرى و زندانى بودن فرزندم , که از او اطلاعى نداشتم , و گاهى هم خبر مرگ او را به مـن مى دادند, برایم بسیار تلخ و دردناک بود وروزگارم با اشک و آه و گریه و ناله مى گذشت , و حـتـى بـراى رفع مشکل خود, و اندوه جانکاهى که با آن دست به گریبان بودم , از اشخاص صالح ومومن درخواست مى کردم , براى رفع ناراحتیم دعا کنند.
امـا از دعـاى آنـان هـم نتیجه اى نگرفتم , در حالى که از فرزند اسیر و زندانیم , هر روز خبر تلخ و دردناکى دریافت مى داشتم , یک روز مى گفتند: او راکشته اند, روز دیگر خبر مى آوردند او را لاى دیـوار گـذاشـتـه انـد, و پیوسته برغم و ناراحتى فرساینده من افزوده مى شد, و مصیبت از دست دادن فرزند جوانم , مرا فرتوت و علیل ساخت , و دیگر از دیدن روى او قطع امید کردم !.
به هر حال , روز گار من با سختى و تلخى دردناکى دست به گریبان بود و شب و روزى نداشتم , و براى دیدار فرزندم , دنبال هرراه چـاره اى مى گشـتم , یـک روز با خبر شدم , امـام صادق (علیه السلام ) که با فرزندم داوود از من شیر خورده بود, بیمار شده اسـت , بـه دیدن او شتافتم , از آن حضرت عیادت کردم , هنگامى که مى خواستم از حـضورش مرخص شـوم , فـرمود: از داوود, خبر تازه اى ندارى ؟.
یا شنیدن نام داوود داغ من تازه شد, اشکم سرازیر گردید, و یا آه درد آلودى , ناله سردادم : مولاى من ! فدایت شوم , داوود کجاست ؟ مدت زیادى است از او خبرى ندارم , فرزندم درعراق زندان است , و مـن از دورى او و سـرنـوشـت نـامعلوم او سخت در عذاب و ناراحتى گرفتارم , از شما که برادر رضاعى اوهستى , تقاضا مى کنم , براى نجات و آزادى او دعا کنى .
بارى , امام صادق (علیه السلام ) با مشاهده وضع نگران کننده من , فرمود: چرا تاکنون از دعاى استفتاح غفلت کـرده اى ؟ مـگـر نـمى دانى که بوسیله این دعا, درهاى آسمان گشوده مى شود؟ و فرشتگان الهى دعـاکـننده را مژده اجابت مى دهند, هیچ حاجتمند و دردمند و دعاکننده اى مایوس نمى شود, و خداوند هم پاداش خواننده این دعا را بهشت قرار داده ؟.
آرى , بـا شـنـیدن چنین مژده اى , که با خواندن آن دعا دریافت داشتم , از حضرت سوال کردم : اى مولاى من ! واى فرزند خاندان پاک و معصوم , آن دعا چیست ؟ و آداب آن چگونه است ؟.
امـام صـادق (علیه السلام ) فرمود: اى مادر داوود ماه محترم رجب نزدیک است (ماههاى حرام , که در قرآن کـریـم , بـه عـنوان ماههاى مقدس و محترم مطرح گردیده در بیان امام باقر(علیه السلام ) شوال , ذیقعده , ذیـحـجـه و ماه رجب , معرفى شده اند) و در این ماه مبارک دعا مستجاب مى گردد, همینکه ماه رجب رسید, سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم آن را, که ایام بیض و شبانه روز نورانى نام دارد, روزه بگیر, نزدیک ظهر روز پانزدهم غسل کن , هشت رکعت نماز با رکوع و سجود دقیق و حساب شده انجام بده .
آن گاه حضرت دستور کامل اعمال و آداب دعاى مخصوص را به او تعلیم داد.
ام داوود, مى گوید: من دستور آن حضرت را در باره آن دعا و اعمال بطور دقیق یادداشت کردم , و مـحـضر او را ترک گفتم , تا اینکه ماه رجب فرارسـید, و دستـورهاى امام را طبق آنچه فرمـوده بـود, در هـمـان روزهـا عـمـلى کردم , شب شانزدهم از نیمه گذشته بود, پیغمبر(صلی الله علیه وآله ) و جمعى ازفـرشـتـگـان و پیامبران و صالحانى را که براى آنها دعا و رحمت فرستاده بودم , در خواب دیدم , رسول خدا(صلی الله علیه وآله ) به من فرمود: اى ام داوود این جماعتى را که مشاهده مى کنى , شفیعان تو هستند.
براى تو دعا کرده اند و مژده مى دهند که , حاجت تو برآورده شده است , خداوند ترا مشمول رحمت خـود قـرار داده , مـحـفـوظ مـى دارد, فـرزنـد تـرا هـم حفظ مى کند, و او را سالم به آغوش تو بر مى گرداند.
آرى , خـواب خـوش و لـذت بخشى دیده بودم , پیامبر و اولیا الهى را درخواب ملاقات کردم , آنان بـمـن وعـده آزادى و آمدن فرزندم رادادند,همینکه سیاهى شب از پهنه زمین دامن جمع کرد, و طـلوع خورشید به چهره هستى نور طلائى پاشید, بخاطر وعده پیامبر و نور امیدى که دردل غم زده ام روشـن گـردیـده بود, حال و حیات تازه اى یافته بودم , ساعتها پس از دیگرى بر روزگارم مى گذشت و همچنان نور امید وجودم را گرمترمى کرد, و از فاصله زمانى که پیغمبر(صلی الله علیه وآله ) به من مـژده آمدن فرزندم را داده بود, به اندازه ایکه یک سوارتیزرو بتواند از عراق به مدینه آید, گذشته بودکه ناگاه در خانه باز شد, و فرزندم به من وارد گردید!.
بـارى , داوود زنـدانـى و دور از وطـن به آغوشم بازگشت , و آن گاه که از وضع روزگار و نحوه آزادى او جویا شدم , برایم توضیح داد: مادر! من درزندان بغداد بودم , دست و پایم را به بند کشیده بودند, در فشار بندهاى آهنین و زندان تنگ و تاریک , روزگار تلخ و دردناکى داشتم , اما همینکه نیمه رجب گذشت , شب شانزدهم در خواب دیدم , بلندیها و ناهمواریهاى زمین برایم هموار شده , و تـرا کـه روى قـطعه حصیرى نشسته بودى و نمازمى خواندى و برایم دعا مى کردى و اطراف ترا چند نفر گرفته و با دست و سر بسوى آسمان , در حال تسبیح و ذکر خدا بودند, مى توانم ببینم .
به هر حال , من آن صحنه را در خواب دیدم , و آن شخصیت نورانى را هم که فهمیدم جد ما رسول خـداسـت مـشـاهده کردم , و به من هم فرمود: اى پسر پیرزن صالح ! ناراحت نباش , خداوند دعاى مادرت را در حق تو مستجاب گردانیده است .
هـمـینکه از خواب بیدار شدم , ماموران منصور دوانیقى به زندان آمدند, سراغ مرا گرفتند, همان شبانه مرا نزد او بردند.
او دستور داد غل و زنجیر را از دست و گردنم باز کردند, مبلغ ده هزار دینار به من داد, مهربانى و شفقت کرد, ماموران او همان شبانه مرا به شترى سوار کردند, و به مدینه رسانیدند!.
فـاطـمـه , یعنى ام داوود مى گوید: آن گاه داوود را نزد امام صادق (علیه السلام ) بردم , و آن حضرت براى فرزندم توضیح داد: علت آزادى تو از زندان این بود که ,منصور دوانیقى , على (علیه السلام ) را در خواب دیده بـود, و آن حـضرت فرموده بود: اگر فرزند مرا آزاد نکنى , ترا در آتش خواهم انداخت , منصور هم درحالى که لهیب آتش را نزد خود مشاهده مى کرد, ناچار به آزادى تو اقدام کرد!.
بعد از آزادى فرزند, ام داوود مى گوید: از امام صادق (علیه السلام ) سوال کردم : اى مولاى من ! آیا این دعا را در غیر ماه رجب هم مى توان خواند؟ آن حضرت فرمود: اگر روز عرفه با جمعه هماهنگ شود, این دعا را مى توان خواند, وهرکس هم به این دعا اقدام کند, پس از پایان , خداوند او را مشمول غفران و آمرزش خود قرار مى دهد.
ایـن بـود سـرگـذشـت فاطمه دختر عبداللّه , معروف به ام داوود, یا ام خالد, و حدیثى که از امام صادق (علیه السلام ) روایت کرده , و نتیجه ایکه از دعا و آموزش آن حضرت بدست آورده بود.
یکی از عبادتها و دعاهای معروف که در ماه رجب به انجام آن تأکید شده، اعمال ام داوود است. در کتب حدیث نقل شده، جوانی عراقی به نام داوود که اهل معرفت بود به دست منصور دوانیقی به مدت طولانی در زندان گرفتار شده بود .
مادرش تاب و توان خود را در فراق پسر از دست داده بود، روزی به خدمت امام صادق(علیه السلام) رفت و داستان را نقل کرد و از آن حضرت چاره جویی نمود. حضرت فرمود: آیا میدانی این ماه، ماه رجب است و دعا در آن زود به اجابت میرسد آنچه را که میگویم دقیقاً انجام ده تا فرزندت از زندان رهایی یابد.
فـاطـمـه، مادر داوود پسر زاده امام حسن مجتبى (علیه السلام ) و مادر رضاعى امام صادق (علیه السلام ) است و محدث بزرگوار على بن موسـى بن جـعـفـربـن طاووس حسنى حسینى معروف به سید بن طاووس و متوفاى 664 هجرى، نویسنده کتاب عظیم اقبال الاعمال ام داوود، را با کنیه ام خالد یاد کرده،و او را از جده هاى صالح و مومن و شایسته خود دانسته و در باب اعمال نیمه رجب خصوصیات و شرح اعمال ام داوود را آورده است.
ابتدا سه روز، سیزدهم، چهاردهم و پانزدهم رجب را روزه بدار و روز پانزدهم هنگام ظهر غسل کن و 8 رکعت نماز به جا بیاور. (کیفیت نماز در مفاتیح الجنان ذکر شده به آن مراجعه کنید). همین که نماز را خواند پس از مدّت کمی پسرش آزاد شد. پس از آن ام داوود خدمت امام صادق(علیه السلام) رسید و پس از عرض سلام خبر رهایی پسرش را به او رساند.
امام صادق(علیه السلام) فرمود: منصور دوانیقی در یکی از شبها جدّم علی بن ابی طالب (علیه السلام) را در خواب دید که به او هشدار داد: هرچه زودتر فرزندم داوود را آزاد کن و گرنه تو را در آتش می اندازم. منصور هنگامی که آتش را در مقابل خود دید دستور داد که داوود را آزاد کنند.
گفتنی است اعـمـال نـیـمه رجب و دعاى معروف به ام داوود که شیخ صدوق، شیخ طوسى، علامه مـجـلـسى وسیدبن طاووس آن را از نظر سند معتبر واز نظر تاثیر براى رسیدن به حاجت، رفع گرفتارى ها و برطرف شدن ظلم و ستم دیگران تجربه شده و معتبر شناخته اند .
1. این الرجبیون؟
ابراهیم عبدی – جامعه خبری تحلیلی الف
... در صحرای محشر بیرقی افراشته می شود و همه مردم از اولین و آخرین زیر لواء آن قرار می گیرند، بااینکه وادی بسیار وسیع است، اما جای سوزن انداختن نیست و مردم مانند تیر در ترکش به سختی در کنار هم قرار گرفته اند (1)، همه سر در گریبان حسرت فروبرده اند و عرق شرم از سر و رویشان میچکد و البته زمین نیز همچنان بیقرار حادثهای در شرف وقوع است(2)، گنهکاران و فریب خوردگان قرار ندارند و اهمال کاران و غفلت زدگان چون گنگ خواب دیده حیرت زده اند...
جملگی در انتظار موعد رسیدگی به نامه اعمال تک تک بندگان هستند که ناگهان منادی ندا سر می دهد که «أینالرجبیون»، اهل ماه رجب کجایید؟
جمعی بر میخیزند که چهرهشان چون قرص تمام ماه درخشان است، صفوف پریشان و متحیر اهل محشر را می شکافند و در پیشگاه حقیقت هستی و مالک این روز می ایستند. منادی، ندا سر می‌دهد که بهشت بر شما گوارا باد و ایشان با آرامشی رشک برانگیز به سمت مامن الهی حرکت می نمایند که زمزمه ای برمی خیزد که: "اینها چه کسانی بودند که چنین با احترام و آسان از صراط گذشتند؟"
یکی از همان سیرتان پاسخ می گوید که: ما رجبیون هستیم، زنان و مردانی که وقتی ماه رجب با تمام رحمتش بر ما سایه افکند با روی گشاده به استقبالش رفتیم، روزهایی از آن را روزه گرفتیم و شبهایش را به عبادت صاحبش گذراندیم(3). از همین روست که در این روز که نه ثروت های اندوختهتان در دنیا و نه فرزنددان برومندتان به کارتان نمی آیند (4) نجاتمان بخشید و مقام شفاعتمان داد(5)، ما در ماه او که همان ماه رجب است از بذل مال دریغ نورزیم، تا برای آخرت خویش توشهای فرستاده باشیم و خداوند بخشاینده به پاس این عملها مقامی مرحمت فرمود، که نه چشمی دیده و نه گوشی شنیده است(6) ...
... دروازههای مهر و مهربانی باز شده است و سفیر مهربانی حضرت حق بشارت می دهد که :"ای مردم، خدا همراه با برکت و رحمت و مغفرت رو به سوی شما آورده و درهای رحمت در این ماه گشوده است"، پس کسانی که پس از گشایش، در آن را می بندند چه عذری دارند؟
ای دوست بدان که :«رجب» نام نهری است در بهشت که از شیر سفید تر است و از عسل شیرین تر. پس هر کس روزی از ماه رجب را روزه بگیرد، از آن نهر سیراب خواهد شد . به فرموده نبی: « ماه رجب ، ماه خداست در غایت حرمت و فضیلت. اگر کسی روزی از این ماه را روزه بگیرد خدای را خشنود و شعله غضب الهی را خاموش نموده است و دری از درهای جهنم به روی او بسته می شود . ماه رجب ماه استغفار امت من است . رجب را اصّب نیز نامیده اند زیرا که در این ماه ، رحمت خدا بر امت من ریزش می یابد .»
1- بحارالانوار، ج 7، ص 111
2- نهجالبلاغه، خطبه 102
3- ثمرات الحیاط، ص 451، پیامبر اکرو (ص)
4- قرآن کریم، شعرا؛ آیه 88
5- ثمرات الحیاط، ص 252
6- بحارالانوار، ج 20
2. در فضیلت و اعمال ماه رجب – سایت تبیان
ماه رجب و ماه شعبان و ماه رمضان شرافت زیادی دارند و در فضیلت آنها روایات بسیاری وارد شده است. از حضرت رسول صلى الله علیه و آله روایت شده که: ماه رجب ماه بزرگ خدا است و ماهى در حرمت و فضیلت به آن نمىرسد و جنگیدن با کافران در این ماه حرام است و رجب ماه خدا است و شعبان ماه من است و ماه رمضان ماه امت من است کسى که یک روز از ماه رجب را روزه دارد موجب خشنودى خدای بزرگ می‌گردد و غضب الهى از او دور گردد و درى از درهاى جهنم بر روى او بسته گردد.
از حضرت موسى بن جعفر علیهماالسلام روایت است که: هر کس یک روز از ماه رجب را روزه بگیرد، آتش جهنم یک سال، از او دور شود و هر کس سه روز از آن را روزه دارد بهشت او را واجب گردد.
و همچنین فرمود که: رجب نام نهرى است در بهشت از شیر سفیدتر و از عسل شیرینتر. هر کس یک روز از رجب را روزه بگیرد البته از آن نهر بیاشامد.
از حضرت صادق علیه السلام روایت است که حضرت رسول صلى الله علیه و آله فرمود که: ماه رجب ماه استغفار امت من است پس در این ماه بسیار طلب آمرزش کنید که خدا آمرزنده و مهربان است و رجب را "أصب" مىگویند زیرا که رحمت خدا در این ماه بر امت من بسیار ریخته مىشود پس بسیار بگوئید: «أَسْتَغْفِرُ اللهَ وَ أَسْأَلُهُ التَّوْبَةَ».
و ابن بابویه به سند معتبر از سالم روایت کرده است که گفت: رفتم به خدمت حضرت صادق علیه السلام در اواخر ماه رجب که چند روز از آن مانده بود چون نظر مبارک آن حضرت بر من افتاد فرمود که آیا در این ماه روزه گرفتهاى؟ گفتم نه والله اى فرزند رسول خدا. فرمود که آنقدر ثواب از تو فوت شده است که قدر آن را به غیر خدا کسى نمىداند به درستى که این ماهى است که خدا آن را بر ماههاى دیگر فضیلت داده و حرمت آن را عظیم نموده و براى روزه داشتن آن گرامى داشتن را بر خود واجب گردانیده است.
پس گفتم یابن رسول الله اگر در باقیمانده این ماه روزه بدارم آیا به بعضى از ثواب روزهداران آن نائل مىگردم؟ فرمود: اى سالم هر که یک روز از آخر این ماه را روزه بدارد خدا او را ایمن گرداند از شدت سکرات مرگ و از هول بعد از مرگ و از عذاب قبر و هر که دو روز از آخر این ماه روزه دارد بر صراط به آسانى بگذرد و هر که سه روز از آخر این ماه را روزه دارد ایمن گردد از ترس بزرگ روز قیامت و از شدت‌ها و هول‌هاى آن روز و برات بیزارى از آتش جهنم به او عطا کنند. و بدان که از براى روزه ماه رجب فضیلت بسیار وارد شده است و روایت شده که اگر شخصی قادر بر آن نباشد هر روز صد مرتبه این تسبیحات را بخواند تا ثواب روزه آن را دریابد: سُبْحَانَ الْإِلَهِ الْجَلِیلِ سُبْحَانَ مَنْ لا یَنْبَغِى التَّسْبِیحُ إِلا لَهُ سُبْحَانَ الْأَعَزِّ الْأَکْرَمِ سُبْحَانَ مَنْ لَبِسَ الْعِزََّ وَ هُوَ لَهُ أَهْلٌ .
اعمال مشترک ماه مبارک رجب
اینها اعمالی است که انجام دادن آنها متعلق به همه ماه است و اختصاصى به روز معینی ندارد و آن چند مورد است :
1- در تمام ایام ماه رجب دعای ذیل را که روایت شده امام زین العابدین علیه السلام در حجر در غره خواندند، خوانده شود:
"یَا مَنْ یَمْلِکُ حَوَائِجَ السَّائِلِینَ وَ یَعْلَمُ ضَمِیرَ الصَّامِتِینَ لِکُلِّ مَسْأَلَةٍ مِنْکَ سَمْعٌ حَاضِرٌ وَ جَوَابٌ عَتِیدٌ اللَّهُمَّ وَ مَوَاعِیدُکَ الصَّادِقَةُ وَ أَیَادِیکَ الْفَاضِلَةُ وَ رَحْمَتُکَ الْوَاسِعَةُ فَأَسْأَلُکَ أَنْ تُصَلِّىَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تَقْضِىَ حَوَائِجِى لِلدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ إِنَّکَ عَلَى کُلِّ شَىْءٍ قَدِیرٌ ."
2- دعایی را که از حضرت صادق علیه السلام روایت شده، خوانده شود:
«خَابَ الْوَافِدُونَ عَلَى غَیْرِکَ وَ خَسِرَ الْمُتَعَرِّضُونَ إِلا لَکَ وَ ضَاعَ الْمُلِمُّونَ إِلا بِکَ وَ أَجْدَبَ الْمُنْتَجِعُونَ إِلا مَنِ انْتَجَعَ فَضْلَکَ بَابُکَ مَفْتُوحٌ لِلرَّاغِبِینَ وَ خَیْرُکَ مَبْذُولٌ لِلطَّالِبِینَ وَ فَضْلُکَ مُبَاحٌ لِلسَّائِلِینَ وَ نَیْلُکَ مُتَاحٌ لِلْآمِلِینَ وَ رِزْقُکَ مَبْسُوطٌ لِمَنْ عَصَاکَ وَ حِلْمُکَ مُعْتَرِضٌ لِمَنْ نَاوَاکَ عَادَتُکَ الْإِحْسَانُ إِلَى الْمُسِیئِینَ وَ سَبِیلُکَ الْإِبْقَاءُ عَلَى الْمُعْتَدِینَ اللَّهُمَّ فَاهْدِنِى هُدَى الْمُهْتَدِینَ وَ ارْزُقْنِى اجْتِهَادَ الْمُجْتَهِدِینَ وَلا تَجْعَلْنِى مِنَ الْغَافِلِینَ الْمُبْعَدِینَ وَ اغْفِرْ لِى یَوْمَ الدِّینِ .»
3- از حضرت صادق علیه السلام روایت شده که در ماه رجب این خوانده شود:
«اللَّهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ صَبْرَ الشَّاکِرِینَ لَکَ وَ عَمَلَ الْخَائِفِینَ مِنْکَ وَ یَقِینَ الْعَابِدِینَ لَکَ اللَّهُمَّ أَنْتَ الْعَلِىُّ الْعَظِیمُ وَ أَنَا عَبْدُکَ الْبَائِسُ الْفَقِیرُ أَنْتَ الْغَنِىُّ الْحَمِیدُ وَ أَنَا الْعَبْدُ الذَّلِیلُ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ امْنُنْ بِغِنَاکَ عَلَى فَقْرِى وَ بِحِلْمِکَ عَلَى جَهْلِى وَ بِقُوَّتِکَ عَلَى ضَعْفِى یَا قَوِىُّ یَا عَزِیزُ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الْأَوْصِیَاءِ الْمَرْضِیِّینَ وَ اکْفِنِى مَا أَهَمَّنِى مِنْ أَمْرِ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.»
قابل توجه است که ادعیه دیگری نیز برای این ماه عزیز ذکر شده است که می‌توانید به مفاتیح الجنان مبحث اعمال ماه رجب رجوع نمایید .
4- از حضرت رسول اکرم صلى الله علیه و آله روایت شده که: هر کس در ماه رجب صد مرتبه بگوید: «أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ الَّذِى لا إِلَهَ إِلا هُوَ وَحْدَهُ لا شَرِیکَ لَهُ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ» و آن را به صدقه ختم فرماید حق تعالى براى او به رحمت و مغفرت و کسى که چهار صد مرتبه بگوید بنویسد براى او اجر صد شهید عطا فرماید.
5- از نبی مکرم اسلام روایت است: کسى که در ماه رجب هزار مرتبه "لا إِلَهَ إِلا اللهُ" بگوید خداوند عز و جل براى او صد هزار حسنه عطا کند و براى او صد شهر در بهشت بنا فرماید .
6- روایت است کسى که در رجب در صبح هفتاد مرتبه و در شب نیز هفتاد مرتبه بگوید "أَسْتَغْفِرُ اللهَ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ" و پس از اتمام ذکر، دست‌ها را بلند کند و بگوید: "اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِى وَ تُبْ عَلَىَّ" اگر در ماه رجب بمیرد خدا از او راضى باشد و به برکت ماه رجب، آتش او را مس نکند .
7- در کل این ماه هزار مرتبه ذکر: أَسْتَغْفِرُ اللهَ ذَا الْجَلالِ وَ الْإِکْرَامِ مِنْ جَمِیعِ الذُّنُوبِ وَ الْآثَامِ " گفته شود؛ تا خداوند رحمان او را بیامرزد .
8- سید بن طاووس در اقبال از حضرت رسول اکرم صلى الله علیه و آله فضیلت بسیاری براى خواندن سوره قل هو الله أحد نقل کرده است که ده هزار مرتبه یا هزار مرتبه یا صد مرتبه در این ماه تلاوت شود. و نیز روایت کرده که هر کس در روز جمعه ماه رجب صد مرتبه سوره قل هو الله أحد را بخواند براى او در قیامت نورى شود که او را به بهشت بکشاند .
9- سید بن طاووس از حضرت رسول صلى الله علیه و آله روایت کرده که: هر کس در روز جمعه ماه رجب، مابین نماز ظهر و عصر، چهار رکعت نماز بگزارد و در هر رکعت حمد یک مرتبه و آیة الکرسى هفت مرتبه و قل هو الله أحد پنج مرتبه بخواند، و سپس ده مرتبه بگوید: «أَسْتَغْفِرُ اللهَ الَّذِى لا إِلَهَ إِلا هُوَ وَ أَسْأَلُهُ التَّوْبَةَ» حق تعالى براى او از روزى که این نماز را گزارده تا روزى که بمیرد هر روزى هزار حسنه به او عطا فرماید، و او را به هر آیه‌ای که خوانده شهرى در بهشت از یاقوت سرخ و به هر حرفى قصرى در بهشت از دُرّ سفید دهد و تزویج فرماید او را حورالعین و از او راضى شود .
10- سه روز از این ماه را که پنجشنبه و جمعه و شنبه باشد روزه گرفته شود. زیرا که روایت شده هر کس در یکى از ماههاى حرام، این سه روز را روزه بدارد حق تعالى براى او ثواب نهصد سال عبادت بنویسد.
11- از حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله روایت است که: هر کس در یک شب از شب‌هاى ماه رجب ده رکعت نماز به این نحو که در هر رکعت حمد و قل یا ایها الکافرون یک مرتبه و توحید سه مرتبه بخواند، خداوند گناهان او را می‌آمرزد.
3- این الرجبیون؟ - سایت سه نقطه
ماه مبارک رجب آمده تا دلهای مجذوب را به میهمانی شعبان ببرد. رجب واقعاً ماه خداست. ماهی که تلنگری به دلت میخورد که معبودت را چگونه می پرستی و.... خوشا به حال آنانکه رجب را از پیشگاه معبود شروع کردند و به سوی نور شتافتند.
هلال ماه رجب، زندگی و تولـدی دوباره را بـه عاشقان نوید می دهد. ماه رجـب فصل جدیدی در کتاب زندگی می گشاید که از عطر دل انگیز نیایش سرشار است. پیامبر رحمت (صلی الله علیه و آله) با دیدن هلال ماه مبارک رجب، دست به دعا بر می داشت و پس از حمد و ثنای الهی، سی بار تکبیر و لااله الا اللّه می گفت و می فرمود: ماه رجب، ماه استغفار برای امت من است. در این ماه بسیار طلب آمرزش کنید که خداوند آمرزنده مهربان است.
در ماه رجب فرشته ای تا صبح اینگونه ندا می دهد: خوشا به حال رجبیّون، خوشا به حال آنان که والایی ماه رجب را دریافته اند، خوشا به حال آنان که از برکت ماه رجب نصیبی اندوخته اند.
پوینده طریق بندگی و سالک راه ملکوت و رهسپار وادی معرفت و چشم انتظار بهار طاعت و مشتاق دعا و مناجات و مسئلت که شیر روز و زاهدی در دل ظلمت است و با اقلیم توحید آشنایی دارد و از جام محبت و دلدادگی جرعه هایی جانبخش نوشیده و طالب قرب، کرامت، تعالی و فضیلت می باشد گاه رسیدن پر برکت سال همچون رجب، شعبان و رمضان همچون انسان هایی تشنه و مشتاق در انتظار گمشده آشنای خود در این مواقع بسر می برد تا از آب گوارا و نوشین حیات و معنویت سیراب شده و روح و روان خود را جانی نوین و طیب و طاهر ببخشد و با نظافت خانه دل و آراستن درون، خود را برای میهمانی خدا و درک لیله القدر ماه مبارک مهیا کند.
آنان که در وادی مراقبه و شهود در محضر خدای متعال گام برمی دارند چه خوب قدر چنین ایامی را می دانند و بسیار سخت تر و هوشیارتر و جدی تر از دنیاطلبان، به دنبال آن هستند تا مبادا سودی فانی و متاعی ارزانی از این نشئه از دستشان بیرون رود، مراقبند تا نکند نفعی باقی و تجارتی راقی برای آخرت، از کفشان ربوده گردد که زیان و نقصان را در این می بینند. بر کسی که می خواهد به تصفیه درون بپردازد لازم است که برای دستیابی به خرسندی خداوند تمامی توش و توان خود را به کار گیرد و برای خالص نمودن اعمال و احوال خویش و مصون نگه داشتن آنها از هر گزندی، در ایام ماه رجب مبادرت ورزد که اگر بنده ای به اندک عملی به این شیوه و با این خصوصیات توفیق یابد او را کفایت می کند، زیرا پاداشی که پروردگار برای عمل ناب و عاری از آلودگی خودخواهی و شرک و نفاق، در نظر گرفته از حساب و شماره بیرون است.
از امام صادق(ع) نقل شده که پیامبر ختمی مرتبت، حضرت محمد مصطفی (ص) فرمود:
ماه رجب، ماه خداست در غایت حرمت و فضیلت. اگر کسی روزی از این ماه را روزه بگیرد خدای را خشنود و شعله غضب الهی را خاموش نموده است و دری از درهای جهنم به روی او بسته می شود. رجب ماه استغفار امت من است، پس در این ماه طلب آمرزش کنید که خداوند آمرزنده و مهربان است و رجب را ((اصب)) می گویند زیرا که رحمت خداوند در این ماه بر امت من بسیار ریخته می شود، پس بسیار بگوئید استغفر الله و اسئله التوبه.
اولین شب جمعه ماه رجب را لیلة الرغائب نامند. در این شب ملائک بر زمین نزول می کنند. برای این شب عملی از رسول خدا صلی الله علیه و آله ذکر شده است که فضیلت بسیاری دارد و بدین قرار است:
روز پنج شنبه اول آن ماه - در صورت امکان و بلا مانع بودن- روزه گرفته شود. چون شب جمعه شد، ما بین نماز مغرب و عشاء دوازده رکعت نماز اقامه شود که هر دو رکعت به یک سلام ختم می شود و در هر رکعت یک مرتبه سوره حمد، سه مرتبه سوره قدر، دوازده مرتبه سوره توحید خوانده شود. و چون دوازده رکعت به اتمام رسید، هفتاد بار ذکر "اللهم صل علی محمد النبی الامی و علی آله" گفته شود. پس از آن در سجده هفتاد بار ذکر "سبوح قدوس رب الملائکة و الروح" گفته شود. پس از سر برداشتن از سجده، هفتاد بار ذکر "رب اغفر وارحم و تجاوز عما تعلم انک انت العلی الاعظم" گفته شود. در اینجا می توان حاجت خود را از خدای متعال درخواست نمود. ان شاء الله به استجابت می رسد. پیامبر اکرم صلوات الله علیه در فضیلت این نماز می فرماید: کسی که این نماز را بخواند، شب اول قبرش خدای متعال ثواب این نماز را با زیباترین صورت و با روی گشاده و درخشان و با زبان فصیح به سویش می فرستد. پس او به آن فرد می گوید: ای حبیب من، بشارت بر تو باد که از هر شدت و سختی نجات یافتی. میّت می پرسد تو کیستی؟ به خدا سوگند که من صورتی زیباتر از تو ندیده ام و کلامی شیرین تر از کلام تو نشنیده ام و بویی، بهتر از بوی تو نبوئیده ام. آن زیباروی پاسخ می دهد: من ثواب آن نمازی هستم که در فلان شب از فلان ماه از فلان سال به جا آوردی. امشب به نزد تو آمده ام تا حق تو را ادا کنم و مونس تنهایی تو باشم و وحشت را از تو بردارم و چون در صور دمیده شود و قیامت بر پا شود، من سایه بر سر تو خواهم افکند.
زیارت رجبیه؛ در تعقیبات نمازهاى روز و شب در این ماه
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ
به نام خداى بخشاینده مهربان
یا مَنْ اَرْجُوهُ لِکُلِّ خَیْرٍ وَ آمَنُ سَخَطَهُ
اى که براى هر خیرى به او امید دارم و از خشمش
عِنْدَ کُلِّ شَرٍّ یا مَنْ یُعْطِى الْکَثیرَ بِالْقَلیلِ یا مَنْ یُعْطى مَنْ سَئَلَهُ یا
در هر شرى ایمنى جویم اى که مى دهد (عطاى ) بسیار در برابر (طاعت ) اندک اى که عطا کنى به هرکه از تو خواهد اى
مَنْ یُعْطى مَنْ لَمْ یَسْئَلْهُ وَمَنْ لَمْ یَعْرِفْهُ تَحَنُّناً مِنْهُ وَرَحْمَةً اَعْطِنى
که عطا کنى به کسى که از تو نخواهد و نه تو را بشناسد از روى نعمت بخشى و مهرورزى عطا کن به من
بِمَسْئَلَتى اِیّاکَ جَمیعَ خَیْرِ الدُّنْیا وَجَمیعَ خَیْرِ الاْخِرَةِ وَاصْرِفْ عَنّى
به خاطر درخواستى که از تو کردم همه خوبى دنیا و همه خوبى و خیر آخرت را و بگردان از من
بِمَسْئَلَتى اِیّاکَ جَمیعَ شَرِّ الدُّنْیا وَشَرِّ الاْخِرَةِ فَاِنَّهُ غَیْرُ مَنْقُوصٍ ما اَعْطَیْتَ
به خاطر همان درخواستى که از تو کردم همه شر دنیا و شر آخرت را زیرا آنچه تو دهى چیزى کم ندارد (یا کم نیاید) و
وَ زِِدْنى مِنْ فَضْلِکَ یا کَریمُ
بیفزا بر من از فضلت اى بزرگوار
یا ذَاالْجَلالِ وَالاِْکْرامِ یا ذَاالنَّعْماَّءِ
اى صاحب جلالت و بزرگوارى اى صاحب نعمت
وَالْجُودِ یا ذَاالْمَنِّ وَالطَّوْلِ حَرِّمْ شَیْبَتى عَلَى النّار.ِ
و جود اى صاحب بخشش و عطا، حرام کن محاسنم را بر آتش دوزخ.
التماس دعا
فضائل ماه رجب و لیلة الرغائب
هفتمین ماه از سال هجری قمری رجب نام دارد که نباید فضیلت آن را به بوته فراموشی سپرد زیرا در میان ماههای دوازده گانه تنها و بدون ائتلاف با ماههای دیگر از حرمت و قداست برخوردار می باشد، در واقع چهار ماه در قرآن کریم با تعبیر «حرم» یعنی برخوردار از حرمت یاد شده است که یکی از آنها فرد است که رجب نام دارد و در آن قتال و کشتار حرام می باشد.
رسول اکرم (صلّی الله علیه و آله و سلّم) فرموده اند: «رجب ماه بزرگ خداست و هیچ ماهی در حرمت و فضیلت به پایه آن نمی رسد و قتال با کافران در این ماه حرام است، آگاه باشید که رجب ماه پروردگار است و شعبان ماه من و ماه رمضان ماه امت من است و اگر کسی در ماه رجب حتی یک روز روزه بدارد خدا را از خود خشنود ساخته و خشم الهی از او دور می‌گردد .»
امام هفتم (علیه السّلام) فرموده اند: رجب نام نهری است در بهشت که از شیر، سفیدتر و از عسل، شیرینتر است; هر کس یک روز از آن را روزه بدارد خداوند از آن نهر به او بیاشامد.
از امام صادق (علیه السّلام) نقل شده که حضرت محمد (صلّی الله علیه و آله و سلّم) فرمود: رجب ماه استغفار امت من است، پس در این ماه طلب آمرزش کنید که خداوند آمرزنده و مهربان است و رجب را «اصب» میگویند زیرا که رحمت خداوند در این ماه بر امت من بسیار ریخته می‌شود پس بسیار بگوئید استغفر الله و اسئله التوبة.
در حدیث است که حضرت نوح(علیه السّلام) روز اول این ماه سوار بر کشتی شد و نجات یافت و فرمودند: کسانی که با او هستند روزه بدارند و هر که این روز را روزه بدارد آتش عذاب یک سال از او دور می شود و نیز طبق سخن حضرت صادق(علیه السّلام) خواندن زیارت امام حسین(علیه السّلام) در روز اول این ماه مستحب و تأکید شده است.
پیامبر(صلّی الله علیه و آله و سلّم) فرمودند: رجب برای امّت من ماه استغفار است پس در این ماه به محضر پروردگار از گناهان خویش پوزش طلبید که خداوند بخشنده ای مهربان است.
امام صادق(علیه السّلام) فرمود: روزه بیست و هفتم رجب را از دست مده که آن روزی است که مقام نبوّت به محمّد(صلّی الله علیه و آله و سلّم) داده شد و ثواب آن برای شما به اندازه ثواب شصت ماه است.
نامهای رجب
ماه رجب، به دلیل برخورداری از مزایای گوناگون و توجه به ابعاد معنوی آن، نامهای دیگری نیز دارد؛ نامهایی مثل ماه آمرزش خواهی (شهرُ الاستغفار)؛ ماه تک (رَجَبُ الفَرد) به دلیل تنها واقع شدن و جدا شدن آن از سایر ماههای حرام؛ سرشار (رَجَبُ الاَصَبّ) به دلیل نزول سرشار رحمت الهی؛ ماه امیرمؤمنان (شهرُ امیرِالمؤمنین)، ریسمان الهی و اَصَمْ یعنی برخوردار از فضیلتهای بسیار.
مناسبتهای رجب
ماه رجب، از ماههای بزرگی است که طلوع سه امام معصوم، امام علی علیه السلام ، امام محمد باقر علیه السلام و امام جواد علیه السلام را در آن شاهدیم و شروع بزرگ ترین جنبش تاریخ بشری، یعنی برانگیخته شدن پیام آور مهر و محبت، محمد مصطفی (صلی الله علیه و آله و سلّم) برای هدایت و سعادت انسانها، در آن اتفاق افتاده است. یاد و نام پیشوایان شهید این ماه، حضرت امام موسی کاظم علیه السلام و امام هادی علیه السلام و نیز پیام آور کربلا، زینب کبری علیه السلام گرما بخش دلهای مؤمنان است و نیمه رجب هم، پذیرای معتکفان کوی دوست خواهد بود و شاهدِ خلوتِ مشتاقان
فلسفه ماههای حرام
ماه رجب، یکی از چهار ماه حرام است که در آن از جنگ و خونریزی نهی شده است. تحریم جنگ در این چهار ماه، یکی از راههای پایان دادن به جنگهای طولانی و وسیله ای برای دعوت به صلح و آرامش بود؛ زیرا هنگامی که جنگجویان چهار ماه از سال اسلحه را بر زمین گذاشته و صدای چکاچک شمشیرها خاموش گردد و مجالی برای تفکر و اندیشه به وجود آید، احتمال پایان یافتن جنگ بسیار زیاد است. اسلام در هر سال برای پیروان خود یک آتش بس چهارماهه اعلام میدارد که این خود نشانه روح صلح طلبی اسلام است. البته اگر دشمن بخواهد از این قانون اسلامی سوء استفاده کند و حریم ماههای حرام را بشکند، اجازه مقابله به مثل به مسلمانان داده شده است.
لیلة الرغائب ( شب آرزوها )
از جمله شبهای بزرگ و با عظمت ماه رجب شب جمعه اول این ماه است.معروف به لیلة الرغائب، اعمال مخصوصی در این شب ذکر شده که به واسطه آن اعمال برکات و پاداش فراوان بر انسان سرازیر می‌شود.
رغائب جمع رغیبه است به معنی «امرٌ مرغوب فیه عکاء کثیر» یعنی شبی که در آن عطاها و مواهب فراوان بدست می آید در حدیث است شب جمعه اول این ماه احیاء و بیداری و نیایش فضیلت ویژه دارد و موجب دستیابی به عطایای ارزشمند حضرت پروردگار است، در حدیث است که رسول خدا(صلّی الله علیه و آله و سلّم) فرمود: ملائکه این شب را به این نام نهادند و محدثان در کتابهای دعا نمازی با کیفیت مخصوصی در این شب ذکر کرده اند که پیامبر(صلّی الله علیه و آله و سلّم) فرمود: هر کس این نماز را در این شب انجام دهد ثواب این نماز به نیکوترین صورت با روی خندان و درخشان و با زبانی فصیح در شب اول قبر در حضور این فرد ظاهر شود و به او می گوید: ای دوست من مژده می دهم تو را که از هر شدّت و سختی نجات یافتی، نمازگزار میگوید: تو کیستی که من تاکنون چنین صورتی زیبا با چنین جلوه ای ندیدم و سخنی شیرینتر از کلام تو نشنیده ام و بویی بهتر از بوی تو نبوئیدم در پاسخ میگوید: من همان نماز لیلة الرغائبم که شما انجام دادی. امشب آمده ام نزدت باشم تا حق را ادا کنم و مونس تنهایی تو باشم و وحشت را از تو بردارم و چون در صور دمیده شود من در عرصه قیامت سایه بر سر تو خواهم افکند پس خوشحال باش که خیر از تو معدوم نخواهد شد.
کیفیت اعمال لیلة الرغائب
روز پنج شنبه اول آن ماه روزه گرفته شود. چون شب جمعه شد مابین نماز مغرب و عشاء دوازده رکعت نماز اقامه شود که هر دو رکعت به یک سلام ختم می شود و در هر رکعت یک مرتبه سوره حمد، سه مرتبه سوره قدر، دوازده مرتبه سوره توحید خوانده شود. و چون دوازده رکعت به اتمام رسید، هفتاد بار ذکر" اللهم صل علی محمد النبی الامی و علی آله" گفته شود. پس از آن در سجده هفتاد بار ذکر "سبوح قدوس رب الملائکة والروح" گفته شود. پس از سر برداشتن از سجده، هفتاد بار ذکر "رب اغفر وارحم و تجاوز عما تعلم انک انت العلی الاعظم" گفته شود. دوباره به سجده رفته و هفتاد مرتبه ذکر "سبوح قدوس رب الملائکة والروح" گفته شود. در اینجا می توان حاجت خود را از خدای متعال درخواست نمود. ان شاء الله به استجابت می رسد
سیزدهم ماه رجب و اعمال اعتکاف
از جمله فضیلت ماه رجب آن است که ایام البیض در آن واقع شده یعنی روز سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم و اعتکاف برای خدا و روزه داری، در آموزه های دینی بر آن تأکید و سفارش شده است.
و نیز ولادت حضرت امیرالمؤمنین علی(علیه السّلام) در روز سیزدهم همین ماه واقع شده.
اعمال ام داوود
یکی از عبادتها و دعاهای معروف که در ماه رجب به انجام آن تأکید شده، اعمال ام داوود است. در کتب حدیث نقل شده، جوانی در عراق که اهل معرفت بود به دست منصور دوانیقی به مدت طولانی در زندان او گرفتار شده بود که نامش داوود بود. مادرش تاب و توان خود را در فراق پسر از دست داده بود، روزی به خدمت امام صادق(علیه السّلام) رفت و داستان را نقل کرد و از آن حضرت چاره جویی نمود. حضرت فرمود: آیا میدانی این ماه، ماه رجب است و دعا در آن زود به اجابت میرسد آنچه را که میگویم دقیقاً انجام ده تا فرزندت از زندان رهایی یابد.
ابتدا سه روز، سیزدهم، چهاردهم و پانزدهم رجب را روزه بدار و روز پانزدهم هنگام ظهر غسل کن و 8 رکعت نماز به جا بیاور. (کیفیت نماز در مفاتیح الجنان ذکر شده به آن مراجعه کنید). همین که نماز را خواند پس از مدّت کمی پسرش آزاد شد پس از آن ام داوود خدمت امام صادق(علیه السّلام) رسید و پس از عرض سلام خبر رهایی پسرش را به او رساند. امام صادق(علیه السّلام) فرمود: منصور دوانیقی در یکی از شبها جدّم علی بن ابی طالب (علیه السّلام) را در خواب دید که به او هشدار داد: هرچه زودتر فرزندم داوود را آزاد کن و گرنه تو را در آتش می اندازم. منصور هنگامی که آتش را در مقابل خود دید دستور داد که داوود را آزاد کنند.
بیست و هفتم ماه رجب
روز بیست و هفتم ماه رجب روز مبعوث شدن پیامبر اسلام(صلّی الله علیه و آله و سلّم) به رسالت و پیامبری است و روزه گرفتن در این روز مستحب و ثواب ویژه دارد برای هر کدام از این شبها اعمال مخصوصی ذکر شده است.
فضیلت و اعمال ماه مبارک رجب
ماه رجب و ماه شعبان و ماه رمضان شرافت زیادی دارند و در فضیلت آنها روایات بسیاری وارد شده است. از حضرت رسول (صلى الله علیه و آله) روایت شده که: ماه رجب ماه بزرگ خدا است و ماهى در حرمت و فضیلت به آن نمىرسد و جنگیدن با کافران در این ماه حرام است و رجب ماه خدا است و شعبان ماه من است و ماه رمضان ماه امت من است کسى که یک روز از ماه رجب را روزه بگیرد، موجب خشنودى خدای بزرگ می‌گردد و غضب الهى از او دور می گردد و درى از درهاى جهنم بر روى او بسته گردد.
از حضرت موسى بن جعفر(علیهماالسلام) روایت شده است که: هر کس یک روز از ماه رجب را روزه بگیرد، آتش جهنم یک سال، از او دور شود و هر کس سه روز از آن را روزه بگیرد بهشت بر او واجب می گردد.
از امام صادق(علیه السلام) روایت است که حضرت رسول اکرم( صلى الله علیه و آله) فرمود که: ماه رجب ماه استغفار امت من است پس در این ماه بسیار طلب آمرزش کنید که خدا آمرزنده و مهربان است و رجب را "أصب" مىگویند زیرا که رحمت خدا در این ماه بر امت من بسیار ریخته مىشود پس بسیار بگوئید: «أَسْتَغْفِرُ اللهَ وَ أَسْأَلُهُ التَّوْبَةَ».
ابن بابویه از سالم روایت کرده است که گفت: در اواخر ماه رجب که چند روز از آن مانده بود، خدمت امام صادق(علیه السلام)رسیدم. وقتی نظر مبارک آن حضرت بر من افتاد فرمود که آیا در این ماه روزه گرفتهاى؟ گفتم نه والله اى فرزند رسول خدا. فرمود که آنقدر ثواب از تو فوت شده است که قدر آن را به غیر از خدا کسى نمىداند به درستى که این ماهى است که خدا آن را بر ماههاى دیگر فضیلت داده و حرمت آن را عظیم نموده و گرامی داشتن روزه دار را در این ماه بر خود واجب گردانیده است.
پس گفتم یابن رسول الله اگر در باقیمانده این ماه روزه بدارم آیا به بعضى از ثواب روزهداران آن نائل مىگردم؟ فرمود: اى سالم هر کس یک روز از آخر این ماه را روزه بدارد خدا او را ایمن گرداند از شدت سکرات مرگ و از هول بعد از مرگ و از عذاب قبر و هر کس دو روز از آخر این ماه را روزه بگیرد از صراط به آسانى بگذرد و هر کس سه روز از آخر این ماه را روزه بگیرد ایمن گردد از ترس بزرگ روز قیامت و از شدت‌ها و هول‌هاى آن روز و برات بیزارى از آتش جهنم به او عطا کنند. و بدان که براى روزه ماه رجب فضیلت بسیار وارد شده است و روایت شده که اگر شخصی قادر بر آن نباشد هر روز صد مرتبه این تسبیحات را بخواند تا ثواب روزه آن را دریابد: سُبْحَانَ الْإِلَهِ الْجَلِیلِ سُبْحَانَ مَنْ لا یَنْبَغِى التَّسْبِیحُ إِلا لَهُ سُبْحَانَ الْأَعَزِّ الْأَکْرَمِ سُبْحَانَ مَنْ لَبِسَ الْعِزََّ وَ هُوَ لَهُ أَهْلٌ .
اعمال مشترک ماه مبارک رجب
اینها اعمالی است که انجام دادن آنها متعلق به همه ماه است و اختصاصى به روز معینی ندارد و آن چند مورد است :
1- در تمام ایام ماه رجب دعای ذیل را که روایت شده امام زین العابدین(علیه السلام) در حجر در غره خواندند، خوانده شود:
"یَا مَنْ یَمْلِکُ حَوَائِجَ السَّائِلِینَ وَ یَعْلَمُ ضَمِیرَ الصَّامِتِینَ لِکُلِّ مَسْأَلَةٍ مِنْکَ سَمْعٌ حَاضِرٌ وَ جَوَابٌ عَتِیدٌ اللَّهُمَّ وَ مَوَاعِیدُکَ الصَّادِقَةُ وَ أَیَادِیکَ الْفَاضِلَةُ وَ رَحْمَتُکَ الْوَاسِعَةُ فَأَسْأَلُکَ أَنْ تُصَلِّىَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تَقْضِىَ حَوَائِجِى لِلدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ إِنَّکَ عَلَى کُلِّ شَىْءٍ قَدِیرٌ ."
2- دعایی را که از امام صادق(علیه السلام) روایت شده، خوانده شود:
«خَابَ الْوَافِدُونَ عَلَى غَیْرِکَ وَ خَسِرَ الْمُتَعَرِّضُونَ إِلا لَکَ وَ ضَاعَ الْمُلِمُّونَ إِلا بِکَ وَ أَجْدَبَ الْمُنْتَجِعُونَ إِلا مَنِ انْتَجَعَ فَضْلَکَ بَابُکَ مَفْتُوحٌ لِلرَّاغِبِینَ وَ خَیْرُکَ مَبْذُولٌ لِلطَّالِبِینَ وَ فَضْلُکَ مُبَاحٌ لِلسَّائِلِینَ وَ نَیْلُکَ مُتَاحٌ لِلْآمِلِینَ وَ رِزْقُکَ مَبْسُوطٌ لِمَنْ عَصَاکَ وَ حِلْمُکَ مُعْتَرِضٌ لِمَنْ نَاوَاکَ عَادَتُکَ الْإِحْسَانُ إِلَى الْمُسِیئِینَ وَ سَبِیلُکَ الْإِبْقَاءُ عَلَى الْمُعْتَدِینَ اللَّهُمَّ فَاهْدِنِى هُدَى الْمُهْتَدِینَ وَ ارْزُقْنِى اجْتِهَادَ الْمُجْتَهِدِینَ وَلا تَجْعَلْنِى مِنَ الْغَافِلِینَ الْمُبْعَدِینَ وَ اغْفِرْ لِى یَوْمَ الدِّینِ .»
3- از امام صادق (علیه السلام) روایت شده که در ماه رجب این خوانده شود:
«اللَّهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ صَبْرَ الشَّاکِرِینَ لَکَ وَ عَمَلَ الْخَائِفِینَ مِنْکَ وَ یَقِینَ الْعَابِدِینَ لَکَ اللَّهُمَّ أَنْتَ الْعَلِىُّ الْعَظِیمُ وَ أَنَا عَبْدُکَ الْبَائِسُ الْفَقِیرُ أَنْتَ الْغَنِىُّ الْحَمِیدُ وَ أَنَا الْعَبْدُ الذَّلِیلُ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ امْنُنْ بِغِنَاکَ عَلَى فَقْرِى وَ بِحِلْمِکَ عَلَى جَهْلِى وَ بِقُوَّتِکَ عَلَى ضَعْفِى یَا قَوِىُّ یَا عَزِیزُ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الْأَوْصِیَاءِ الْمَرْضِیِّینَ وَ اکْفِنِى مَا أَهَمَّنِى مِنْ أَمْرِ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.»
قابل توجه است که ادعیه دیگری نیز برای این ماه عزیز ذکر شده است که می‌توانید به مفاتیح الجنان مبحث اعمال ماه رجب رجوع نمایید .
4- از حضرت رسول اکرم(صلى الله علیه و آله) روایت شده که: هر کس در ماه رجب صد مرتبه بگوید: «أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ الَّذِى لا إِلَهَ إِلا هُوَ وَحْدَهُ لا شَرِیکَ لَهُ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ» و آن را به صدقه ختم فرماید حق تعالى براى او به رحمت و مغفرت و کسى که چهار صد مرتبه بگوید بنویسد براى او اجر صد شهید عطا فرماید.
5- از نبی مکرم اسلام روایت است: کسى که در ماه رجب هزار مرتبه "لا إِلَهَ إِلا اللهُ" بگوید خداوند عز و جل براى او صد هزار حسنه عطا کند و براى او صد شهر در بهشت بنا فرماید .
6- روایت است کسى که در رجب در صبح هفتاد مرتبه و در شب نیز هفتاد مرتبه بگوید: "أَسْتَغْفِرُ اللهَ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ" و پس از اتمام ذکر، دست‌ها را بلند کند و بگوید: "اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِى وَ تُبْ عَلَىَّ" اگر در ماه رجب بمیرد خدا از او راضى باشد و به برکت ماه رجب، آتش او را مس نکند .
7- در کل این ماه هزار مرتبه ذکر: أَسْتَغْفِرُ اللهَ ذَا الْجَلالِ وَ الْإِکْرَامِ مِنْ جَمِیعِ الذُّنُوبِ وَ الْآثَامِ " گفته شود؛ تا خداوند رحمان او را بیامرزد .
8- سید بن طاووس در اقبال از حضرت رسول اکرم(صلى الله علیه و آله) فضیلت بسیاری براى خواندن سوره قل هو الله أحد نقل کرده است که ده هزار مرتبه یا هزار مرتبه یا صد مرتبه در این ماه تلاوت شود. و نیز روایت کرده که هر کس در روز جمعه ماه رجب صد مرتبه سوره قل هو الله أحد را بخواند براى او در قیامت نورى شود که او را به بهشت بکشاند.
9- سید بن طاووس از حضرت رسول اکرم(صلى الله علیه و آله) روایت کرده که: هر کس در روز جمعه ماه رجب، مابین نماز ظهر و عصر، چهار رکعت نماز بگزارد و در هر رکعت حمد یک مرتبه و آیة الکرسى هفت مرتبه و قل هو الله أحد پنج مرتبه بخواند، و سپس ده مرتبه بگوید: «أَسْتَغْفِرُ اللهَ الَّذِى لا إِلَهَ إِلا هُوَ وَ أَسْأَلُهُ التَّوْبَةَ» حق تعالى براى او از روزى که این نماز را گزارده تا روزى که بمیرد هر روز هزار حسنه به او عطا فرماید، و او را به هر آیه‌ای که خوانده شهرى در بهشت از یاقوت سرخ و به هر حرفى قصرى در بهشت از دُرّ سفید دهد و تزویج فرماید او را حورالعین و از او راضى شود .
10- سه روز از این ماه را که پنجشنبه و جمعه و شنبه باشد روزه گرفته شود. زیرا که روایت شده هر کس در یکى از ماههاى حرام، این سه روز را روزه بدارد حق تعالى براى او ثواب نهصد سال عبادت بنویسد.
11- از حضرت رسول اکرم(صلی الله علیه و آله) روایت شده است که: هر کس در یک شب از شب‌هاى ماه رجب ده رکعت نماز به این نحو که در هر رکعت حمد و قل یا ایها الکافرون یک مرتبه و توحید سه مرتبه بخواند، خداوند گناهان او را می‌آمرزد.
اعمال شب و روز اول ماه رجب
شب اول
این شب، شب شریفى است و در آن چند عمل وارد شده است .
1- وقتی هلال ماه دیده شد فرد بگوید:
اللَّهُمَّ أَهِلَّهُ عَلَیْنَا بِالْأَمْنِ وَ الْإِیمَانِ وَ السَّلامَةِ وَ الْإِسْلامِ رَبِّى وَ رَبُّکَ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ.
و از حضرت رسول صلى الله علیه و آله منقول است که چون هلال رجب را مىدید مىگفت: اللَّهُمَّ بَارِکْ لَنَا فِى رَجَبٍ وَ شَعْبَانَ وَ بَلِّغْنَا شَهْرَ رَمَضَانَ وَ أَعِنَّا عَلَى الصِّیَامِ وَ الْقِیَامِ وَ حِفْظِ اللِّسَانِ وَ غَضِّ الْبَصَرِ وَلا تَجْعَلْ حَظَّنَا مِنْهُ الْجُوعَ وَ الْعَطَشَ.
2- غسل.
حضرت رسول اکرم(صلى الله علیه و آله) فرموده‌اند: هر کس ماه رجب را درک کند و اول و وسط و آخر آن ماه را غسل نماید، از گناهان خود پاک می‌شود مانند روزى که از مادر متولد شده است.
3- زیارت امام حسین علیه السلام .
4- بعد از نماز مغرب بیست رکعت، یعنی 10 تا دو رکعتی نماز گزارده شود. تا خود، اهل، مال و اولادش محفوظ بماند و از عذاب قبر در پناه باشد.
5- بعد از نماز عشاء دو رکعت نماز گزارده شود بدین نحو:
در رکعت اول حمد و ألم نشرح یک مرتبه و توحید سه مرتبه و در رکعت دوم حمد و ألم نشرح و توحید و معوذتین خوانده شود و پس از سلام، سى مرتبه لا إِلَهَ إِلا اللهُ بگوید و سى مرتبه صلوات بفرستد تا حق تعالى گناهان او را بیامرزد مانند روزى که از مادر متولد شده است.
روز اول رجب
این روز، روز شریفى است و برای آن چند عمل ذکر شده است:
1- روزه .
روایت شده که حضرت نوح (علیه السلام) در این روز به کشتى سوار شد و به کسانى که همراه او بودند امر فرمود روزه بگیرند که هر کس این روز را روزه بگیرد، آتش جهنم یک سال از او دور شود .
2- غسل .
3- زیارت امام حسین علیه السلام.
از امام جعفر صادق(علیه السلام) روایت شده است که: هر کس امام حسین (علیه السلام) را در روز اول رجب زیارت کند، خداوند او را بیامرزد. البته قابل ذکر است که زیارت از راه دور هم مورد قبول است ان شاء الله.
التماس دعا
برگرفته از مفاتیح الجنان
موخورهTRICHOPTLOSIS آسیبى است که برس و سشوار به موى سر وارد مى کنند. در این آسیب لایه و سطح محافظ مو در انتهاى فیبرهاى مویى نوک مو از بین مى رود. موخوره بیشتر در موهاى خشک و شکننده به وجود مى آید. وقتى سطح محافظت کننده مو از بین مى رود و امکان جایگزینى آن به وجود نمى آید، سر ِ مو چند شاخه مى شود. هرچند سال ها قبل زنان براى مبارزه با موخوره نوک موهاى خود را مى سوزاندند ولى این کار باعث مى شود، سلول هاى بیشترى نابود شود.در هر حال این مشکل بسیار رایج است.
درمان موخوره
راه هاى متفاوتى براى درمان موخوره وجود دارد:
- یک لیوان شیرین بیان را در سه لیوان آب جوشیده بریزید و بگذارید 10 دقیقه بجوشد و آرام آرام دم بکشد. بعد از این که سرد شد، آن را صاف کنید و هر روز از این مایع به موى سرتان بمالید. پس از مدت کوتاهى متوجه خواهید شد موخوره تان درمان شده است.
- ریشه کنجد را در آب جوش خیس کنید و بگذارید 15 دقیقه به همین حالت بماند. بعد از آن ریشه کنجد را به مدت 30 دقیقه در آب جوش، بجوشانید؛ مایع صاف شده را به موهایتان بمالید.
- موهایتان را در آب ِ جوشانده تخم پیاز قرار دهید.
- استفاده از جوشانده گل بابونه و گل ختمى به صورت ماهى یکبار، براى درمان موخوره مفید است.
- در یک لگن آب چند قطره آمونیاک بریزید و موهایتان را با آن بشویید.
به مقدار مساوى قهوه خام، نخود خام، روناس و زرده تخم مرغ را مخلوط کنید و به صورت خمیر در آورید و به موهایتان بمالید. صبح موهایتان را بشویید و با روغن زیتون چرب کنید.
- گل ریواس، شاه تره و سدر را به میزان مساوى در آب خیس کنید و پس از این که 24 ساعت ماند، مایع صاف شده آن را به سر بمالید.
- نیم کیلو آرد نخود خام را با 200 گرم برگ مورد و نیم کیلو حنا مخلوط کنید، سپس آن را به پنج قسمت تقسیم کنید و پنج شب پشت سر هم با زرده تخم مرغ به سر بمالید.
- روغن بادام و بنفشه و کتیرا براى درمان موخوره مفید است.
غیر از درمان هاى گیاهى ذکر شده براى معالجه موخوره، به موارد زیر توجه کنید:
- نوک موها را چند سانتیمتر کوتاه کنید.
- از برس ها و شانه هایى از جنس مواد طبیعى ( چوب و ...) استفاده کنید.
- از روغن هاى گیاهى به موهایتان بمالید.
- از شامپو هاى طبیعى که اسیدى و قلیایى نیستند استفاده کنید.
- هنگام شست و شوى موها از آب خیلى گرم استفاده نکنید.
- کمتر از سشوار استفاده کنید.
- گاهى موهایتان را ببافید.
حضرت رسالت(ص)؛ روحی دیگر گونه دارد. شادمانی ای، نگفتنی.«خانه های مکّه»، در التهابند؛ در احتراقی باور نکردنی. دنیایی عجیب. امشب، «جهان،در غوغایی عظیم موج می زند.» همه جای آسمان؛ ازنور ورودش، که نورانی است و منور به هر چه روشنایی، می درخشد. و آنگاه که «حوریان سپیدپوش» بهشت، با «آب کوثر» غسلش می دهند و او می خواند، «اشهد ان لا اله الا اللّه »؛ برای من و اندیشه، آیا کدامین قلم یارای ترجمه خواهد بود؟ او، «پاکیزه و منزه از هر چه کاستی» «پیشرو در کمال و خیر» «راضی به رضای حضرت دوست» و «پسندیده حضرت حق، است» «که ملائک با او سخن می گویند»، صمیمانه؛ زمین را، و هر چه را که در آن می زیَد؛ مبارک می گرداند. «این سُرورِ پیامبر(ص)، جاودانی است و تاریخی» «اللّه اکبر»؛ که این فرشته نورانی، «فُطمت من الشّر» است و خورشید هماره تابان عصمت. «سُبحان اللّه »؛ که تا قیام قیامت، کسی را جز «علیّ اعلی» یارای همنشینی و هم صحبتی با او نیست. «والحمدللّه »؛ «که سَروَرمان چنین زنی است» و ما با گوشه ای از نظرش تا آخرین لحظه وجود، رستگاریم و مبراییم از رنج. * * * و اینک مادرم. در تمام فصولِ ثانیه ها، من و ما کودک خسته زمینیم «و گاه از مستعمرات فرتوتِ دنیا.» وقتی تمام کوچه های شهر، مخدوش از خستگیهاست و مرا در گردهمایی گلها و آفتاب راهی نیست؛ تو ترجمه همه خورشیدی، به شیوایی تمام؛ تو، خودِ خورشیدی در سایه سار تو، فراغت را حس می کنم. عطرِ بی ریایی تو، در هنگامه طلوع سپیده؛ به «یاس» می ماند، نه یاسی که از «خاک» برمی خیزد؛ که یاسی که از دل برمی خیزد. مادرم؛ روزت مبارک و خوشا به اقبالت، که تو را در میلاد فاطمه(س) بیش از همیشه یاد می کنند. تو مادرم؛ ظریف ترین آفریده خدایی زیباترین ارمغان دوست و تجلی واضح و روشن عشقی و احساس تو خلاصه و چکیده همه بزرگیهایی صبر از تو شکیبایی می آموزد. و کوه از تو استواری. مثل آذری، گرم و روشن و مثل رود، پاک و آبی از تبار فاطمه ای. فاطمه سرور توست و تو سرور من.
چهل روز راز و نیاز با خدا، چهل روز دل بریدن از خانه و همسر و زندگی همیشگی و چهل روز میهمان خدا بودن، برای رسیدن تحفه ای از بهشت بود. نوری که خلقت را به نور خود روشن می کرد. محمّد(ص) در سال پنجم بعثت به میهمانی خدا خوانده شده بود. پس از آن چهل روز شیرین، اینک با وعده فرزندی از بهشت به سوی خانه باز می گردد. چشمان خدیجه پس از آن همه تنهایی و انتظار به دیدار محمد(ص) روشن می شود و دلش به شنیدن آن وعده شیرین از شادی و غرور سرشار می شود. در انتظار آمدن آن مولود بی همتا چشم به گذر زمان می دوزد و لب به شکر خدا می گشاید. خدیجه، زن ثروتمند قریش، با انتخاب همسری فقیر و دور از تجملات دنیوی، امّا آسمانی و از جنس نور، از سوی زنان تاریک دل قریش طرد شده و تنها مانده است. ماه هاست که او تنهایی اش را با گفتگو با فرزندی که هنوز پا به دنیا ننهاده، پر کرده است؛ امّا اینک نیازمند یاری است؛ نیازمند دستی مهربان که به کمکش بشتابد. از زنان قریش یاری می خواهد؛ امّا جز طعنه ها و سرزنش ها چیز دیگری نمی یابد. به گرمای آرام بخش دعای پیامبر دل می سپارد و به مهر پروردگار دل می بندد تا آنکه خانه اش به نوری سپید روشن می شود. چهار زن بهشتی، چهار زن برگزیده، چهار یار مهربان به یاریش می آیند و فاطمه، طاهره مطهره، چشم به دنیا می گشاید و عالم را از حضور خود متحیّر می کند و از شادی آمدنش مست می سازد. امروز خورشید وجود فاطمه(س) جهان را روشن ساخت. زمین خاکی لختی از ظلمت مادّی برون آمد و نور آسمانی را در خود دید. فاطمه(س) به دنیا آمد تا کهکشان خلقت برگرد وجودش بگردد. به دنیا آمد تا رحمت الهی تجلی دوباره یابد. به دنیا آمد تا خلقت بی معنا نماند. و انگشتر وجود بی نگین نماند. سلام و درود خدا بر تنها انگیزه خلقت، زیباترین آیه وحی، فاطمه زهرا(س). سال ها بود که با زنان مانند کنیزی تیره بخت رفتار می شد. اموال باعث افتخار بودند و دختران مایه ننگ. به مردگانی فخر می ورزیدند و دختران را منفور می داشتند. تا تو ای ریسمان محبّت الهی و ای لطیف ترین آیه خلقت، آمدی و رشته ننگ را از وجود رنجور زنان گسستی و افکار جاهلانه موهوم پرستان را دگرگون کردی. چه کرد بوسه پیامبر بر دستان تو در آن روز؟ چه کرد محبّت بی حدّ پیامبر به دخترش با نگاه خشمگین جاهلان و چشم پر امید دخترکان؟ و چه می کند یاد زندگی حیرت انگیز تو با منادیان آزادی زن در جامعه های جاهلی امروز؟! گرامی باد میلاد تو که مایه نجات و ریسمان رستگاری عالمیان شدی. ای روشن ترین تفسیر آیات خدا، ای سبزترین برگ خلقت، آمدی و مظلومیّت با همه گستردگی اش و با همه عمق دردناکش با تو زاده شد. آمدی و درد و رنج پا به پای تو قدم برداشت. امّا تو، با تمام مظلومیّت و درد و رنج، آمدی تا کلاس عشق خدا بی معلّم نماند، تا زنان شیفته رستگاری بی سرمشق نمانند، تا راه خداجویی و معنویّت بی چراغ نماند، تا وادی عفّت و حیا بی خورشید نماند. جان عالمی به فدای تو ای مظلوم ترین اسوه صبر و عفاف و تقوی. مدح مادر ای باغبان بوستان آل طاها، ای مادر یاس های سپید و خوشبو، ای دامن مهربان شاخه های نرگس، خوش آمدی. مبارک آمدی. آمدی تا یاس ها سپیدی بیاموزند و نرگس ها خوشبویی. ای مهربان ترین مادر خلقت، فرزندنت امام عصر(عج) به مادری چون تو می بالد. زیباست سخن او در مدح تو که فرمود: «دختر رسول خدا(ص)، برای من اسوه حسنه و سرمشقی نیکوست». مبارک باد این میلاد فرخنده بر مولایمان صاحب الزمان(ع). ای زیباترین کلام خدا، ای لطیف ترین آیه خلقت، نکویی به نام تو نامور است و خوبی از تو سرچشمه می گیرد. زیبایی با تو معنا می شود و خیر با تو وجود می یابد. در مدح گوهری چون تو کلام پدرت رسول خدا(ص) گویاتر است که فرمود: اگر خوبی و نیکویی به صورت انسانی متجلی می شد، به حق که آن فاطمه بود، بلکه فاطمه از آن برتر و والاتر است. آری، فاطمه، دختر من، در طینت و شرافت و کرامت، بهترین کس روی زمین است. امروز، روز میلاد گرامی ترین گوهر وجود فاطمه زهرا(س) و زیباترین روز خلقت است. فرشته ها همه جا را به نور تهنیت و تبریک آذین کرده اند. درهای رحمت خدا گشوده است و درخت وجود جز میوه های شیرین سرور هیچ ندارد. امروز امام عصر(عج) به دستان مبارکش بسته بسته هدیه می بخشد و از آسمان مهر خدا دسته دسته گل اجابت می بارد. حیف است اگر امروز با زمزمه مستانه زمین و زمان هم نوا نشویم و بر خود نبالیم که امروز بوستان وجود از غنچه های رستگاری و سعادت پر است. امروز در آسمان، هلهله سلام و صلوات پیچیده است. سلام بر فاطمه و پدرش، سلام بر فاطمه و همسرش، سلام بر فاطمه و فرزندانش، و این سلام ها باغ زندگی ها را از رشته های نورانی نجات و ریسمانهای سعادت لبریز ساخته است. به سلامی و صلواتی پر بگیریم و تا بر دوست پرواز کنیم. مولود مبارک این روز گرامی فاطمه زهراست. امروز چشمه رستگاری جاری شد و بوستان زندگی از آب زلال و حیات بخش ایمان و تقوا پر شد. امروز ما از بانوی عفاف و حیا سرمشق گرفته ایم و به سرانگشت اشاره بانوی عالمیان، فاطمه زهرا(س)، جز به خدا نمی اندیشیم و جز به راه او پا نمی نهیم. در خجسته میلاد دردانه خلقت، با سلاح دشمن شکن ایمان و تقوا و سپر محکم عفاف و حیا ایستاده ایم. خوش آمدی ای دردانه آفرینش، ای مهربان ترین ابر رحمت، بیا، بیا تا عفاف را معنا کنی. بیا تا عبادت به نمازهای شبانه و خالصانه تو روح بگیرد و تسبیحت، ذکر همیشه بماند. بیا تا ایثار در بخشیدن نانی از سفره افطارت به مسکین و یتیم و اسیر، خلاصه شود. بیا ای سرچشمه همه خوبیها، ای پاک ترین نور، ای شفاف ترین معنی ایمان، ای کامل ترین تبلور انسان. بیا که چه مبارک آمدنیست آمدنت. امروز روز شادی و شعف است. آنجا که فاطمه باشد و ریسمان مهر او فرش زندگیمان را به عرش سعادت بپیوندد و زلال محبتش بوستان ایمان را آبیاری کند و پرتو کلامش علف های هرز باغ هستی را بسوزاند، جای غم نیست؛ جای سلام است و درود. سلام بر آمدنت. سلام بر چشم گشودنت و سلام بر ماندن دو روزه ات و سلام بر تو که باغبان خوبی هایی. خوش آمدی ای چراغ فروزان، ای خورشید هدایت، ای آبشار لطف و احسان. خوش آمدی که کلامت به دیدگانمان توان داد تا هرزگان را از خوبان باز شناسیم. هر روز کلام تو را در آینه دلمان به تصویر می کشیم که فرمودی: «پدرم رسول خدا فرمود: بدترین افراد امّت من کسانی اند که در بهره از نعمت ها زیاده روی می کنند و غذاهای رنگارنگ می خورند و لباس های گوناگون می پوشند و در گفتن کلام بی مبالاتند». در فرخنده روز میلاد دردانه رسول خدا و گوهر بی همتای خلقت، زیباست اگر از زلال کلامش جرعه ای بنوشیم که به نقل از پدرش فرمود: «از بخل دوری کن که درختی است در جهنم و شاخه هایش در دنیا کشیده شده است، چون به شاخه اش آویزان شوی، تو را به جهنم می برد. به سوی بخشش و کرم بشتاب. درختی است از درختان بهشت که شاخه اش به سوی زمین کشیده شده. چون به شاخه اش بیاویزی به سوی بهشت رهنمونت می شود». کلام فاطمه(س) چون چراغی است که از دریچه دل به درون می تابد و خداجویی و خداپرستی را بیدار می کند. این حبیبه الهی که در عبادت نشان «السابقون السابقون» را بر سینه زده بود و چنان مخلصانه به راز و نیاز با معبود می ایستاد که خدا به او می بالید، درباره عبادت می فرماید: «کسی که خالص ترین عبادت را به سوی خدا روانه کند، خدا بهترین مصلحت را به سوی او می فرستد». خوش آمدی ای شگفتی خلقت، ای بلندترین کمالات انسانی، ای زیباترین گل بوستان آفرینش. عالم هستی همواره در حیرت وجود تو خواهد ماند. تویی که برای مستمندان سرچشمه مهربانی و صفا و بخشندگی بودی و در دفاع از آنها، اسوه خشم و اقتدار و عزّت. در برابر دردمندان، لطافت گل به پای لطافت قلبت نمی رسید و در حمایت از ولایت، قلب پولادینت یکسره صلابت و قدرت بود. در حجاب عفیف ترین بودی در سخنوری فصیح ترین، مهربان ترین مادر بودی و بهترین پشتیبان همسر. مبارک باد بر خدا آفرینشی چنین. امروز همه آیینه ها به عطر گل یاس معطّر شدند و در عمق شفافیّتشان از مکارم اخلاق فاطمی لبریز شدند، برای ما که دم از عاشقی این گل خوشبو می زنیم، فرصتی مناسب است تا لختی در این آینه ها بنگریم و فاصله دنیاطلبی را تا اخلاق بهشتی دختر پیامبر دریابیم. دریابیم که خوشی، عطر گل یاس را به خود نمی گیرد. از بیهودگی ها دست بکشیم و خود را به آینه ها نزدیک تر کنیم. مبارک باد روز میلاد دختر گرامی پیامبر اکرم، فاطمه زهرا(س)، بر همه بانوان مسلمان و با ولایت و بر همه پیروان مکتب گرانقدرش؛ همه آنان که در صدف عفاف و حیا مروارید وجود را پروراندند و قدم به وادی عشق زهرا(س) نهادند. مبارک باد این میلاد فرخنده، بر همه آنان که فاطمه وار، پرورش اسلامی را در روح کودکانشان جاری ساختند و مُهر رستگاری بر قلبهایشان زدند. مبارک باد این میلاد خجسته، بر همه آنان که با عشق گل یاس زندگی کردند. «فاطمه زهرا(س) فجر درخشانی است که از گریبان آن، خورشید امامت و ولایت و نبوّت درخشیده است. آسمان بلند و رفیعی است که در آغوش آن ستاره های فروزان ولایت قرار گرفته است. همه ائمه(ع) برای مادر بزرگوار خود تکریم و تجلیلی قایل بودند که برای کمتر کسی این همه احترام و تجلیل را از آن بزرگواران می شود دید.» خجسته باد این عید مبارک و این روز فرخنده؛ روزی که لبخند، لبان پیامبر اکرم(ص) را پر کرد و شادی، قلبش را لبریز ساخت؛ پدری که به دخترش لقب مادر می دهد و پدری که دخترش را موجب شادی قلبش می داند. داستان این عشق از زبان گهربار آن حضرت شنیدنی تر است که فرمود: «فاطمه پاره تن من است، نور چشم من است، میوه دل من است. هرکس او را بیازارد، مرا می آزرد و هرکس او را شاد کند مرا شاد می کند». سلام و درود خدا بر رسول خدا و بر دختر گرامیش. روح بلند و ملکوتی فاطمه زهرا(س) چنان بود که غبار ظلمانی دنیای زبون هرگز نتوانست دامن آسمانی او را آلوده سازد. زیور دنیا در حسرت یک نگاه آن بانوی گرانقدر، همواره سوخت. امام سجاد(ع) می فرماید: «اسماء بنت عمیس به من گفت: خدمت فاطمه زهرا(س) بودم که رسول خدا(ص) وارد شد. در گردن آن بانو گردن بندی از طلا بود که علی بن ابیطالب(ع) از مال غنیمت برایش خریده بود. رسول خدا(ص) به فاطمه(س) فرمود: ای فاطمه، نکند مردم بگویند که فاطمه دختر محمّد از پوشش زورگویان استفاده می کند. فاطمه(س) گردن بند را درآورد. آن را فروخت. با پول آن بنده ای خرید و آزاد کرد و قلب پدر را با این کار شاد نمود». درباره مقام والای دختر پیامبر، بانوی زنان بهشت، آنچه با قلم شکسته مان بنویسیم، چون غباری است در آسمان بیکران. باید از زلال دریای معرفت و پیامبر رحمت مدح او را شنید که فرمود: «دخترم فاطمه، سرور زنان سراسر عالم است. هرگاه در محراب خود در برابر پروردگارش، جلّ جلاله، بایستد، نورش برای فرشتگان آسمان درخشش دارد، چنان که نور ستارگان برای زمینیان درخشش دارد و خدا به فرشتگانش می فرماید: ای فرشتگان من، به بنده من فاطمه بنگرید. بانوی بندگان من در برابر من ایستاده است و بدنش از ترس من می لرزد. او با میل خویش به عبادت من روی آورده است. شما را گواه می گیرم که پیروان او را از آتش ایمن گردانیدم». روز میلاد فاطمه زهرا(س)، روز میلاد همه خوبیهاست. روز جاری شدن زلال ایمان در همه قلبهاست. روز شستشو در چشمه معنویت فاطمی است. روز هدیه اخلاق پسندیده و خوی نیکوست. روز سجده و سپاس خداست؛ سپاس بر آفریدنِ این نور پاک، این سرچشمه رحمت، این نسیم حیات معنوی، این حوریه بهشتی در میان انسان ها. خداوندا، تو را سپاس که عشق او را در قلب ما نهادی. تو را سپاس که دست ما را به ریسمان هدایتش رساندی. مهربانا، نور پرفروغش را همواره بر زندگیمان بتابان. آمین. سال ها بود که خلقت با همه وسعتش، آمدنت را انتظار می کشید. سال ها بود که آب در انتظار دیدن کسی بود که نَفَسش حیات در کالبد بی روح خلقت می دمد. سال ها بود که آسمان چشم به راه کسی بود که در برابر وسعت سینه اش، ذره باشد. سال ها بود که خورشید منتظر نوری بود که از آن گرما و روشنی بگیرد. تو آمدی، بعد از آن همه انتظار. آسمان و زمین لبریز از نور تو شد. تویی که محورِ آفرینشِ همه خلقتی. تویی که مظهر صفات برتری، تجسم کامل ترین صفات خداوندی. تو آمدی و جهان واله تو ماند و دعاگوی قدمت شد. سلام و درود خدا بر تو ای سرچشمه رحمت الهی! آن روز که خدا خواست بیافریند، تو را محور همه خوبی ها قرار داد. تو مظهر رحمت خداوندی. اگر آب مایه حیات است، از دم حیات بخش تو جان می گیرد. اگر خورشید نورانی است، به گوشه چشم توست. اگر رحمت خدا جاری است از بی کران وجود تو سرازیر می شود. اگر پروردگار خشم آرد، از زخم دل توست. ای میزان ترازوی عفو و خشم خدا، بر ما باران رحمت و مهرت را ببار. سحرگاه است. مدینه در خواب است؛ امّا خانه فاطمه(س) روشن است. فاطمه(س) غرق در عشق خدا و محو در راز و نیاز با او، به نماز ایستاده است. فاطمه ای که ترازوی خشم و رضای خداوندی است، فاطمه ای که خدایش به او می بالد، به نماز ایستاده و از ترس خدا می لرزد، نفس نفس می زند و با چشمان پر اشک او را می خواند. شگفتا از تو ای فاطمه! و شگفتا از آفریننده تو! مبارک باد این آفرینش. مبارک باد این حضور نورانی. مبارک باد این میلاد خجسته. امروز روز مبارکی است. عید خجسته ایست. روز میلاد نور، وزیدن نسیم حیات، باریدن باران رحمت. بیایید دل هامان را خانه تکانی کنیم. غبار دنیانگری و تاریک پسندی را از دریچه چشم ها برگیریم و پرده های سپید عفاف و حیا بر آن بیاویزیم. دل هامان را با رشته های نورانی عشق به اهل بیت آذین بندیم. سبد سبد گل ایمان و معرفت از گوشه کنار قلبمان بچینیم. سینه هامان را از گل ولای مادی طلبی پاک کنیم و بر آن رنگ روشن تقوا بپاشیم. بیایید در خانه دلمان جشن میلاد بگیریم و به کودکانمان عیدی بدهیم. مبارک باد این عید فرخنده، میلاد فاطمه زهرا(س). راز و نیاز با خدا از زبان دختر پیامبر که خلوص عبادتش مایه فخر خدا بود، حدیثی جان بخش است. دو متن کوتاه زیر ترجمه و برداشتی است از دعای بعد از نماز حضرت فاطمه زهرا(س): پروردگارا، هرکه به طلب حاجتی به سوی مخلوقی رود و خود را برای آن آماده سازد، امید لطف و عطا و احسان دارد. مهربانا، اینک من به طلب حاجت از تو آماده شده ام و امید لطف و بخشش دارم. مهربان من، مرا از بخششت محروم مگردان که تو بر طالب حاجت دست رد نمی زنی و گنجینه عطایت از بخشش کاستی نمی گیرد. الهی، به سوی تو آمده ام به امید نزدیک شدن به تو، نه به پشتوانه عملی صالح و نه به شفاعت مخلوقی جز پیامبرت و اهل بیتش. به سوی تو آمدم به امید عفو بی منتهای تو که ویژه خطاکارانش گرداندی، آنان که همه عمر بر گناه پافشاری کردند و این بسیاری زمان گناه، جلوی عفو و بخشش تو را نگرفت. مولای من، بخشش و احسان، کار همیشگی توست، چنان که گناه عادت من است. پس به حق محمّد و دودمان پاکش، از گناه من در گذر که گناه بزرگ را کسی جز تو ای خدای بزرگ نمی بخشد.تحفه ای از بهشت
طاهره مطهره
نگین خلقت
ریسمان رستگاری
معلّم عشق
سرچشمه خوبی ها
زیباترین روز خلقت
سلام و صلوات
بانوی عفاف
شفاف ترین معنی ایمان
سلام بر آمدنت
بدترین افراد امت
پرهیز از بخل
عبادت خالص
شگفتی خلقت
عطر آینه ه
عشق گل یاس
سخنی از فرزند زهرا(س)
عشق پدری
دوری از دنیا
ستایش پرورگار
ستایش خدا
در انتظار آمدنت
محور آفرینش
نماز فاطمه(س)
آراستن درون
زمزمه نیاز
به امید نزدیک شدن
در چنین حالى دیگر، آن روح توانمند نیست زیرا فاقد روحانیت و صفاى روحانى است .
فلاسفه و علماى حکمت و معرفت و روانکاوان با همه ى علم و فضل و فن و تجربه ى خود تنها راه درمان بیمارى هاى روانى را که مستقیم و سودبخش شناخته اند باورهاى دینى اعلام کرده اند و مى گویند:
جز دین هیچ درمانى نمى تواند به فریاد روح هاى بیمار برسد. و جز تعلمیات آسمانى انبیا هیچ پدیده اى که جان بیمار را شفا دهد وجود ندارد.
مسلم است که جز خداى جهان آفرین کسى نمى تواند جان و امراض جان و شفاى امراض را تحقق بخشد.
ادیان آسمانى در علاج بیمارى هاى روحى آثارى اعجازگر نشان مى دهند. اثر دین در مداواى ارواح به سحر شبیه تر است اما با این اختلاف که سحر شرّ محض است و دین خیر محض .
دین مقدس اسلام سرآمد ادیان بشرى است با آموزه هاى عالیه اى که سرآمد تعالیم جهان در علاج بیمارى هاى روحى است به دغدغه هاى بشر پاسخ مى گوید. قرآن کریم در این باب اشارات کامل و روشنى دارد. پروردگار متعال در کلام نورانى خود مى فرماید:
استجیبوا الله و للرسول اذا دعاکم لما یحییکم
:در آن هنگام که خدا و رسول شما را به سوى درمان حیات بخش مى خوانند از اجابت دعوتشان روى بر متابید.
و نیز فرموده :
من عمل صالحا من ذکر او انثى و هو مؤ من فلنحیننه حیاتا طیبة
: آنان که ایمان آورده اند و نیکوکارند، خواه مرد باشند خواه زن ، زندگانى دلپذیر نصیبشان خواهد شد.
و فرموده : قد جائتکم موعظه من ربکم و شفاء لما فى الصدور
: بیانى که حاوى اندرزهاى خداى شما و شفاى بیمارى هاى درونى شماست ، به سوى شما آمده است .
و فرموده : و ننزل من القرآن ما هو شفاء و رحمة للمؤ منین
: رسول اکرم برنامه هاى نبوت و هدف رسالت خویش را در این جمله کافى و کامل بیان کرده است : انى بعثت لاتمم مکارم الاخلاق :
: من مبعوث شده ام که ارزشهاى والاى اخلاقى را تکمیل کنم .
یعنى بشریت را از آسیب بیمارى هاى روحى نجات بخشم .
و به هنگام رحلت از جانب خویش قرآن و اهل بیت خود را خلیفه خویش داده و آنان را طبیب بیمارى هاى روحى بشر معرفى فرموده است .
کتاب خدا که صامت است و عترت او که همان کتاب سخنگوى خداوند است ، مردم را از بیمارى و خطرها نجات مى دهند.
عترت طاهره ى رسول الله هر یک در عصر خود طبیب بیمارى هاى روحى و جسمى مردم بوده اند.
در تاریخ زندگانى ائمه ى بر حق اسلام مى بینید هر کدام طبیب دوره ى خود و درمانگر بیماران مردم بوده اند.
عصر امام صادق (ع) عصر آشفته اى بود. عقاید و مذاهب در آن عصر در منتهاى اختلاف و اصطکاک بود و سلامت جامعه به طرز فجیعى به مخاطره افتاده بود. امام صادق (ع) بیش از دیگران به معالجه و شفاى دردمندان روحى مى پرداخت . حضرت به خوبى مى دانست که تنها طبیب و درمانگر مسئول در آن عصر خود اوست . او کتاب ناطق خدا و جانشین بر حق رسول او و رهایى بخش بشریت در آن عهد تاریک و آشفته بود.
فضایل نفسانى سخت ضعیف شده بود. رذایل با طغیان زایدالوصفى بر فضایل چیره بود. امام صادق (ع) در این دوران اگر به درمان دردهاى روحى بشر نکوشد و اگر دست بیماران دردمند و مستمند را نگیرد فاجعه دردناکى رخ خواهد داد.
حال به شمه اى از درمان هاى روحى امام صادق (ع) مى پردازیم و راهکارهاى حضرتش را در درمانهاى روحى توضیح مى دهیم :
1 - غضب
غضب ، ((خشم )) یک غریزه سرکش روانى است که وقتى بجنبد عقل را از فعالیت باز دارد و سلطنت خود را بر اعضا و جوارح مستولى مى سازد و حس انتقام را با بحران و خطر مواجه مى سازد.
در این هنگام فشار خون به سمت قلب زیاد مى شود و خون از قلب با شدت و حرارت غیر عادى به رگها فشار آورد و به سوى مغز بالا مى رود. چهره ى خشمناک را گلگون سازد و شقیقه ها را به ضربان اندازد. خون در سینه بجوشد و چین هاى مخوفى به پیشانى اندازد و حالت انقباضى به لب افکند تا آنجا که دندانها را نمایان سازد.
در چنین حالتى انسان خشمگین جز انتقام چیزى نمى فهمد، عطش خون ریختن ، عطش خون خوردن و عطش انتقام جان خشمناک را بى تاب مى گرداند.
شاعر عرب به همین مناسبت مى گوید:
من در میان دشمنان بشر پس از یک امتحان دقیق
هیچ خصم را عنودتر و لجوج تر از غضب ندیده ام
عوامل خشم عبارتند از:
1 - وراثت
2 - حساسیت فوق العاده ى اعصاب
3 - سوء تربیت
4 - سوء تغذیه که موجب مسمومیت مزاج مى شود.
و نیز گفته اند عوامل انگیزنده ى خشم عبارتند از:
1 - نخوت و کبر
2 - خودخواهى و خویشتن دوستى
3 - شوخى
4 - مسخرگى
5 - ننگ و بدنامى
6 - حیله گرى
7 - حرص بسیار در جمع مال و کسب مقام
این هفت خصلت که عموما در ردیف اخلاق نکوهیده قرار دارند، غضب را برانگیزانند و مسلم است تا این خصلت ها ترک نشوند از شر خشم رهایى نخواهند بود. عوارض خطرناک و مخوفى که از غضب به جان آدمى خواهد افتاد از این قرار است .
1 - بیمارى استخوان فرساى سل ریوى
2 - اختلال دستگاه گوارش
3 - التهاب اعصاب
4 - خونریزى به شکلهاى گوناگون
5 - گفته مى شود که اشخاص زود خشم به یک بیمارى شبیه به بیمارى هارى دچار مى شوند و اگر در آن حمله ى عصبى کسى را گاز بگیرد مرگى دردناک طرف مقابل را فرا خواهد گرفت و به این دلیل آب دهان مردم خشمناک نه تنها براى خود بلکه براى دیگران هم سم کشنده است .
خشم یک درد روحى - روانى است که به نوبه ى خود بلایى خطرناک است . این بیمارى نه تنها شخص خشمناک را از پاى در مى آورد بلکه از این خشم به دیگران زیان مى رساند.
خشم شدید، خشمناک را دیوانه وار به حملات جنون آمیزى وا مى دارد که مسلم است در حال عادى به یک چنین حمله ها اقدام نمى کند.
چه بسیار دانشمندان و فلاسفه و پزشکان و حکما به درمان این بیمارى با داروهاى گوناگون پرداختند اما نتوانسته اند نتیجه به دست آورند.
دین مبین اسلام که منبع حکمت و معرفت است ، توانسته است به آسانى بیمارى خطرناک غضب را درمان کند.
رسول اکرم (ص) در حدیث شفابخش خود فرموده :
انسانى که در نفس خود این عارضه ى ((خشم )) را ادراک مى کند. اگر ایستاده است بنشیند و اگر نشسته است بخوابد و اگر با این حال هم نتوانست خشم خویش را فرو نشاند با آب سرد وضو سازد یا غسل کند (و مقدارى آب سرد بنوشد) زیرا آتش را تنها آب فرو خواهد نشانید.
امام صادق (ع) چنین مى فرماید:
1 - غضب کلید همه ى بدى ها و شرور است .
2 - غضب قلب حکیم را به تیرگى و ظلمت خواهد کشانید.
3 - آن کس که نتواند بر غضب خویش حکومت کند نخواهد توانست اراده ى خویش را تحت اختیار خود در آورد.
4 - بردبارى بهترین یاور شماست .
آن کس که خشمش آشکار شود، کینه اش رشد خواهد کرد و آن کس که هوسش قوت گیرد احتیاطش ضعیف خواهد شد.
* * *
2 - دروغ
دروغ انحراف نفس از پویش راستى است . انسان دروغگو از لحاظ صداقت ، راستى و درستى روحا بیمار است و عوارض این مرض ؛ تزویر، نفاق ، فریب ، خیانت ، ریا، خلف وعده ، عهدشکنى و انحطاط از انسانیت است .
علاوه بر آن که صفت دروغ در نفس خود زشتى است ، انسان دروغگو را نیز هم چون عضو فاسدى در اجتماع به خرابى مبانى اجتماعى بر مى انگیزد.
بدیهى است که این عضو فاسد موجبات فساد اعضاى دیگر را نیز فراهم خواهد ساخت .
امام صادق (ع) در باب این بیمارى خطرناک روحى چنین فرموده :
1 - هیچ گاه دردى کینه توزتر از دروغ نیست .
2 - آن کس که دروغش بیشتر باشد، فروغ جانش ضعیف تر است .
3 - آن کس که زبانش راست مى گوید کردارش پاک و مقدس است .
4 - شراب و دروغ کلید مفاسد و شرورند و در عین این که دروغ بدتر از شراب است .
5 - زنهار از هم نشینى با دروغگویان بپرهیزید زیرا دروغگو در حالى که مى خواهد به شما سودى برساند زیان خواهد رسانید دروغگو دور را براى تو نزدیک و نزدیک را براى تو دور خواهد ساخت .
3 - حسد
حسد خصلتى است که حسود را همیشه دشمن کمال ها و نیکویى ها و خیرات مى دارد. حسود از توفیق و سعادت دیگران همواره رنج مى برد و پیشرفت مردم پیشرو و فعال را مکروه مى شمارد.
بدبختى حسود این است که شب و روز به نیک بختى مردم خوشبخت مى اندیشد و از اندیشه ى خود عذاب مى بیند.
درد حسد از درد بخل استخوان گدازتر است زیرا بخیل مال خود را دودستى نگاه مى دارد و از اعطا و انعام مى پذیرد ولى حسود سعى مى کند جلوى نعمت هاى الهى را ببندد و از عطایاى خدا به بندگانش جلوگیرى کند.
حسود بى جهت دشمن مردم است . بى جهت دوست مى دارد که خوشبختان بدبخت شوند.
رسول اکرم (ص): مردمى در این جهان به سر مى برند که با نعمت هاى خدا دشمن هستند.
گفته شد دشمن نعمت هاى الهى کیست یا رسول الله ؟ فرمود: آنان که بر دیگران حسد مى برند.
امام صادق (ع) درباره ى این بیمارى روحى چنین مى فرماید:
1 - هرگز حسودان دل آسوده نخواهند بود.
2 - حسودان هرگز روى توانگرى و بى نیازى نخواهند دید.
3 - حسود همیشه ناراحت و سرگردان و غصه دار است .
4 - حسود با آن جان گزا که در سینه دارد پیوسته مریض است .
5 - حسد ایمان آدمى را مى خورد آن چنان که شعله هاى آتش توده هاى هیزم را مى بلعد.
4 - تکبّر
این خصلت آدمى را از حدود شخصیت و استحقاق وجودى وى خارج مى سازد و او را برمى انگیزاند که خود را همیشه بزرگ و دیگران را کوچک شمارد.
انسان بدبختى که به مرض تکبر دچار است چون خود را در مقامى فوق دیگران مى بیند چنان اسیر خویشتن است که مطلقا در وجود خود نقص و نقیصه اى نمى شناسد.
انسان متکبر موجودى فرومایه و کوتاه بین و تنگ چشم است که در خود هر چه مى بیند کمال و در دیگران هر چه مى بیند نقص مى بیند. بى آن که از نقص خود و کمال دیگران آگاه باشد.
آثار و عوارضى که این مرض در وجود انسان مى گذارد علاوه بر زشتى خود مرض (تکبر) غرور و ظلم و تجاوز به حقوق دیگران و کینه و حسد و سرپیچى از مقررات و قوانین و فرار از نصیحت و روى تابیدن از هدایت و ارشاد است .
امام صادق (ع) متکبر را چنین توصیف مى کند:
1 - متکبر موجود ذلیلى است که چون ذلت را در نفس خود ادراک مى کند، مى کوشد تا در سایه تکبر این نقص ننگین را در خود بپوشاند.
2 - آن کس که متکبر است هرگز نباید از زبان مردم گفتارى دلپذیر توقع داشته باشد.
3 - هیچ جهلى از خودپسندى زیان آورتر نیست .
4 - سرآغاز احتیاط فروتنى است .
5 - این سه صفت جز دشمنى مردم حاصلى به بار نمى آورند. ((تکبر، دروغ ، ستم ))
5 - خُلف وعده
آن چه این مرض روح کش را به بار مى آورد عدم اعتماد مردم و انحطاط مقام اجتماعى بیمار است . آن کس که به این بیمارى دچار شود هرگز میان خلق و محبوب و آرام نخواهد بود.
هیچ روان شناس و هیچ درمان روحى چاره ى این بیمارى را نمى داند تنها دین است که مى تواند با قدرت قاهره اى که بر نفوس دارد به درمان این بیمارى بپردازد.
اینک امام صادق (ع) درمان این بیمارى را توصیه نموده و مى فرماید:
1 - آنان که به خدا و روز رستاخیز ایمان دارند باید به وعده هاى خود وفادار باشند.
2 - این سه فرقه هرگز به خدا ایمان نیاورده اند هر چند نمازگزار و روزه دار باشند.
اول : آن گروه که دروغ مى گویند.
دوم : جماعتى که در امانت خیانت روا مى دارند.
سوم : آنان که به وعده ى خویش وفادار نیستند.
6 - حرص
بیمارى حرص از افراط در طلب مال و عطش شدید به جمع درهم و دینار و پول و مال و منال سرچشمه مى گیرد. وقتى بیمارى حرص و ولع بر عقل آدمى غلبه کند وى را موجودى مریض و آزمند به بار مى آورد. عوارض حرص یک نوع فقر مستمر است که همواره حریص را گدا و بیچاره و مستمند نگاه مى دارد هر چند که وى مالک گنج هاى قارون باشد. علاج این بیمارى در دست قناعت است . از همین رو گفته اند:
توانگر آن کس است که فطرتى مستغنى داشته باشد.
و گفته اند: قناعت گنجى است که پایان ناپذیر است .
امام صادق (ع) مى فرماید:
1 - توانگرترین مردم کسى است که اسیر حرص نباشد.
2 - آن کس که به نصیب خویش رضامند باشد از همه ى مردم بى نیازتر است .
3 - کلید بدبختى ها و افسردگى ها و ناراحتى هاى عصبى حرص است . این حرص آدمى را به رنج و دشوارى و گناه و فرومایگى و ذلّت مى اندازد.
4 - حرص سرچشمه ى عیوب است .
5 - حریص از دو نعمت محروم است . نعمت قناعت و نعمت آرامش و آسایش .
6 - حریص هرگز مقام رضامندى و یقین را نخواهد یافت .
7 - خودنمایى و ریا
شهوت خودنمایى و ریا بیمارى است که همچون جذام آدمى را از اجتماع مى راند و به دشمنى و نفرت مردم دچار مى سازد. آنان که در خودنمایى به تحقیر و توهین دیگران اقدام کنند و در هر محفل لب به فضل و فضیلت فروشى بگشایند جز دشمنى و کینه ى مردم حاصلى به دست نخواهند آورد. از عوارض این بیمارى انزواى ریاکارانه بوده و کافى است که فرد را در میان مردم تک و تنها و بى کس و کار واگذارد.
امام صادق (ع) این بیمارى روحى را با ارشاد و رهنمودهاى ارزنده ى خویش چنین درمان مى کند:
1 - مؤ من کسى است که با مردم مدارا کند نه آن که خویشتن را به دیگران بنمایاند.
2 - معنى جهل ، خودنمایى و تکبر و غفلت از پرودگار متعال است .
3 - افرادى که به منظور خودنمایى با مردم به بحث و جدل بر مى خیزند و اعمال صالح خویش را به فساد مى آلایند.
مباحث فوق خلاصه اى از آموزه هاى آن حضرت است ولى محال است که دریاى دانش و بینش امام (ع) پایان پذیر باشد. امام صادق (ع) وارث علوم انبیاء و اولیا بود و دانش و بینش خود را از پروردگار متعال مى دانست . چنان که مى دانیم علم الهى لایتناهى و بى پایان است و دانش امامان شیعه نیز پایان و کرانه اى نمى گیرد.
قطره اى بود از آن اقیانوس بیکران و ذره اى از آن خورشید درخشان که تقدیم گردید. از پیشگاه الهى مساءلت مى داریم که ما را در حق گویى و حق جویى و ولاى محمّد و آل محمّد توفیق عنایت فرماید. انه سمیع مجیب .
خلاصه ى آموزه هاى طب الصادق (ع)
درمان : به وسیله سیر دردهاى خود را درمان کنید، امّا با دهان بویناک به مسجد نروید.
بهداشت دهان و نیروى جنسى : پیاز بخورید زیرا در پیاز سه حکمت سودمند نهفته است :
1 - لثه ى آدمى را قوى و ستبر مى سازد.
2 - دهان را خوشبو مى کند.
3 - بر نیروى جنسى مى افزاید.
همچنین امام صادق (ع) فرموده اند: که خوردن پیاز رنگ چهره را برافروخته مى کند و خستگى را از بدن برداشته اعصاب را استوار مى کند و بیمارى تب را شفا مى دهد.
بهداشت - درمان :
ترب مصرف کنید زیرا برگ این گیاه ، گاز معده را در هم شکسته و مغزش جریان ادرار را آسان ساخته و ریشه اش بلغم را مى برد.
درمان :
خوردن هویج در علاج قولنج و بواسیر موثراست و این گیاه هم از گیاهانى است که بر قوه ى باه (نیروى جنسى ) مى افزاید و کلیه را گرم مى کند.
درمان :
خوردن کدو قواى عقلى و حیات مغزى انسان را زیاد خواهد کرد و براى درد قولنج هم دارویى سودمند است .
بهداشت :
میوه ها عموما مسموم هستند، وقتى به دستتان مى رسند ابتدا آنها را با آب بشویید.
بهداشت - درمان :
خوردن انگور فایده اش آن است که اعصاب را محکم مى کند و خستگى را برطرف مى سازد و به نفس انسان نشاط مى بخشد.
بهداشت - درمان :
1 - امام صادق (ع) فرمود: سیب بخورید زیرا این میوه حرارت را در اندورن شما فرو خواهد نشانید و مزاجتان را معتدل خواهد کرد و تب داران را شفا خواهد داد.
2 - امام صادق (ع) فرمود: اگر مردم مى دانستند در سیب چه خواصى نهفته است بیماران خود را جز با سیب با هیچ دواى دیگرى مداوا نمى کردند. علاوه بر آن که سیب در قلب آدمیزاده سرورى سریع مى بخشد.
بهداشت کودکان :
به کودکانتان انار بخورانید تا زودتر جوان شوند.
بهداشت - درمان :
1 - خوردن ((به )) چهره را نیکو مى کند و قلب را آرام نگه مى دارد.
2 - کسى که ((به )) را ناشتا بخورد، نطفه اش سالم و در نتیجه کودکى که از او به وجود مى آید زیبا خواهد بود.
3 - خوردن به مایه ى قوت قلب و روشنایى ضمیر است .
بهداشت دهان و استخوان : خوردن انجیر بوى دهان را برطرف مى سازد و استخوان را تقویت مى سازد و به پیازهاى رویاننده مو قدرت و نشاط مى دهد. انجیر دردها را بى دوا از میان مى برد.
بهداشت - درمان :
در خوردن خرما شفاى سموم قرار دارد و هر کس هفت دانه از خرماى خشک را تناول کند، کرم ها (انگل ها) در شکمش کشته خواهند شد.
بهداشت - تصفیه خون :
بى دریغ از کاهو استفاده کنید زیرا این گیاه خون را تصفیه مى کند.
بهداشت تغذیه :
کاسنى سبزى خوبى است ، از کاسنى بخورید تا خون شما افزون و میل جنسى در وجود شما سرشار شود و فرزندتان نیکو به وجود آید.
درمان - آموزش پزشکى :
امام صادق (ع) فرمود: تا بدن شما خود مى تواند با قواى طبیعى بر ضد بیمارى پیکار کند، از استعمال دوا پرهیز کنید.
بهداشت :
اگر آدمیزادگان در غذاى خود جانب اعتدال را رعایت کنند هرگز بیمار نمى شوند.
بهداشت :
خوابیدن ، مایه ى آسایش بدن و سخن گفتن مایه ى آرامش روح و سکوت مایه ى آرامش عقل است .
بهداشت - درمان :
در راه بهداشت خویش هر چه هزینه کنید به اسراف نرفته اید زیرا اسراف در آن است که پول ها به آزار نفس آدمیزاده مصرف شود.
بهداشت :
هرگز با شکم تهى به حمام نروید و در عین حال با شکم پر پا به حمام مگذارید.
بهداشت :
پس از خوردن غذا به پشت خوابیدن ، بدن را فربه (چاق ) خواهد ساخت و خوراک را به گوارایى و دلپذیرى هضم خواهد کرد.
بهداشت :
پس از غذا دست هاى خود را به خوبى بشویید. این عمل فقر را برطرف خواهد ساخت و به عمر شما خواهد افزود.
روان درمانى :
هنگام غم و اندوه تا مى توانى این جمله ى مقدس را تکرار کن : لا حَوْلَ وَ لا قُوَةَ اِلّا بِاللّهِ العَلىِّ العَظیم
.: Weblog Themes By Pichak :.
